Nebraska

Nebraska
Arwyddair	Equality before the law
Math	taleithiau'r Unol Daleithiau
Enwyd ar ôl	Afon Platte
	En-us-Nebraska.ogg
Prifddinas	Lincoln, Nebraska
Poblogaeth	1,961,504
Sefydlwyd	1 Mawrth 1867 ;
Anthem	Beautiful Nebraska
Pennaeth llywodraeth	Jim Pillen
Cylchfa amser	UTC−07:00, America/Chicago
Iaith/Ieithoedd; swyddogol	Saesneg
Daearyddiaeth
Rhan o'r canlynol	taleithiau cyfagos UDA
Sir	Unol Daleithiau America
Gwlad	Unol Daleithiau America
Arwynebedd	200,520 km²
Uwch y môr	790 metr
Gerllaw	Afon Platte, Afon Niobrara, Afon Republican, Afon Missouri, Lewis and Clark Lake, Llyn McConaughy, Harlan County Reservoir
Yn ffinio gyda	De Dakota, Missouri, Colorado, Iowa, Kansas, Wyoming
Cyfesurynnau	41.5°N 100°W
	US-NE
Gwleidyddiaeth
Corff gweithredol	Government of Nebraska
Corff deddfwriaethol	Nebraska Legislature
Swydd pennaeth; y Llywodraeth	Governor of Nebraska
Pennaeth y Llywodraeth	Jim Pillen
	Ffeiliau perthnasol ar Comin
	[golygwch ar Wicidata]

Mae Nebraska yn dalaith yng ngogledd canolbarth yr Unol Daleithiau, sy'n gorwedd i'r gorllewin o Afon Missouri. Mae'n cynnwys rhan o'r Iseldiroedd Canolog yn y dwyrain a rhan o'r Gwastadiroedd Mawr yn y gorllewin. Cafodd ei archwylio gan y Ffrancod a'r Sbaenwyr. Roedd yn rhan o Bryniant Louisiana gan yr Unol Daleithiau yn 1803. Daeth yn dalaith yn 1867, a datblygodd yn gyflym fel canolfan ransio. Lincoln yw'r brifddinas.

Lleoliad Nebraska yn yr Unol Daleithiau

Mae'r hen prairies a'i gyrroedd byffalo a oedd mor annwyl gan y Sioux a Cheyenne brodorol wedi hen ddiflannu. Yn eu lle ceir y caeau mawr agored sydd mor nodweddiadol o'r dalaith heddiw. Diflasodd T. H. Parry-Williams ar undonedd yr ardaloedd gwledig wrth deithio trwy'r dalaith yn y trên yn 1935:

Chwythed y peiriant y mwg o'i gorn
Dros y gwastadeddau indian-corn,

Gan leibio'r dwyrain i'w grombil tân,
A hollti'r pellterau ar wahân,

I mi gael cyrraedd rhyw dir lle mae
Rhywbeth i'w weld heblaw gwlad o gae.
(Synfyfyrion, 1937)