Michigan

Oddi ar Wicipedia
Michigan
ArwyddairPure Michigan Edit this on Wikidata
Mathtaleithiau'r Unol Daleithiau Edit this on Wikidata
Enwyd ar ôlY Llynnoedd Mawr Edit this on Wikidata
En-us-Michigan.ogg Edit this on Wikidata
PrifddinasLansing Edit this on Wikidata
Poblogaeth10,077,331 Edit this on Wikidata
Sefydlwyd
  • 26 Ionawr 1837 Edit this on Wikidata
AnthemMy Michigan Edit this on Wikidata
Pennaeth llywodraethGretchen Whitmer Edit this on Wikidata
Cylchfa amserCylchfa Amser y Dwyrain, Cylchfa Amser Canolog, America/Efrog Newydd, UTC−05:00 Edit this on Wikidata
Gefeilldref/iShiga, Saga Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
Rhan o'r canlynolMidwestern United States, taleithiau cyfagos UDA Edit this on Wikidata
SirUnol Daleithiau America Edit this on Wikidata
GwladBaner Unol Daleithiau America Unol Daleithiau America
Arwynebedd250,493 km² Edit this on Wikidata
Uwch y môr275 metr Edit this on Wikidata
GerllawLlyn Michigan, Llyn Superior, Llyn Erie, Llyn Huron, Llyn St. Clair, Afon Detroit, Afon St. Clair, Afon St. Marys Edit this on Wikidata
Yn ffinio gydaWisconsin, Ohio, Indiana, Ontario, Minnesota, Illinois Edit this on Wikidata
Cyfesurynnau44.34°N 85.58°W Edit this on Wikidata
US-MI Edit this on Wikidata
Gwleidyddiaeth
Corff gweithredolGovernment of Michigan Edit this on Wikidata
Corff deddfwriaetholMichigan Legislature Edit this on Wikidata
Swydd pennaeth
  y Llywodraeth
Governor of Michigan Edit this on Wikidata
Pennaeth y LlywodraethGretchen Whitmer Edit this on Wikidata
Map

Mae Michigan yn dalaith yng ngogledd canolbarth yr Unol Daleithiau, a amgylchynir o'r gorllewin i'r dwyrain gan rai o'r Llynnoedd Mawr; Llyn Superior, Llyn Huron, Llyn Michigan, Llyn Erie a Llyn St. Clair. Fe'i hymrennir gan Culfor Mackinac yn ddwy ardal ar wahân: y Gorynys Isaf yn y de (iseldiroedd) a'r Gorynys Uchaf yn y gogledd (islediroedd yn y dwyrain ac ucheldiroedd yn y gorllewin). Mae trwch y boblogaeth yn byw yn y Gorynys Isaf. Y Ffrancod oedd yr Ewropeaidd cyntaf i archwilio'r ardal, yn yr 17g, ac arhosodd dan reolaeth Ffrainc hyd 1763 pan y'i cipiwyd gan Brydain Fawr a'i hychwanegu i diriogaeth Canada. Daeth i feddiant yr Unol Daleithiau yn 1783 a daeth yn dalaith yn 1837. Lansing yw'r brifddinas. Tarddia enw'r dalaith o'r addasiad Ffrengig o'r term Ojibwe, "mishigma", sydd golygu "dwr mawr" neu "llyn mawr".

Michigan yw'r wythfed talaith mwyaf poblog yn yr Unol Daleithiau. Mae ganddi'r arfordir dwr ffres hiraf o unrhyw îs-adran wleidyddol yn y byd, am ei bod yn ffinio â phedwar o'r Llynnoedd Mawr yn ogystal â Llyn St Clair. Yn 2005, roedd Michigan yn rhif 3 o ran y nifer o gychod adloniannol a oedd wedi'u cofrestru yno, ar ôl Califfornia a Fflorida. Mae gan Michigan 64,980 o lynnoedd mewndirol. Pan fo person yn y dalaith, nid ydynt yn fwy na chwech milltir (10 km) o ffynhonnell o ddwr naturiol, neu'n fwy na 87.2 milltir (137 km) o arfordir y Llynnoedd Mawr.

Michigan yw'r unig dalaith sy'n cynnwys dau benrhyn yn unig. Weithiau, cyfeirir at y Penrhyn Isaf fel "y faneg" oherwydd ei siap. Mae'r Penrhyn Uchaf wedi cael ei wahanu o'r Penrhyn Isaf gan Gulfor Mackinac, sianel pum milltir (8 km) sy'n cyfuno Llyn Huron i Lyn Michigan. Mae'r Penrhyn Uchaf yn bwysig i'r dalaith am resymau economaidd oherwydd y twristiaid a'r adnoddau naturiol sydd yno.

Lleoliad Michigan yn yr Unol Daleithiau

Dinasoedd a bwrdeistrefi pwysig[golygu | golygu cod]

Yn ôl amcangyfrifon cyfrifiad 2007, bwrdeistrefi mwyaf Michigan yw:

Safle Dinas Poblogaeth Delwedd
1 Detroit 916,952
Map yn dangos bwrdeistrefi mwyaf Michigan.
2 Grand Rapids 193,627
3 Warren 134,223
4 Sterling Heights 127,349
5 Ann Arbor 115,092
6 Lansing 114,947
7 Flint 114,662
8 Maesdref Clinton 96,253
9 Livonia 93,931
10 Dearborn 89,252

Mae'r dinasoedd pwysig eraill yn cynnwys:

Lleolir hanner o gymunedau mwyaf cefnog y dalaith yn Swydd Oakland, ychydig i'r gogledd o Detroit. Lleolir cymuned cefnog arall ychydig i'r dwyrain o'r ddinas, yn Grosse Pointe. Dim ond tri o'r rhain sydd wedi'u lleoli y tu allan i Detroit Fetropolitanaidd. Mae dinas Detroit ei hun, gydag incwm y pen o $14,717, yn 517fed ar y rhestr o leoliadau ym Michigan o ran pres y pen. Benton Harbor yw'r ddinas dlotaf ym Michigan, gyda incwm y pen o $8,965, tra bod Barton Hills y mwyaf cyfoethog gyda phres y pen o $110,683.

Eginyn erthygl sydd uchod am Michigan. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.