Thomas Jefferson: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
B →Cyfeiriadau: clean up |
Dafyddt (sgwrs | cyfraniadau) BDim crynodeb golygu |
||
| Llinell 11: | Llinell 11: | ||
| dyddiad_geni=[[13 Ebrill]] [[1743]] |
| dyddiad_geni=[[13 Ebrill]] [[1743]] |
||
| lleoliad_geni=[[Shadwell]], [[Virginia]], [[UDA]] |
| lleoliad_geni=[[Shadwell]], [[Virginia]], [[UDA]] |
||
| dyddiad |
| dyddiad_marw={{dyddiad marw ac oedran|df=y|1826|7|4|1743|4|13}} |
||
| lleoliad_marw=[[Charlottesville]], [[Virginia]], [[UDA]] |
| lleoliad_marw=[[Charlottesville]], [[Virginia]], [[UDA]] |
||
| priod=[[Martha Wayles Skelton Jefferson]] |
| priod=[[Martha Wayles Skelton Jefferson]] |
||
| Llinell 17: | Llinell 17: | ||
| llofnod=ThomasJeffersonSignature.png |
| llofnod=ThomasJeffersonSignature.png |
||
}} |
}} |
||
| ⚫ | '''Thomas Jefferson''' ([[13 Ebrill]] [[1743]] – [[4 Gorffennaf]] [[1826]]) oedd trydydd [[Arlywydd yr Unol Daleithiau]], o [[1801]] hyd [[1809]]. Bu hefyd yn [[Is-Arlywydd yr Unol Daleithiau]] rhwng [[1797]] a [[1801]] ac yn llywodraethwr talaith [[Virginia]] ([[1779]]-[[1781]]). Ef oedd prif awdur [[Datganiad Annibyniaeth yr Unol Daleithiau]] a sylfaenydd [[Prifysgol Virginia]]. |
||
| ⚫ | '''Thomas Jefferson''' ([[13 Ebrill]] [[1743]] |
||
Ganed Jefferson yn [[Shadwell (Virginia)|Shadwell]], Virginia ar yr [[2 Ebrill]] [[1743]], yn ôl y [[Calendr Iwlaidd]] oedd yn cael ei ddefnyddio yn yr [[Ymerodraeth Brydeinig]] yr adeg honno, neu [[13 Ebrill]] yn ôl y [[Calendr Gregoraidd]] a fabwysiadwyd yn [[1752]]. Ef oedd y trydydd o ddeg plentyn Jane Randolph a Peter Jefferson. Yn 1752, dechreuodd Jefferson fynd i ysgol a gedwid gan William Douglas, ac yn naw oed dechreuodd astudio [[Lladin]], [[Groeg]] a [[Ffrangeg]]. Bu farw ei dad yn [[1757]] ac etifeddodd tua 5,000 acer o dir a dwsinau o gaethweision. Adeiladodd blas ar y tir yma, a alwodd yn [[Monticello]]. |
Ganed Jefferson yn [[Shadwell (Virginia)|Shadwell]], Virginia ar yr [[2 Ebrill]] [[1743]], yn ôl y [[Calendr Iwlaidd]] oedd yn cael ei ddefnyddio yn yr [[Ymerodraeth Brydeinig]] yr adeg honno, neu [[13 Ebrill]] yn ôl y [[Calendr Gregoraidd]] a fabwysiadwyd yn [[1752]]. Ef oedd y trydydd o ddeg plentyn Jane Randolph a Peter Jefferson. Yn 1752, dechreuodd Jefferson fynd i ysgol a gedwid gan William Douglas, ac yn naw oed dechreuodd astudio [[Lladin]], [[Groeg]] a [[Ffrangeg]]. Bu farw ei dad yn [[1757]] ac etifeddodd tua 5,000 acer o dir a dwsinau o gaethweision. Adeiladodd blas ar y tir yma, a alwodd yn [[Monticello]]. |
||
Fersiwn yn ôl 21:33, 15 Medi 2018
| Thomas Jefferson | |
| |
| Cyfnod yn y swydd 4 Mawrth 1801 – 4 Mawrth 1809 | |
| Is-Arlywydd(ion) | Aaron Burr (1801–1805) George Clinton (1805–1809) |
|---|---|
| Rhagflaenydd | John Adams |
| Olynydd | James Madison |
| Geni | 13 Ebrill 1743 Shadwell, Virginia, UDA |
| Marw | 4 Gorffennaf 1826 (83 oed) Charlottesville, Virginia, UDA |
| Plaid wleidyddol | Democrataidd-Weriniaethol |
| Priod | Martha Wayles Skelton Jefferson |
| Llofnod | 
|
Thomas Jefferson (13 Ebrill 1743 – 4 Gorffennaf 1826) oedd trydydd Arlywydd yr Unol Daleithiau, o 1801 hyd 1809. Bu hefyd yn Is-Arlywydd yr Unol Daleithiau rhwng 1797 a 1801 ac yn llywodraethwr talaith Virginia (1779-1781). Ef oedd prif awdur Datganiad Annibyniaeth yr Unol Daleithiau a sylfaenydd Prifysgol Virginia.
Ganed Jefferson yn Shadwell, Virginia ar yr 2 Ebrill 1743, yn ôl y Calendr Iwlaidd oedd yn cael ei ddefnyddio yn yr Ymerodraeth Brydeinig yr adeg honno, neu 13 Ebrill yn ôl y Calendr Gregoraidd a fabwysiadwyd yn 1752. Ef oedd y trydydd o ddeg plentyn Jane Randolph a Peter Jefferson. Yn 1752, dechreuodd Jefferson fynd i ysgol a gedwid gan William Douglas, ac yn naw oed dechreuodd astudio Lladin, Groeg a Ffrangeg. Bu farw ei dad yn 1757 ac etifeddodd tua 5,000 acer o dir a dwsinau o gaethweision. Adeiladodd blas ar y tir yma, a alwodd yn Monticello.
Aeth i ysgol y Parchedig James Maury yn Fredericksburg rhwng 1758 a 1760, ac aeth i'r coleg yn Williamsburg yn 16 oed, lle bu'n astudio dan William Small. Yn ddiweddarach astudiodd y gyfraith, a thrwyddedwyd ef yn gyfreithiwr yn Virginia yn 1767.
Yn 1772, priododd wraig weddw, Martha Wayles Skelton (1748-1782). Cawsant chwe phlentyn. Dywedir iddo hefyd gael nifer o blant gydag un o'i gaethweision, Sally Hemings, a phrofwyd hyn gan dystiolaeth DNA ym 1998,[1] ond mae ychydig o ysgolheigion yn dadlau'r posibilrwydd taw brawd neu un o neiod Jefferson oedd tad y plant.[2] Bu farw yn Monticello 4 Gorffennaf 1826.
Yn ôl traddodiad y teulu, roedd Jefferson o dras Cymreig, a'r teulu yn hanu o Eryri. Yn ystod yr Eisteddfod Genedlaethol yn y Faenol ger Bangor yn 2006, dadorchuddiwyd cofeb i goffáu ei gysylltiad â'r ardal.
Cyfeiriadau
- ↑ Foster, EA; Jobling MA, Taylor PG, Donnelly P, de Knijff P, Mieremet R, Zerjal T, Tyler-Smith C (1998). "Jefferson fathered slave's last child". Nature 396 (6706): 27–28. doi:10.1038/23835. PMID 9817200. http://www.familytreedna.com/pdf/Jeffersons.pdf.
- ↑ "The Scholars Commission on the Jefferson-Hemings Issue", 2001, Thomas Jefferson Heritage Society
