Arkansas
Arwyddair |
Regnat populus ![]() |
---|---|
Math |
taleithiau'r Unol Daleithiau ![]() |
Enwyd ar ôl |
Quapaw ![]() |
![]() | |
Prifddinas |
Little Rock ![]() |
Poblogaeth |
2,978,204 ![]() |
Sefydlwyd | |
Pennaeth llywodraeth |
Asa Hutchinson ![]() |
Cylchfa amser |
UTC−06:00, Cylchfa Amser Canolog, America/Chicago ![]() |
Iaith/Ieithoedd swyddogol |
Saesneg ![]() |
Daearyddiaeth | |
Rhan o'r canlynol |
taleithiau cyfagos UDA ![]() |
Sir |
Unol Daleithiau America ![]() |
Gwlad |
![]() |
Arwynebedd |
137,733 km² ![]() |
Uwch y môr |
198 metr ![]() |
Gerllaw |
Afon Mississippi ![]() |
Yn ffinio gyda |
Tennessee, Missouri, Oklahoma, Texas, Louisiana, Mississippi ![]() |
Cyfesurynnau |
34.8°N 92.2°W ![]() |
US-AR ![]() | |
Gwleidyddiaeth | |
Corff deddfwriaethol |
Arkansas General Assembly ![]() |
Swydd pennaeth y wladwriaeth |
Governor of Arkansas ![]() |
Pennaeth y wladwriaeth |
Asa Hutchinson ![]() |
Swydd pennaeth y Llywodraeth |
Governor of Arkansas ![]() |
Pennaeth y Llywodraeth |
Asa Hutchinson ![]() |
![]() | |
Mae Arkansas yn dalaith yn ne canolbarth yr Unol Daleithiau, sy'n gorwedd i'r gorllewin o Afon Mississippi. Mae Afon Arkansas yn torri'r dalaith yn ddau o'r gorllewin i'r dwyrain. Mae enw y dalaith yn tarddu o ymganiad Ffrangeg o’r enw brodorol yr ardal. Little Rock yw'r brifddinas. Maint y dalaith yw 53,182 milltir sgwâr, a’r poblogaeth (ym 2013) 2.959,373.[1] Mae Arkansas yn gartref i gwmni Wal-Mart ac hefyd Rheilffordd yr Union Pacific.[2]
Mae’r dalaith yn cynnwys Parc Cenedlaethol y Ffynonellau Poethion, Fforest Genedlaethol yr Ozarks ac Sfon Gwnedlaethol Buffalo.[3]
Hanes[golygu | golygu cod y dudalen]
Cyrhaeddodd y fforiwr Sbaeneg Hernando De Soto ym 1541. Daeth pobl o Ffrainc i’r ardal ym 1686. Roedd Arkansas yn rhan o Bryniant Louisiana gan yr Unol Daleithiau yn 1803. Daeth yn dalaith ar 15 Mehefin 1836, ymneilltuodd o'r Undeb yn 1861 a chafodd ei chynnwys eto yn 1868. Cedwyd caethweision yn Arkansas, felly daeth y dalaith yn rhan o Gynghrair Taleithiau'r De ym 1861. Boddwyd tua 20% o’r dalaith gan lifogydd ym 1927, tuag at 30 troedfedd o ddyfnder; bu farw bron 100 o bobl. Yn dilyn yr achos llys Brown yn erbyn y Bwrdd Addysg, datganwyd bod cyfleusterau addysg ‘ar wahŵn ond cyfartal’ yn anghyfansoddiadol. Gwrthodwyd mynediad i Ysgol Uwchradd Little Rock ym 1957. Gorchmynodd yr arlwydd Dwight D. Eisenhower bod milwyr yn mynd â’n nhw i’r ysgol.[4]
Dinasoedd Arkansas[golygu | golygu cod y dudalen]
1 | Little Rock | 193,524 |
2 | Fort Smith | 86,209 |
3 | Fayetteville | 73,580 |
4 | Springdale | 69,797 |
5 | Conway | 58,908 |
Enwogion[golygu | golygu cod y dudalen]
- Maya Angelou
- Helen Gurley Brown
- Glen Campbell
- Johnny Cash
- Eldridge Cleaver
- Bill Clinton
- John Grisham
- Scott Joplin
- Alan Ladd
- Douglas MacArthur
- Dick Powell
- Edward Durrell Stone
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod y dudalen]
Dolen allanol[golygu | golygu cod y dudalen]
- (Saesneg) portal.arkansas.gov