Tennessee

Oddi ar Wicipedia
Tennessee
ArwyddairAgriculture and Commerce Edit this on Wikidata
Mathtaleithiau'r Unol Daleithiau Edit this on Wikidata
Enwyd ar ôlTanasi Edit this on Wikidata
En-us-Tennessee.ogg Edit this on Wikidata
PrifddinasNashville, Tennessee Edit this on Wikidata
Poblogaeth6,910,840 Edit this on Wikidata
Sefydlwyd
  • 1 Mehefin 1796 Edit this on Wikidata
Pennaeth llywodraethBill Lee Edit this on Wikidata
Cylchfa amserCylchfa Amser y Dwyrain, Cylchfa Amser Canolog Edit this on Wikidata
Iaith/Ieithoedd
  swyddogol
Saesneg Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
Rhan o'r canlynoltaleithiau cyfagos UDA Edit this on Wikidata
SirUnol Daleithiau America Edit this on Wikidata
GwladBaner Unol Daleithiau America Unol Daleithiau America
Arwynebedd109,247 km² Edit this on Wikidata
Uwch y môr280 metr Edit this on Wikidata
Yn ffinio gydaArkansas, Missouri, Kentucky, Virginia, Gogledd Carolina, Georgia, Alabama, Mississippi Edit this on Wikidata
Cyfesurynnau36°N 86°W Edit this on Wikidata
US-TN Edit this on Wikidata
Gwleidyddiaeth
Corff gweithredolGovernment of Tennessee Edit this on Wikidata
Corff deddfwriaetholTennessee General Assembly Edit this on Wikidata
Swydd pennaeth
  y Llywodraeth
Governor of Tennessee Edit this on Wikidata
Pennaeth y LlywodraethBill Lee Edit this on Wikidata
Map

Mae Tennessee yn dalaith yn ne canolbarth yr Unol Daleithiau, sy'n ymrannu'n Ddwyrain, Canolbarth a Gorllewin Tennessee. Yn Nwyrain Tennessee ceir ardal o fryniau coediog; mae Canolbarth Tennessee (Middle Tennessee), drofa ar Afon Tennessee, yn ardal o lwyfandir ucheldirol a bryniau, ac mae Gorllewin Tennessee yn ardal o gorsydd a thir isel sy'n gorwedd rhwng Afon Tennessee ac Afon Mississippi. Brwydrai Prydain Fawr a Ffrainc am feddiant o'r ardal yn yr 17g a daeth dan reolaeth Prydain. Cafodd ei datgan yn diriogaeth yn 1790 a daeth yn dalaith yn 1796. Cefnogodd y De yn Rhyfel Cartref America. Bu'n dyst i anghydfod sifil yn y 1960au; saethwyd Martin Luther King ym Memphis yn 1968. Nashville yw'r brifddinas.

Lleoliad Tennessee yn yr Unol Daleithiau

Mewnfudo o Gymru[golygu | golygu cod]

Yn dilyn y Rhyfel Cartref symudodd 104 teulu Cymraeg o Pennsylvania i Ddwyrain Tennessee - i ran o'r enw Mechanicsville, a rhan o ddinas Knoxville. Fe'u cyflogwyd gan y brodyr Joseph a David Richards (a John H. Jones)i weithio mewn ffatri metal. Roedd y brodyr wedi sefydlu Gwaith Haearn Knoxville gerllaw rheilffordd yr "L&N Railroad", ar safle a ddefnyddiwyd yn ddiweddarach fel safle ar gyfer "1982 World's Fair". Mae'r hen ffwndri, a ddefnyddir heddiw fel tŷ bwyta, yn dal i sefyll; yr unig ddarn.

Codwyd capel Cymraeg ganddynt, gyda'r Parchedig Thomas Thomas yn weinidog arnynt yn 1870. Gwerthwyd y capel yn 1899.

Daeth y gwladychwyr Cymreig hyn yn llwyddiannus iawn yn yr ardal gan sefydlu sawl busnes arall yn y ddinas, gan gynnwys y cwmni oedd yn gyfrifol am greu cerbydau rheilffordd, cwmni llechi (a thoi), cwmni marmor a sawl cwmni gwneud dodrefn. Erbyn 1930 roedd plant y teuluoedd wedi lledaenu drwy'r ddinas a siroedd eraill megis Swydd Sevier. Heddiw, mae dros 250 teulu'n olrhain eu hachau i'r mewnfudwyr cyntaf hynny ac maent yn parhau i ddathlu Dydd Gŵyl Dewi.

Dinasoedd Tennessee[golygu | golygu cod]

1 Memphis 662,897
2 Nashville 626,681
3 Knoxville 178,874
4 Chattanooga 167,674
5 Clarksville 132,929
6 Soddy-Daisy 11,530

Dolenni allanol[golygu | golygu cod]



Eginyn erthygl sydd uchod am Tennessee. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.