Ferdinand III, Ymerawdwr Glân Rhufeinig

Ferdinand III, Ymerawdwr Glân Rhufeinig
Ferdinand III, Ymerawdwr Glân Rhufeinig
Ganwyd	13 Gorffennaf 1608 ; Graz
Bu farw	2 Ebrill 1657 ; Fienna
Galwedigaeth	cyfansoddwr
Swydd	Ymerawdwr Glân Rhufeinig, brenin Hwngari
Mudiad	cerddoriaeth faróc
Priod	Maria Anna o Sbaen, Maria Leopoldine of Austria, Eleonora Gonzaga
Plant	Leopold I, Eleonore o Awstria, Philip August von Habsburg, Maximilian Thomas Erzherzog von Österreich, Marie von Habsburg, Theresia Maria Josefa von Habsburg, Ferdinand Josef Alois Erzherzog von Österreich
Llinach	Habsburg
Gwobr/au	Marchog Urdd y Cnu Aur, Urdd y Cnu Aur
llofnod

Uchelwr o Dŷ Hapsbwrg oedd Ferdinand III (13 Gorffennaf 1608 – 2 Ebrill 1657) a fu'n Ymerawdwr Glân Rhufeinig o 1637 i 1657, yn Archddug Awstria o 1637 i 1657, yn Frenin Bohemia o 1627 i 1657, ac yn Frenin Hwngari o 1625 i 1657.

Ganed Ferdinand yn Graz, Dugiaeth Styria, un o daleithiau'r Ymerodraeth Lân Rufeinig, yn fab hynaf i Ferdinand, Archddug Awstria, a'i wraig Maria Anna, Tywysoges Bafaria. Ym 1619 coronwyd Ferdinand yr hynaf yn Ferdinand II, Ymerawdwr Glân Rhufeinig. Bachgen galluog a llawn egni oedd Ferdinand, a dechreuodd fynychu cynghorau'r gweinidogion ac ymwneud â materion gwladol ym 1626 pan oedd yn ei arddegau. Fe'i coronwyd yn Frenin Hwngari ym 1625 ac yn Frenin Bohemia ym 1627.^[1]

Yn ôl gorchymyn y Pencadfridog Albrecht von Wallenstein, ni chafodd Ferdinand y cyfle i reoli byddinoedd yr ymerodraeth yn ystod y Rhyfel Deng Mlynedd ar Hugain (1618–48). Cynllwyniodd Ferdinand i ddiswyddo Wallenstein ym 1630, a dan ei gyfarwyddyd llwyddodd lluoedd y Hapsbwrgiaid ym 1634 i gipio Regensburg ac i drechu'r Swediaid ym Mrwydr Cyntaf Nördlingen. Arweiniodd Ferdinand y garfan heddwch yn y llys Hapsbwrgaidd wrth drafod Heddwch Prâg (1635).^[1]

Etholwyd Ferdinand yn Frenin y Rhufeiniaid ym 1636, ac yn sgil marwolaeth ei dad ym 1637 fe etifeddodd orsedd yr Ymerodraeth Lân Rufeinig. Cytunodd i Heddwch Westfalen ym 1648 gan ddod â therfyn i'r Rhyfel Deng Mlynedd ar Hugain. Bu farw Ferdinand yn Fienna yn 48 oed, a fe'i olynwyd yn Ymerawdwr Glân Rhufeinig gan ei ail fab Leopold I.^[1]

Cyfeiriadau

↑ ^1.0 ^1.1 ^1.2 (Saesneg) Ferdinand III (Holy Roman emperor). Encyclopædia Britannica. Adalwyd ar 15 Ebrill 2020.

[EB-1] 1.0 ^1.1 ^1.2 (Saesneg) Ferdinand III (Holy Roman emperor). Encyclopædia Britannica. Adalwyd ar 15 Ebrill 2020.

[1]

v t e Ymerodron Glân Rhufeinig
Yr Ymerodraeth Garolingaidd (800–888) a Dwyrain Ffrancia (843–962)	Siarl I (800–814) Louis I (814–840) Lothair I (860–855) Louis II (855–875) Siarl II (875–877) Siarl III (881–887) Guido (891–894) Lambert (894–898) Arnulf (896–899) Louis III (901–905) Berengar (915–924)
Yr Ymerodraeth Lân Rufeinig (962–1806)	Otto I (962–973) Otto II (973–983) Otto III (996–1002) Harri II (1014–24) Conrad II (1027–39) Harri III (1046–56) Harri IV (1084–1105) Harri V (1111–25) Lothair III (1133–37) Ffredrig I (1155–90) Harri VI (1191–97) Otto IV (1209–15) Ffredrig II (1220–50) Harri VII (1312–13) Louis IV (1328–47) Siarl IV (1355–78) Sigismund (1410–37) Ffredrig III (1452–93) Maximilian I (1508–19) Siarl V (1530–56) Ferdinand I (1556–64) Maximilian II (1564–76) Rudolf II (1576–1612) Matthias (1612–19) Ferdinand II (1619–37) Ferdinand III (1637–57) Leopold I (1658–1705) Joseff I (1705–11) Siarl VI (1711–40) Siarl VII (1742–45) Ffransis I (1745–65) Joseff II (1765–90) Leopold II (1790–92) Ffransis II (1792–1806)
Categori