Walter Benjamin
| Walter Benjamin | |
|---|---|
 | |
| Ffugenw | Benedix Schönflies, Detlev Holz  |
| Ganwyd | 15 Gorffennaf 1892 Berlin |
| Bu farw | 26 Medi 1940 Portbou |
| Dinasyddiaeth | Ymerodraeth yr Almaen, Ymerodraeth yr Almaen |
| Alma mater |
|
| Galwedigaeth | athronydd, ysgrifennwr, cyfieithydd, awdur ysgrifau, beirniad llenyddol, cymdeithasegydd, beirniad celf, hanesydd llenyddiaeth, cyfieithydd |
| Adnabyddus am | Theses on the Philosophy of History, The Work of Art in the Age of Mechanical Reproduction, The Origin of German Tragic Drama, One Way Street, The arcades project |
| Prif ddylanwad | Johann Wolfgang von Goethe, Charles Baudelaire, Karl Marx, György Lukács, Bertolt Brecht |
| Mudiad | Marcsiaeth |
| Tad | Emil Benjamin |
| Priod | Dora Sophie Kellner |
| Plant | Stefan Benjamin |
| Perthnasau | William Stern, Gertrud Kolmar, Günther Anders, Leon Kellner, Hannah Arendt |
Roedd Walter Benedix Schönflies Benjamin (Berlín, 15 Gorffennaf 1892 – Portbou, Catalunya 26 Medi 1940) yn ysgrifennwr, cyfieithydd ac athronydd o dras Iddewig ac yn gysylltiedig gyda’r grŵp athronyddol Ysgol Frankfurt.[1].
Cyfrannodd Benjamin yn helaeth i ddatblygiad a syniadaeth damcaniaeth beirniadol a diwylliannol gyda gwaith fel The Task of the Translator, (1923) a The Work of Art in the Age of Mechanical Reproduction, (1936)
Dylanwadwyd Benjamin gan syniadaeth Theodor Adorno, Marcsiaeth Bertolt Brecht a chred Iddewig Gerschom Scholem.
Roedd gan Benjamin ddiddordeb mawr mewn barddoniaeth a llenyddiaeth ei oes. Dadansoddodd waith Franz Kafka, Brecht a Friedrich Hölderlin gan geisio gwahanu'r gwaith o’u cyd-destun penodol.
Yn ei waith enwocaf The Work of Art in the Age of Mechanical Reproduction mae Benjamin yn ystyired sut mae ffydd o gynhyrchu, fel ffilm a ffotograffiaeth yn effeithio’r celfyddydau.[2]
Bu farw yn 48 oed wrth geisio dianc rhag y Natsïwyr yn Portbou, Catalunya wrth ffin Ffrainc a Sbaen.[1].
Mewn cyflwr iechyd gwael, lladdodd Benjamin ei hun trwy gymryd gorddos o forffin wrth anobeithio am broblemau ei daith i geisio cyrraedd yr Unol Daleithiau. Yn 2001 ymddangosodd erthygl yn The Observer yn honni roedd wedi’i ladd gan asiantau Stalin.[3] Ond mae arbenigwyr ar fywyd Benjamain yn diystyru hyn.[4]
Prif waith[golygu | golygu cod]
- Zur Kritik der Gewalt (Critique of Violence, 1921)
- Goethes Wahlverwandtschaften (Goethe's Elective Affinities, 1922)
- Ursprung des deutschen Trauerspiels (The Origin of German Tragic Drama, 1928)
- Einbahnstraße (One Way Street, 1928)
- Karl Kraus (1931) yn y papur newydd Frankfurter Zeitung)
- Das Kunstwerk im Zeitalter seiner technischen Reproduzierbarkeit (The Work of Art in the Age of Mechanical Reproduction, 1936)
- Berliner Kindheit um 1900 (Berlin Childhood around 1900, 1950)
- Über den Begriff der Geschichte (On the Concept of History / Theses on the Philosophy of History), 1940
- Das Paris des Second Empire bei Baudelaire (The Paris of the Second Empire in Baudelaire, 1938)
Gweler hefyd[golygu | golygu cod]
- Theodor Adorno https://en.wikipedia.org/wiki/Theodor_W._Adorno
- Herbert Marcuse https://en.wikipedia.org/wiki/Herbert_Marcuse
- Raymond Williams
- Ysgol Frankfurt https://en.wikipedia.org/wiki/Frankfurt_School
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]
- ↑ 1.0 1.1 https://plato.stanford.edu/entries/benjamin
- ↑ famousphilosophers.org
- ↑ Stuart Jeffries - Did Stalin Killers liquidate Walter Benjamin - The Observer, 8 Gorffennaf, 2001
- ↑ Walter Benjamin: A Critical Life Howard Eiland, Michael W. Jennings, Harvard University Press(2014),ISBN 978-0674051867
- Egin athroniaeth
- Almaenwyr Iddewig
- Athronwyr Almaenig yr 20fed ganrif
- Athronwyr gwleidyddol Almaenig
- Athronwyr Marcsaidd
- Beirniaid diwylliannol Almaenig
- Genedigaethau 1892
- Marwolaethau 1940
- Pobl o Ferlin
- Pobl fu farw trwy hunanladdiad
- Ysgrifwyr a thraethodwyr Almaenig yr 20fed ganrif
- Ysgrifwyr a thraethodwyr Almaenig yn yr iaith Almaeneg