Baner Tajicistan

Oddi ar Wicipedia
Baner Tajicistan
Enghraifft o'r canlynolbaner cenedlaethol Edit this on Wikidata
CrëwrZuhur Habibullaev, Q96383905 Edit this on Wikidata
Lliw/iaucoch, gwyn, gwyrdd, aur Edit this on Wikidata
Dechrau/Sefydlu24 Tachwedd 1992 Edit this on Wikidata
Genrehorizontal triband Edit this on Wikidata
Tudalen Comin Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Mabwysiadwyd baner Tajicistan (Tajiceg: Парчами Тоҷикистон / Parcami Toçikiston, Farsi: پرچم تاجیکستان‎) ar 24 Tachwedd 1992 - blwyddyn wedi'r i Tajicistan ddatgan annibyniath oddi ar yr hen Undeb Sofietaidd.[1] Mae'r faner yn un trilliw llorweddol - coch, gwyn a gwyrdd. Yn y band gwyn ceir coron a saith seren aur. Mae'r sêr aur mewn bwa uwchben y coron.

Symbolaeth[golygu | golygu cod]

Stamp Tajicistan gyda'r faner arno, 2006

Mae'r lôn wen ganol yn 50% yn lletach na'r bandiau coch a gwyrdd. Mae'r cymesuredd yma yn anarferol mewn baneri trilliw llorweddol. O ganlyniad i hyn, ac yn wahanol i faner Cwrdistan sydd yn yr un lliwiau a'r un drefn, mae delwedd ganol baner Tajicistan yn gyfangwbl y tu fewn terfynnau'r band gwyn.

Mae'r coch yn cynrychioli undod y bobl, mae'r gwyrdd yn cynrychioli'r dyffrynnoedd ffrwythlon a'r gwyn yn cynrychioli eira a rhew y mynyddoedd a lliw cotwm.[2][3]

Gosodir y goron a'r sêr mewn petryal sy'n cwmpasu 80% o uchder y lôn wen. Mae'r goron yn cynrychioli'r bobl Tajic gan fod yr enw Tajic yn gysylltiedig â'r moeseg werin gyda'r Persian Tâj (sy'n golygu coron).[4].

Gallery[golygu | golygu cod]

Wrth ddathlu 20 mlwyddiant annibyniaeth Tajicistan,[5] codwyd postyn baner enfawr ym mhrifddinas y wlad, Dushanbe — a ddaeth, am gyfnod, y polyn baner uchaf yn y byd. Dechreuwyd ei godi ar Ddiwrnod y Faner yn 2010.[6] Mae'n sefyll yn 165 metr o uchder gan ddal y record byd rhwng 2011 a 2014 hyd nes i Bolyn Baner Jedddah yn Arabia Sawdi ei guro.[7][8]

Hanes[golygu | golygu cod]

Yn ystod yr Undeb Sofietaidd, defnyddiodd yr Gweriniaeth Sofietaidd, SSR Tajicistan, faner bandiau llorweddol gwyn a gwyrdd (y lliwiau cenedlaethol) yn hanner isaf y faner goch ar gynllun nodweddiadol o faneri'r Undeb Sofietaidd. Tajikistan oedd yr olaf o'r 15 gweriniaeth Sofietaidd ar 20 Mawrth 1953 i fabwysiadu'r math newydd hwn o faneri yn y Weriniaeth Sofietaidd.[9] Yn flaenorol, dim ond enwau'r weriniaeth o dan y morthwyl a'r cryman oedd i'w gweld yn baneri'r gweriniaethau Sofietaidd.

Yn y broses o ennill annibyniaeth, mabwysiadwyd baner genedlaethol newydd, yn dilyn trefn holl wladwriaethau olynol eraill yr Undeb Sofietaidd. Nes cytuno ar faner genedlaethol newydd, rhwng 1991 a 1992, penderfynodd yr awdurdodau Tajic arddel baner yr hen weriniaeth Sofietaidd ond gan dynnu o'r neilltu y symbolau gomiwnyddol traddodiadol oedd arni - y morthwyl a'r cryman a seren gomiwnyddol.

Baneri blaenorol[golygu | golygu cod]

  • Baner Gweriniaeth Hunanlywodraethol Sosialaidd Sofietaidd, ("ASSR talfyriad Saesneg) Tajicistan (haen yn is na 'gweriniaeth', roedd Tajicistan o dan 'Gweriniaeth Undebol' Uzbecistan nes 1929) Tajikistan 1924 - 1929
    Baner Gweriniaeth Hunanlywodraethol Sosialaidd Sofietaidd, ("ASSR talfyriad Saesneg) Tajicistan (haen yn is na 'gweriniaeth', roedd Tajicistan o dan 'Gweriniaeth Undebol' Uzbecistan nes 1929) Tajikistan 1924 - 1929
  • Baner Gweriniaeth Sosialaidd Sovietaidd Tajikistan (statws uwch i Tajicistan) 1929 - 1931
    Baner Gweriniaeth Sosialaidd Sovietaidd Tajikistan (statws uwch i Tajicistan) 1929 - 1931
  • Baner gweriniaeth o fewn yr Undeb Sofietaidd, SSR Tajicistan, 1937 i 1940
    Baner gweriniaeth o fewn yr Undeb Sofietaidd, SSR Tajicistan, 1937 i 1940
  • Baner SSR Tajicistan, 1940 i 1953
    Baner SSR Tajicistan, 1940 i 1953
  • Baner SSR Tajicistan, 1953 i 1991
    Baner SSR Tajicistan, 1953 i 1991
  • Baner Tajicistan, 1991 i 1992, cyfnod wedi datgan annibyniaeth ond cyn arddel baner annibyniaethol newydd
    Baner Tajicistan, 1991 i 1992, cyfnod wedi datgan annibyniaeth ond cyn arddel baner annibyniaethol newydd

Baneri eraill[golygu | golygu cod]

Lansiwyd Ystondord Arlywydd Tajicistan yn 2006 ar achlysur seremoni urddo trydydd tymor Emomali Rahmon fel pennaeth y wladwriaeth. Gan ddefnyddio'r un tri lliw â'r faner genedlaethol, ond mae ganddo farn am y Derafsh Kāviāni, safon brenhinol Sassanid, gyda llew glasog ar gefndir glas yno o dan gynrychiolaeth lai o'r goron a'r bwa seren.[10]

  • Ystondord Arlywydd Tadjicistan
    Ystondord Arlywydd Tadjicistan
  • Baner Plaid Afywiad Islamaidd Tajicistan, 2014
    Baner Plaid Afywiad Islamaidd Tajicistan, 2014

Baneri tebyg[golygu | golygu cod]

Coch, gwyn a gwyrdd yw'r lliwiau Pan-Iraniad, sef cenhedloedd sy'n siarad iaith sy'n perthyn i'r teulu Indo-Arieg - fel Farsi, Cwrdeg, Tajic a Pashtun (yn Afghanistan/Pacistan). Mae'r iaith Tajiceg, fel yr ieithoedd eraill yn perthyn i Ffarsi a bu Ffarsi yn iaith statws uchel yng Nghanolbarth Asia am ganrifoedd. Mae'r lliwiau coch, gwyn a gwyrdd yn cynrychioli gwahanol dosbarthiadau o fewn cymdeithas.[11] Ar yr olwg gyntaf, ac i'r lygad anwybodus, gall baner Tajicistan edrych yn debyg iawn i faner Hwngari sydd hefyd yn faner trilliw gyda'r band goch ar y top.

Coch - y marchogion, neu'r dosbarth rhyfel a rheoli, cysylltir â dewrder, hunan-aberth
Gwyn - y dosbarth grefyddol; cysylltir â phurdeb moeol, materion ysbrydol
Gwyrdd - dosbarth rhydd, amaethwyr a bridwyr gwartheg; cysylltir â natur, ieuenctid a llewyrch.[12]

Dolenni[golygu | golygu cod]

Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]

  1. ↑ (Saesneg) "Tadjikistan". Flags of the World. Cyrchwyd 29 Maart 2019. Check date values in: |accessdate= (help)
  2. ↑ Llysgenhadaeth Tajicistan yng Ngwlad Belg Staatsimbole Archifwyd 2016-05-01 yn y Peiriant Wayback. “Mae'r goron a'r seren wedi'u canoli mewn petryal y mae ei hochr fertigol yn 0,8 ac mae'r ochr lorweddol yn 1,0 o'r lôn wen. Gosodwyd sêr pum-pwynt, 0.15-diamedr mewn cylch gyda radiws o 0.5 o led y lôn wen. Mae tair lliw ar faner Gweriniaeth Tajikistan; gwyrdd, coch a gwyn. Mae lôn werdd yn cynrychioli dyffrynnoedd sy'n ffurfio 7% o diriogaeth Tajikistan, y lôn wen yw lliw cotwm, eira a rhew a choch yw uno'r weriniaeth a brwdfrydedd â phobl eraill y byd.”
  3. ↑ Yn draddodiadol, cotwm yw'r cynnyrch allforio mwyaf o Tajicistan gyda 13% o'r holl allforion yn gotwm yn 2012.
  4. ↑ Nid yw gwir etymoleg yr enw yn hysbys; mae'n deillio o exon canoloesol a roddwyd i bobl y rhanbarth Transoxian ac fe'i cyfeiriwyd at naill ai "Arabiaid" neu "Persiaid"; Yn ôl astudiaeth gan Lyfrgell y Gyngres yr UDA ym 1997, mae'n anodd enwi tarddiad y gair "Tajik" gyda'r term "cydblethu mewn anghydfodau gwleidyddol yr ugeinfed ganrif ynghylch a oedd y Twrcaidd neu bobl Iran oedd trigolion gwreiddiol Canolbarth Asia.” Library of Congress Roepnommer DK851 .K34 1997. Gellir olrhain y cysylltiad tybiedig Tajic i tajvar yn ôl i 1990 (Echo of Islam, Oplae 183-193, Ministerlie van Islamitiese Leiding, 2000. bl. 54). Ysgrifennodd Alfred Znamierowski fod dyluniad y faner wedi'i seilio ar yr etymoleg hon, The world encyclopedia of flags, Hermes House, 2002, bl. 169.
  5. ↑ "Tajiks splash out $210 million on independence pomp". 9 Medi 2011. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2019-04-04. Cyrchwyd 14 December 2011.
  6. ↑ "Dushanbe's flagpole enters Guinness Book of Records". 1 Medi 2011. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2013-11-04. Cyrchwyd 14 December 2011.
  7. ↑ "Wer baut den hoechsten Fahnenmast". Asia Plus. 9 Medi 2008. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2019-04-04. Cyrchwyd 14 December 2011.
  8. ↑ "Tallest Unsupported Flagpole". Guinness World Records. Cyrchwyd 8 Mawrth 2018.
  9. ↑ (Saesneg) "Vlag van Tadzjikistan". Encyclopædia Britannica. Cyrchwyd 29 Maart 2019. Check date values in: |accessdate= (help)
  10. ↑ Na aanleiding van ’n Russiese beskrywing van die vlag by president.tj in 2006 (geargiveerde weergawe van 2007).
  11. ↑ Гафуров Б. Г. Таджики: Древнейшая, древняя и средневековая история. ИВАН СССР, Наука, М. 1972. — стр. 31
  12. ↑ Bahar, Mehrdad. Pizhuhishi dar asatir-i Iran (Para-i nukhust va para-i duyum). Tehran: Agah, 1375 [1996]. ISBN 964-416-045-2. — p. 74 Nodyn:Ref-fa
gw • sg • go
Baneri Asia
Gwladwriaethau sofranaidd
Gwladwriaethau trawsgyfandirol

Yr Aifft2 · Armenia3 · Aserbaijan4 · Cyprus3 · Dwyrain Timor5 · Georgia4 · Indonesia5 · Casachstan6 · Rwsia6 · Twrci6 · Iemen7

Tiriogaethau dibynnol,
ardaloedd ymreolaethol,
a thiriogaethau eraill
Dynodir gwlad anghydnabyddedig neu a gydnabyddir yn rhannol gan lythrennau italig.
1 Cydnabyddir gan Dwrci yn unig.  2 Gyda'r mwyafrif o'i thir yn Affrica.  3 Yn Ne Orllewin Asia yn gyfan gwbwl, ond ystyrir yn rhan o Ewrop am resymau hanesyddol, gwleidyddol, ac/neu diwylliannol.  4 Yn rhannol neu ddim o gwbwl yn Ewrop, yn dibynnu ar ddiffiniadau'r ffiniau rhwng Ewrop ac Asia.  5 Ystyrid weithiau yn rhan o Oceania.  6 Gyda lleiafrif o'i thir yn Asia.  7 Ystyrid ynysfor Socotra yn rhan o Affrica.  8 Gweinyddir gan Weriniaeth Pobl Tsieina.  9 Nid yn llwyr annibynnol. 
Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/w/index.php?title=Baner_Tajicistan&oldid=11850419"