1947
Gwedd
19g - 20g - 21g
1890au 1900au 1910au 1920au 1930au - 1940au - 1950au 1960au 1970au 1980au 1990au
1942 1943 1944 1945 1946 - 1947 - 1948 1949 1950 1951 1952
Digwyddiadau
[golygu | golygu cod]Eisteddfod Ryngwladol gyntaf Llangollen
- Ionawr
- 1 Ionawr - Diwydiant glo Prydain yn dod dan berchnogaeth gyhoeddus
- Mawrth
- 1 Mawrth - Agor yr ysgol benodol Gymraeg gyntaf dan nawdd awdurdod lleol, sef Ysgol Gymraeg Dewi Sant, Llanelli
- 24 Mawrth - llywodraeth Yr Iseldiroedd a chabinet Indonesia yn arwyddo cytundeb Batavia i sefydlu'r wladwriaeth newydd
- Ebrill
- Mehefin
- 5 Mehefin - Cyhoeddi'r cynllun Cymorth Marshall i Ewrop gan Unol Daleithiau America
- Awst
- 3 Awst - diwedd gweithgareddau milwrol gan Yr Iseldiroedd yn Indonesia o flaen annibyniaeth lawn
- 15 Awst - Prydain yn rhoi statws Dominiwn i India a Phacistan; Mountbatten yn Lywodraethwr-Gyffredinol India, Mohammed Ali Jinnah ym Mhacistan
- 29 Awst - Comisiwn Palesteina yn awgrymu rhannu Palesteina rhwng y Seionyddion a'r Palestiniaid a dod â Mandad Prydeinig Palesteina i ben
- Hydref
- 6 Hydref - sefydlu'r Cominform yn Nwyrain Ewrop, yn Belgrade
- 20 Hydref - creu Baner y Cenhedloedd Unedig yn swyddogol
- 29 Hydref - Sefydlwyd y papur newydd Şalom yn Nhwrci
- Tachwedd
- 20 Tachwedd - Priodas Tywysoges Elisabeth, merch Siôr VI, brenin y Deyrnas Unedig, a Tywysog Philip yn Abaty Westminster.
- Rhagfyr
- 30 Rhagfyr - Ymddiswyddiad Mihai, brenin Romania
- Ffilmiau
- Miracle on 34th Street (gyda Edmund Gwenn)
- Llyfrau
- J. Eirian Davies - Awen y Wawr
- Anne Frank - Het Achterhuis
- William Jones - Adar Rhiannon a Cherddi Eraill
- Michael Gareth Llewelyn - White Wheat
- Cerddoriaeth
- Samuel Barber - Knoxville: Summer of 1915
- Alan Jay Lerner a Frederick Loewe - Brigadoon (sioe Broadway)
- David Wynne - Sonata rhif 1
Genedigaethau
[golygu | golygu cod]- 8 Ionawr - David Bowie, cerddor (m. 2016)
- 3 Chwefror - Maurizio Micheli, actor
- 15 Chwefror – John Adams, cyfansoddwr
- 25 Mawrth - Elton John, cerddor
- 24 Ebrill - Peter Ham, cerddor (m. 1975)
- 1 Mehefin - [1]
- 12 Gorffennaf
- Gareth Edwards, chwaraewr rygbi[2]
- Wilko Johnson, cerddor
- 31 Gorffennaf - Richard Griffiths, actor (m. 2013)
- 21 Medi
- Keith Harris, daflwr-lleisiau (m. 2015)
- Stephen King, nofelydd
- 16 Hydref - Terry Griffiths, chwaraewr snwcer
- 26 Hydref - Hillary Clinton, gwleidydd
- 29 Hydref
- Val Feld, gwleidydd (m. 2001)
- Richard Dreyfuss, actor
- Michèle Pierre-Louis, Prif Weinidog Haiti
Marwolaethau
[golygu | golygu cod]- 25 Ionawr - Al Capone, giangster, 48
- 30 Mawrth - Arthur Machen, awdur, 84[3]
- 7 Ebrill - Henry Ford, dyn busnes, 83
- 20 Mehefin - Syr John Edward Lloyd, hanesydd, 86[4]
- 12 Hydref - William Brace, gwleidydd, 82[5]
- 28 Rhagfyr - Vittorio Emanuele III, brenin yr Eidal, 78
Gwobrau Nobel
[golygu | golygu cod]- Ffiseg: Syr Edward Appleton
- Cemeg: Syr Robert Robinson
- Meddygaeth: Carl Ferdinand Cori, Gerty Cori a Bernardo Houssay
- Llenyddiaeth: André Gide
- Heddwch: Quaker Peace and Social Witness ac American Friends Service Committee
Eisteddfod Genedlaethol (Bae Colwyn)
[golygu | golygu cod]- Cadair: John Tudor Jones (John Eilian)
- Coron: Griffith John Roberts
- Medal Ryddiaeth: dyfarnwyd yn 1948
Tywydd
[golygu | golygu cod]Gaeaf Caled
[golygu | golygu cod]- Heth Fawr 1947
- Ryw adeg iw gofio i deulu y llawr
- Oedd adeg ofnadwy yr eira mawr.
- Blwyddyn colledion ar y defaid ai hŵyn,
- Roedd ffermwyr y wlad yn uchel eu cwyn.
- Ai anffawd natur y fath aeafol nen
- Ar gwanwyn du oer yn ei fantell wen.
- Ni chlywyd yr un gân ond rhuad y gwynt
- Safodd yr afon lle rhedai hi gynt.
- Mae bugail yr Hafod yn wylo fan draw
- Ar oen bach yn marw ar gledr ei law.
- A llawer i deulu mynyddig a phell
- Heb damaid o fwyd fel meudwy mewn cell....[6]
- Ryw adeg iw gofio i deulu y llawr
- Daeth y gaeaf caled i ben tua'r 17 Mawrth 1947. Y diwrnod hwnnw cofnododd DO Jones, Ty Uchaf, Padog:"Mynd i Gwernouau i ddyrnu gwellt. DIWEDD YR HETH FAWR". Dyma gronicl diwedd y gaeaf hwnnw yn Nhywyddiadur Llên Natur [1]
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ Chase's Calendar of Events 2019 : the ultimate go -to guide for special days, weeks and months (yn Saesneg). Bernan Press. 2018. t. 304. ISBN 9781641432641.
- ↑ Schoeman, Chris (2007). Legends of the ball : rugby's greatest players chosen by Willie John McBride, Frik du Preez, David Compese (yn Saesneg). ColesbergSouth Africa: CJS Books. t. 112. ISBN 9780620369626.
- ↑ "Machen, Arthur (1863-1947) a gyfenwyd yn ARTHUR LLEWELLIN JONES i gychwyn, awdur | Y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 11 Hydref 2020.
- ↑ "Lloyd, Syr John Edward (1861-1947), hanesydd, a golygydd cyntaf y Bywgraffiadur Cymreig". bywgraffiadur.cymru. Cyrchwyd 11 Hydref 2021.
- ↑ "Obituary: Mr. William Brace. Service In South Wales Coalfield". The Times (yn Saesneg). 14 Hydref 1947. t. 6.
- ↑ Detholiad o gerdd yn Nyddiadur D.O. Jones, Ty Uchaf, Padog (gyda chaniatad y teulu a phapur bro yr Odyn)