Grenadwr bochgoch

Grenadwr bochgoch; Uraeginthus bengalus , ,
Statws cadwraeth
	; Pryder lleiaf (IUCN 3.1)
Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas:	Animalia
Ffylwm:	Chordata
Dosbarth:	Aves
Urdd:	Passeriformes
Teulu:	Estrildidae
Genws:	Uraeginthus[*]
Rhywogaeth:	Uraeginthus bengalus
Enw deuenwol
	Uraeginthus bengalus;

Aderyn a rhywogaeth o adar yw'r Grenadwr bochgoch (sy'n enw gwrywaidd; enw lluosog: grenadwyr bochgoch) a adnabyddir hefyd gyda'i enw gwyddonol Uraeginthus bengalus; yr enw Saesneg arno yw Red-cheeked cordon-bleu. Mae'n perthyn i deulu'r Cwyrbigau (Lladin: Estrildidae) sydd yn urdd y Passeriformes.^[1]

Aderyn bach o Urdd y passerinau yn y teulu Estrildidae yw'r grenadwr bochgoch. Mae hon yn aderyn bridio preswyl mewn rhanbarthau sychach o drofannau Affrica Is-Sahara. Amcangyfrifir fod ganddo amrediad global o 7,700,000 km ².

Talfyrir yr enw Lladin yn aml yn U. bengalus, sef enw'r rhywogaeth.^[2] Mae'r rhywogaeth hon i'w chanfod yn Affrica.

Ymddygiad

Fe'i gwelir yn aml mewn cynefinoedd sych agored glaswelltir a safana yn ogystal ag o amgylch trigfannau dynol.

Bwydo

Grawnysydd yw'r grenadwr bochgoch, sy'n bwydo'n bennaf ar laswellt had, ond hefyd ar miled a hadau bach eraill.^[3] Gwyddys hefyd ei fod yn bwydo'n achlysurol ar cŵyr gwenyn.^[4] Bydd grawnysyddion mwy, fel y wida llostfain yn erlid grenadwyr o'u ffynonellau bwyd, gan gyfyngu ar gyfleoedd bwydo'r adar llai ac effeithio ar eu llwyddiant chwilota.^[5]

Bridio

Mae'r nyth yn strwythur cromennog o laswellt mawr gyda mynedfa ochr mewn coeden, llwyn neu wellt lle mae 4–5 wy yn cael eu dodwy.

Cynefin ac amrediad

Mae'r grenadwr bochgoch yn gyffredin ar draws llawer o ganolbarth a dwyrain Affrica. Mae ei amrediad yn ymestyn o Orllewin Affrica, gwledydd Senegal, Gambia a de-orllewin Mauritania, dwyrain trwy ddeheuol Mali, de Niger, deheuol Chad a de Swdan i Ethiopia a gogledd-orllewin a de-orllewin Somalia, ac yna i'r de i dde Gweriniaeth Ddemocrataidd y Congo, dwyreiniol Angola, gogleddol a gorllewin Sambia, deheuol Tansanïa a gogledd Mosambic. Fe'i cyflwynwyd hefyd i Hawaii a Oahu.^[6] Fe'i darganfuwyd un tro (yn 1924) ar Penrhyn Ferde ac fe'i cofnodwyd yn ardal Maadi yng ngogledd Yr Aifft yn ystod canol y 1960au; mae'n bosibl bod yr adar olaf yn adar cawell a ddihangwyd, gan na fu unrhyw gofnodion ers hynny.^[7] Tynnwyd llun ohono yn Ardal Los Angeles (5/19/20) hefyd.

Mae i'w ganfod ym mhob cynefin ac eithrio tu mewn i goedwig, ^[8] ^[9]

Teulu

Mae'r grenadwr bochgoch yn perthyn i deulu'r Cwyrbigau (Lladin: Estrildidae). Dyma rai o aelodau eraill y teulu:

Rhestr Wicidata:

Diweddarwch y rhestr nawr | WQS | Chwiliwch am ddelweddau

rhywogaeth	enw tacson	delwedd
Cwyrbig Ffiji	Erythrura pealii
Cwyrbig Papwa	Erythrura papuana
Cwyrbig bambŵ	Erythrura hyperythra
Cwyrbig clustgoch	Erythrura coloria
Cwyrbig pengoch	Erythrura cyaneovirens
Cwyrbig pigbinc	Erythrura kleinschmidti
Grenadwr cyffredin	Granatina granatina
Grenadwr glas	Uraeginthus angolensis
Grenadwr penlas	Uraeginthus cyanocephalus
Grenadwr porffor	Granatina ianthinogaster
Pinc fflamgwt lliwgar	Emblema pictum

Diwedd y rhestr a gynhyrchwyd yn otomatig o Wicidata.

Gweler hefyd

Rhestr Goch yr IUCN

Cyfeiriadau

↑ [https://web.archive.org/web/20040610130433/http://www.cymdeithasedwardllwyd.org.uk/ Archifwyd 2004-06-10 yn y Peiriant Wayback Gwefan Cymdeithas Edward Llwyd]; adalwyd 30 Medi 2016.
↑ Gwefan Avibase; adalwyd 3 Hydref 2016.
↑ Clement, Harris & Davies, t. 362.
↑ Horne, Jennifer F. M.; Short, Lester L.. v102n02/p0339-p0341.pdf "Bwyta cwyr gan Bylbiau Cyffredin Affricanaidd". Bwletin Wilson (2): 339–341. http://sora.unm.edu/sites/default/files/journals/wilson/ v102n02/p0339-p0341.pdf.^{[dolen farw]}
↑ Nodyn:Dyfynnu dyddlyfr
↑ (1990) {{{teitl}}}. Hafan Newydd, CT: Gwasg Prifysgol Yale. ISBN 978-0-300-04969-5
↑ Cramp, gol. (1994). Llawlyfr Adar Ewrop, y Dwyrain Canol a Gogledd Affrica, cyfrol VIII: Crows to Finches. ISBN 978-0-19-854679-5. Unknown parameter |golygydd-first= ignored (help); Unknown parameter |lleoliad= ignored (help); Unknown parameter |cyhoeddwr= ignored (help); Unknown parameter |tudalen= ignored (help)
↑ ar uchderau sy'n amrywio o lefel y môr i 2,430 m (7,970 tr)
↑ (2009) {{{teitl}}}. Llundain, DU: Christopher Helm. ISBN 978-1-4081- 0979-3

Safonwyd yr enw Grenadwr bochgoch gan un o brosiectau . Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.

[1] [https://web.archive.org/web/20040610130433/http://www.cymdeithasedwardllwyd.org.uk/ Archifwyd 2004-06-10 yn y Peiriant Wayback Gwefan Cymdeithas Edward Llwyd]; adalwyd 30 Medi 2016.

[2] Gwefan Avibase; adalwyd 3 Hydref 2016.

[Clement362-3] Clement, Harris & Davies, t. 362.

[4] Horne, Jennifer F. M.; Short, Lester L.. v102n02/p0339-p0341.pdf "Bwyta cwyr gan Bylbiau Cyffredin Affricanaidd". Bwletin Wilson (2): 339–341. http://sora.unm.edu/sites/default/files/journals/wilson/ v102n02/p0339-p0341.pdf.^{[dolen farw]}

[5] Nodyn:Dyfynnu dyddlyfr

[6] (1990) {{{teitl}}}. Hafan Newydd, CT: Gwasg Prifysgol Yale. ISBN 978-0-300-04969-5

[BWP-7] Cramp, gol. (1994). Llawlyfr Adar Ewrop, y Dwyrain Canol a Gogledd Affrica, cyfrol VIII: Crows to Finches. ISBN 978-0-19-854679-5. Unknown parameter |golygydd-first= ignored (help); Unknown parameter |lleoliad= ignored (help); Unknown parameter |cyhoeddwr= ignored (help); Unknown parameter |tudalen= ignored (help)

[Stevenson-8] r uchderau sy'n amrywio o lefel y môr i 2,430 m (7,970 tr)

[Ash-9] (2009) {{{teitl}}}. Llundain, DU: Christopher Helm. ISBN 978-1-4081- 0979-3

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]