Etholiadau cyffredinol y Deyrnas Unedig: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Thaf (sgwrs | cyfraniadau) Tudalen newydd: Dyma restr o '''etholiadau cyffredinol yn y Deyrnas Unedig''' ers y cyntaf ym 1802. Roedd aelodau Senedd 1801-1802 wedi cael eu ethol i'r rhagflaenydd, sef Senedd Prydain Fawr a ... |
Thaf (sgwrs | cyfraniadau) BDim crynodeb golygu |
||
Llinell 10: | Llinell 10: | ||
| [[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1802|1802]] ([[AS a etholwyd yn etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1802|AS]]) |
| [[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1802|1802]] ([[AS a etholwyd yn etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1802|AS]]) |
||
| 22 Gorffennaf 1802 |
| 22 Gorffennaf 1802 |
||
| [[Henry Addington]] <br /> [[William Pitt |
| [[Henry Addington]] <br /> [[William Pitt]] <br /> [[William Wyndham Grenville, Barwn 1af Grenville|Arglwydd Grenville]] |
||
| [[Ceidwadol]] <br /> ''Ceidwadol'' (Pittite a oedd yn galw ei hun yn Chwig) <br /> [[Y Blaid Chwig Prydeinig|Chwig]] |
| [[Ceidwadol]] <br /> ''Ceidwadol'' (Pittite a oedd yn galw ei hun yn Chwig) <br /> [[Y Blaid Chwig Prydeinig|Chwig]] |
||
| ... |
| ... |
||
Llinell 52: | Llinell 52: | ||
| [[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1830|1830]] ([[AS a etholwyd yn etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1830|AS]]) |
| [[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1830|1830]] ([[AS a etholwyd yn etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1830|AS]]) |
||
| 9 Awst 1830 |
| 9 Awst 1830 |
||
| The Dug Wellington <br /> [[Charles Grey, 2il |
| The Dug Wellington <br /> [[Charles Grey, 2il Iarll Grey|Iarll Grey]] |
||
| Ceidwadol <br /> Chwig |
| Ceidwadol <br /> Chwig |
||
| ... |
| ... |
||
Llinell 58: | Llinell 58: | ||
| [[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1831|1831]] ([[AS a etholwyd yn etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1831|AS]]) |
| [[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1831|1831]] ([[AS a etholwyd yn etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1831|AS]]) |
||
| 25 Gorffennaf 1831 |
| 25 Gorffennaf 1831 |
||
| |
| Iarll Grey |
||
| Chwig |
| Chwig |
||
| 136 |
| 136 |
||
|- |
|- |
||
| colspan="5" align="center"| '' |
| colspan="5" align="center"| ''Ar y pwynt hwn, roddodd [[Deddf Diwygio 1932]] y [[pleidlais|bleidlais]] i oedolion<br /> gwrywaidd oedd â eiddo, a di-etholfreinio bron yr holl [[bwrdeistref drwg|bwrdeistrefi drwg]].'' |
||
|- |
|- |
||
| [[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1832|1832]] ([[AS a etholwyd yn etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1832|AS]]) |
| [[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1832|1832]] ([[AS a etholwyd yn etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1832|AS]]) |
||
| 29 Ionawr 1833 |
| 29 Ionawr 1833 |
||
| |
| Iarll Grey <br /> [[William Lamb, 2il Viscount Melbourne|Isiarll Melbourne]] <br /> The Dug Wellington <br /> [[Robert Peel|Syr Robert Peel]] |
||
| Chwig <br /> Chwig <br /> [[Ceidwadol Party (UK)|Ceidwadol]] <br /> Ceidwadol |
| Chwig <br /> Chwig <br /> [[Ceidwadol Party (UK)|Ceidwadol]] <br /> Ceidwadol |
||
| 225 (L) <br /> -308 (C) |
| 225 (L) <br /> -308 (C) |
||
Llinell 72: | Llinell 72: | ||
| [[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1835|1835]] ([[AS a etholwyd yn etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1835|AS]]) |
| [[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1835|1835]] ([[AS a etholwyd yn etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1835|AS]]) |
||
| 19 Chwefror 1835 |
| 19 Chwefror 1835 |
||
| [[Robert Peel|Syr Robert Peel]] <br /> |
| [[Robert Peel|Syr Robert Peel]] <br /> Isiarll Melbourne |
||
| Ceidwadol <br /> Chwig |
| Ceidwadol <br /> Chwig |
||
| -113 (C) <br /> 113 (L) |
| -113 (C) <br /> 113 (L) |
||
Llinell 78: | Llinell 78: | ||
| [[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1837|1837]] ([[AS a etholwyd yn etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1837|AS]]) |
| [[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1837|1837]] ([[AS a etholwyd yn etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1837|AS]]) |
||
| 15 Tachwedd 1837 |
| 15 Tachwedd 1837 |
||
| |
| Isiarll Melbourne |
||
| Chwig |
| Chwig |
||
| 29 |
| 29 |
||
Llinell 90: | Llinell 90: | ||
| [[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1847|1847]] ([[AS a etholwyd yn etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1847|AS]]) |
| [[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1847|1847]] ([[AS a etholwyd yn etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1847|AS]]) |
||
| 9 Awst 1847 |
| 9 Awst 1847 |
||
| [[John Russell, 1st |
| [[John Russell, 1st Iarll Russell|Arglwydd John Russell]] |
||
| Chwig |
| Chwig |
||
| −72 |
| −72 |
||
Llinell 102: | Llinell 102: | ||
| [[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1857|1857]] ([[AS a etholwyd yn etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1857|AS]]) |
| [[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1857|1857]] ([[AS a etholwyd yn etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1857|AS]]) |
||
| 30 Ebrill 1857 |
| 30 Ebrill 1857 |
||
| [[Henry John Temple, 3ydd Viscount Palmerston| |
| [[Henry John Temple, 3ydd Viscount Palmerston|Isiarll Palmerston]] |
||
| [[Liberal Party (UK)|Liberal]] |
| [[Liberal Party (UK)|Liberal]] |
||
| 100 |
| 100 |
||
Llinell 108: | Llinell 108: | ||
| [[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1859|1859]] ([[AS a etholwyd yn etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1859|AS]]) |
| [[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1859|1859]] ([[AS a etholwyd yn etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1859|AS]]) |
||
| 31 Mai 1859 |
| 31 Mai 1859 |
||
| |
| Isiarll Palmerston |
||
| Liberal |
| Liberal |
||
| 59 |
| 59 |
||
Llinell 114: | Llinell 114: | ||
| [[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1865|1865]] ([[AS a etholwyd yn etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1865|AS]]) |
| [[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1865|1865]] ([[AS a etholwyd yn etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1865|AS]]) |
||
| 1 Chwefror 1866 |
| 1 Chwefror 1866 |
||
| |
| Iarll Russell <br /> Iarll Derby <br /> [[Benjamin Disraeli]] |
||
| Liberal <br /> Ceidwadol <br /> Ceidwadol |
| Liberal <br /> Ceidwadol <br /> Ceidwadol |
||
| 81 |
| 81 |
||
|- |
|- |
||
| colspan="5" align="center"| '' |
| colspan="5" align="center"| ''Ar y pwynt hwn, ehangodd [[Deddf Diwygio 1867]] y [[pleidlais|bleidlais]],<br /> a di-etholfreinio nifer o fwrdeistrefi bychain.'' |
||
|- |
|- |
||
| [[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1868|1868]] ([[AS a etholwyd yn etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1868|AS]]) |
| [[Etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1868|1868]] ([[AS a etholwyd yn etholiad cyffredinol y Deyrnas Unedig, 1868|AS]]) |
Fersiwn yn ôl 14:20, 24 Tachwedd 2008
Dyma restr o etholiadau cyffredinol yn y Deyrnas Unedig ers y cyntaf ym 1802. Roedd aelodau Senedd 1801-1802 wedi cael eu ethol i'r rhagflaenydd, sef Senedd Prydain Fawr a Senedd Iwerddon, cyn iddynt gael eu cyfuno i greu Senedd y Deyrnas Unedig, felly nid yw'r Senedd hwnnw wedi ei gynnwys yn y rhestr isod. Ar gyfer canlyniadau is-etholiad, gweler rhestr is-etholiadau y Deyrnas Unedig. Am wybodaeth cyffredinol gweler Etholiadau'r Deyrnas Unedig.
Canlyniadau'r etholiadau
Roedd yr hawl i bleidleisio yn gyfyngedig iawn pan sefydlwyd Teyrnas Unedig Prydain Fawr ym 1801.
Etholiad | Dyddiad | Prif Weinidog(ion) | Plaid | Mwyafrif |
---|---|---|---|---|
1802 (AS) | 22 Gorffennaf 1802 | Henry Addington William Pitt Arglwydd Grenville |
Ceidwadol Ceidwadol (Pittite a oedd yn galw ei hun yn Chwig) Chwig |
... |
1806 (AS) | 17 Tachwedd 1806 | Arglwydd Grenville Dug Portland |
Chwig Ceidwadol (Pittite a oedd yn galw ei hun yn Chwig) |
... |
1807 (AS) | 22 Mehefin 1807 | The Dug Portland Spencer Perceval Iarll Lerpwl |
Ceidwadol (Pittite a oedd yn galw ei hun yn Chwig) Ceidwadol Ceidwadol |
... |
1812 (AS) | 24 Tachwedd 1812 | Iarll Lerpwl | Ceidwadol | ... |
1818 (AS) | 4 Awst 1818 | Iarll Lerpwl | Ceidwadol | ... |
1820 (AS) | 16 Ionawr 1821 | Iarll Lerpwl | Ceidwadol | ... |
1826 (AS) | 19 Mehefin 1826 | Iarll Lerpwl George Canning Isiarll Goderich Dug Wellington |
Ceidwadol Ceidwadol Ceidwadol Ceidwadol |
... |
1830 (AS) | 9 Awst 1830 | The Dug Wellington Iarll Grey |
Ceidwadol Chwig |
... |
1831 (AS) | 25 Gorffennaf 1831 | Iarll Grey | Chwig | 136 |
Ar y pwynt hwn, roddodd Deddf Diwygio 1932 y bleidlais i oedolion gwrywaidd oedd â eiddo, a di-etholfreinio bron yr holl bwrdeistrefi drwg. | ||||
1832 (AS) | 29 Ionawr 1833 | Iarll Grey Isiarll Melbourne The Dug Wellington Syr Robert Peel |
Chwig Chwig Ceidwadol Ceidwadol |
225 (L) -308 (C) |
1835 (AS) | 19 Chwefror 1835 | Syr Robert Peel Isiarll Melbourne |
Ceidwadol Chwig |
-113 (C) 113 (L) |
1837 (AS) | 15 Tachwedd 1837 | Isiarll Melbourne | Chwig | 29 |
1841 (AS) | 19 Awst 1841 | Syr Robert Peel | Ceidwadol | 77 |
1847 (AS) | 9 Awst 1847 | Arglwydd John Russell | Chwig | −72 |
1852 (AS) | 4 Tachwedd 1852 | Iarll Derby Iarll Aberdeen |
Ceidwadol Peelite |
7 |
1857 (AS) | 30 Ebrill 1857 | Isiarll Palmerston | Liberal | 100 |
1859 (AS) | 31 Mai 1859 | Isiarll Palmerston | Liberal | 59 |
1865 (AS) | 1 Chwefror 1866 | Iarll Russell Iarll Derby Benjamin Disraeli |
Liberal Ceidwadol Ceidwadol |
81 |
Ar y pwynt hwn, ehangodd Deddf Diwygio 1867 y bleidlais, a di-etholfreinio nifer o fwrdeistrefi bychain. | ||||
1868 (AS) | 10 Rhagfyr 1868 | William Ewart Gladstone | Liberal | 115 |
1874 (AS) | 5 Mawrth 1874 | Benjamin Disraeli | Ceidwadol | 49 |
1880 (AS) | 29 Ebrill 1880 | William Ewart Gladstone | Liberal | 51 |
Ar y pwynt hwn, ymestynodd Deddf Cynyrchiolaeth y bobl 1884 etholfraint bwrdeistrefol 1867 i'r siroedd gan gynyddu'r etholaeth i tua 5,500,000 o ddynion. | ||||
1885 (AS) | 12 Ionawr 1886 | The Marquess of Salisbury William Ewart Gladstone |
Ceidwadol Liberal |
−172 |
1886 (AS) | 5 Awst 1886 | The Marquess of Salisbury | Ceidwadol | 116 |
1892 (AS) | 4 Awst 1892 | William Ewart Gladstone Iarll Rosebery |
Liberal | −126 |
1895 (AS) | 12 Awst 1895 | The Marquess of Salisbury | Ceidwadol | 153 |
1900 (AS) | 3 Rhagfyr 1900 | The Marquess of Salisbury Arthur Balfour |
Ceidwadol | 135 |
1906 (AS) | 13 Chwefror 1906 | Syr Henry Campbell-Bannerman Herbert Henry Asquith |
Liberal | 129 |
Ionawr 1910 (AS) | 15 Chwefror 1910 | Herbert Henry Asquith | Liberal | −122 |
Rhagfyr 1910 (AS) | 31 Ionawr 1911 | Herbert Henry Asquith David Lloyd George |
Liberal | −126 |
Ar y pwynt hwn, roddodd Deddf Cynyrchiolaeth y bobl 1918 pleidlais cyffredinol i'r holl ddynion drost 21 oed, a'r holl ferched drost 30 oed. | ||||
1918 (AS) | 14 Rhagfyr 1918 | David Lloyd George | Liberal (Coalition Government) | 238 |
1922 (AS) | 15 Tachwedd 1922 | Andrew Bonar Law Stanley Baldwin |
Ceidwadol | 74 |
1923 (AS) | 6 Rhagfyr 1923 | James Ramsay MacDonald | Llafur | −98 |
1924 (AS) | 29 Hydref 1924 | Stanley Baldwin | Ceidwadol | 210 |
Ar y pwynt hwn, roddodd Deddf Cynyrchiolaeth y bobl 1928 pleidlais cyffredinol i'r holl boblogaeth drost 21 oed. | ||||
1929 (AS) | 30 Mai 1929 | James Ramsay MacDonald | Llafur | −42 |
1931 (AS) | 27 Hydref 1931 | James Ramsay MacDonald | Llafur Cenedlaethol (Llywodraeth Cenedlaethol) | 492 |
1935 (AS) | 14 Tachwedd 1935 | Stanley Baldwin Neville Chamberlain Winston Churchill Winston Churchill |
Ceidwadol (National Government) Ceidwadol (National Government) Ceidwadol (Wartime Coalition) Ceidwadol (National Government) |
242 242 609 242 |
1945 (AS) | 5 Gorffennaf 1945 | Clement Attlee | Llafur | 146 |
At this point, the Representation of the People Act 1948 abolished plural voting, university constituencies and the few remaining two member constituencies. | ||||
1950 (AS) | 23 Chwefror 1950 | Clement Attlee | Llafur | 5 |
1951 (AS) | 25 Hydref 1951 | Syr Winston Churchill | Ceidwadol | 17 |
1955 (AS) | 26 Mai 1955 | Syr Anthony Eden Harold Macmillan |
Ceidwadol | 54 |
1959 (AS) | 8 Hydref 1959 | Harold Macmillan Syr Alec Douglas-Home |
Ceidwadol | 100 |
1964 (AS) | 15 Hydref 1964 | Harold Wilson | Llafur | 4 |
1966 (AS) | 31 Mawrth 1966 | Harold Wilson | Llafur | 96 |
At this point, the Representation of the People Act 1969 gave suffrage to the adult population over 18. | ||||
1970 (AS) | 18 Mehefin 1970 | Edward Heath | Ceidwadol | 31 |
Chwefror 1974 (AS) | 28 Chwefror 1974 | Harold Wilson | Llafur | −33 |
Hydref 1974 (AS) | 10 Hydref 1974 | Harold Wilson James Callaghan |
Llafur | 3 |
1979 (AS) | 3 Mai 1979 | Margaret Thatcher | Ceidwadol | 43 |
1983 (AS) | 9 Mehefin 1983 | Margaret Thatcher | Ceidwadol | 144 |
1987 (AS) | 11 Mehefin 1987 | Margaret Thatcher John Major |
Ceidwadol | 102 |
1992 (AS) | 9 Ebrill 1992 | John Major | Ceidwadol | 21 |
1997 (AS) | 1 Mai 1997 | Tony Blair | Llafur | 179 |
2001 (AS) | 7 Mehefin 2001 | Tony Blair | Llafur | 167 |
2005 (AS) | 5 Mai 2005 | Tony Blair Gordon Brown |
Llafur | 66 |
Noder: Mae mwyafrif negyddol yn golygu y bu senedd hung (neu senedd lleiafrifol) yn dilyn yr etholiad. Er engraifft, yn etholiad 1929, roedd Llafur 42 sedd yn fyr o ffurfio mwyafrif, ac felly rhestrir eu mwyafrif fel −42.