Mynwent y Crynwyr
 | |
| Math | pentref  |
|---|---|
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Merthyr Tudful |
| Gwlad |  Cymru |
| Cyfesurynnau | 51.6603°N 3.3113°W |
| Cod OS | ST093965 |
| Gwleidyddiaeth | |
| AS/au Cymru | Dawn Bowden (Llafur) |
| AS/au y DU | Gerald Jones (Llafur) |
 | |
Pentref yng nghymuned Treharris, bwrdeisdref sirol Merthyr Tudful, Cymru, yw Mynwent y Crynwyr[1] (Saesneg: Quakers Yard).[2] Saif yn rhan ddeheuol y sir, i'r de o Treharris ac i'r gogledd-orllewin o Nelson, gerllaw ganol Afon Taf. Enw gwreiddiol y pentref oedd Rhyd y Grug. Erbyn tua 1650 roedd Bedyddwyr, Annibynwyr a Chrynwyr yn addoli yn ffermdy Berthlwyd, Pentwyn, ac yn fuan wedyn ffurfiodd y Crynwyr gynulleidfa ar wahân. Yn 1667, sefydlodd y Crynwyr eu mynwent eu hunanin ar dir Stad Pantannas. Lleolwyd Ysgol Gynradd Gymraeg Rhyd-y-Grug yn y pentref am dros 30 mlynedd ond ym Medi 2010 symudodd yr ysgol i Aberfan, ac fe ddinistriwyd yr hen adeilad.
Cynrychiolir yr ardal hon yn Senedd Cymru gan Dawn Bowden (Llafur)[3] ac yn Senedd y DU gan Gerald Jones (Llafur).[4]
Pobl o'r pentref
[golygu | golygu cod]- Jimmy Wilde, paffiwr
- Isaac Hughes (Craigfryn), nofelydd
- Marton Foster, owner of Quakers Yard Inn
- Jordan Robson, co-owner of Quakers Yard Inn
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ "Rhestr o Enwau Lleoedd Safonol Cymru". Llywodraeth Cymru. 13 Hydref 2021.
- ↑ British Place Names; adalwyd 13 Medi 2019
- ↑ "Gwefan Senedd Cymru". Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2021-11-10. Cyrchwyd 2021-12-24.
- ↑ Gwefan Senedd y DU
Trefi
Merthyr Tudful · Treharris
Pentrefi
Abercannaid · Aberfan · Bedlinog · Cefn Coed y Cymer · Dowlais · Heolgerrig · Y Faenor · Mynwent y Crynwyr · Pentrebach · Pontsticill · Pontygwaith · Trelewis · Troed-y-rhiw · Ynysowen