Coleg Normal, Bangor
Coleg hyfforddi athrawon oedd Coleg y Normal, Bangor a newidiodd ei enw oddeutu 1979 i Y Coleg Normal. Fe'i sefydlwyd yn 1861 drwy arian a godwyd gan gymdeithasau Cymraeg a Syr Hugh Owen - cyfanswm o £11,000; derbyniwyd y swm tila o £2,000 gan Lywodraeth Prydain.
Fe'i lleolir ar lannau Afon Menai - nid nepell o Fangor. Yn 1996 fe lyncwyd y coleg annibynol hwn gan Brifysgol Cymru, Bangor. Ceir campws arall oddeutu milltir i ffwrdd yng nghanol Bangor Uchaf, lle mae Neuadd Eryri, Neuadd Ogwen, Neuadd Ddyfrdwy a Neuadd Aethwy. John Phillips oedd y Prifathro cyntaf. Esgymunwyd y Gymraeg fel pwnc rhwng 1865 a 1907. Agorwyd y drws i fyfyrwyr benywaidd yn 1910.
Yn y 1960au cododd dros 20 o ddarlithwyr mewn protest i hawlio siec gyflog drwy gyfrwng y Cymraeg - un o ymgyrchoedd cyntaf Cymdeithas yr Iaith Gymraeg.[1]
Cynfyfyrwyr[golygu | golygu cod y dudalen]
- Gerallt Lloyd Owen
- Ieuan Wyn
- Robin Llwyd ab Owain
- Gwenlyn Parry
- Ryan Davies
- Rhydderch Jones
- J. O. Roberts
- Windsor Davies
