Llanmadog
![]() | |
Math | pentref ![]() |
---|---|
Daearyddiaeth | |
Sir | Abertawe |
Gwlad | ![]() |
Cyfesurynnau | 51.617°N 4.253°W ![]() |
Cod OS | SS441933 ![]() |
Gwleidyddiaeth | |
AS/au Cymru | Mike Hedges (Llafur) |
AS/au y DU | Carolyn Harris (Llafur) |
![]() | |
Pentref bychan a phlwyf eglwysig yng nghymuned Llangynydd, Llanmadog a Cheriton, Sir Abertawe, Cymru, yw Llanmadog[1] ( ynganiad ) (Seisnigiad: Llanmadoc).[2] Gorwedd y pentref ar ben gorllewinol penrhyn Gŵyr, tua 12 milltir i'r gorllewin o ddinas Abertawe. Y pentref agosaf yw Cheriton ac mae'r unig ffordd i Lanmadog yn rhedeg trwy'r pentref hwnnw.
Llai na filltir i'r gorllewin ceir Bae Broughton gyda'i thraeth tywodlyd eang.
Yn ôl traddodiad, sefydlwyd Llanmadog gan Sant Madog, brawd Sant Cynydd, sefydlwr Llangynydd a cheir croes Geltaidd gyntefig ar faen yn y llan. Darganfuwyd carreg goffa Gristnogol gynnar yn y plwyf gyda'r arysgrif Ladin hon arno:
- VECTI FILIVS GVAN HIC IACIT
- Gorwedd Vecti fab Guan yma[3]
Genynnau pobl leol
[golygu | golygu cod]Mae genynnau'r trigolion lleol yn debyg iawn i drigolion Médoc, Bordeaux ac mae'n bosib fod y gair Madog yn llawer hŷn na Sant Madog, ac yn mynd yn ôl i'r dyddiau pan symudodd llwythi o ardal Bordeaux i'r ardal yma.
Gweler hefyd
[golygu | golygu cod]
-
Eglwys Llanmadog
-
Cefn yr eglwys o bensaerniaeth ddiddorol
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ "Rhestr o Enwau Lleoedd Safonol Cymru". Llywodraeth Cymru. 13 Hydref 2021.
- ↑ British Place Names; adalwyd 5 Rhagfyr 2021
- ↑ T. D. Breverton, The Book of Welsh Saints (Cyhoeddiadau Glyndŵr, 2000), tud. 379.
Dinas
Abertawe
Trefi
Casllwchwr · Clydach · Gorseinon · Pontarddulais · Treforys · Tre-gŵyr
Pentrefi
Burry Green · Cadle · Crofty · Dyfnant · Fforest-fach · Garnswllt · Y Gellifedw · Y Glais · Llandeilo Ferwallt · Llanddewi · Llangyfelach · Llangynydd · Llanilltud Gŵyr · Llanmorlais · Llanrhidian · Llan-y-tair-mair · Y Mwmbwls · Nicholaston · Oxwich · Pen-clawdd · Pengelli · Pennard · Pentre Poeth · Pont-lliw · Port Einon · Reynoldston · Rhosili · Sgeti · Y Crwys · Ynysdawe · Ynysforgan · Ystumllwynarth