Diego Velázquez
| Diego Velázquez | |
|---|---|
 | |
| Ganwyd | Diego Rodríguez de Silva y Velázquez  6 Mehefin 1599 Sevilla |
| Bedyddiwyd | 6 Mehefin 1599 |
| Bu farw | 6 Awst 1660 Madrid |
| Dinasyddiaeth | Sbaen |
| Galwedigaeth | arlunydd, arlunydd, artist |
| Swydd | arlunydd llys, Great Lodging Master of the Palace |
| Adnabyddus am | The Triumph of Bacchus, Las Meninas, Apollo in the Forge of Vulcan, Christ in the House of Martha and Mary, The Surrender of Breda, The Waterseller of Seville, Equestrian Portrait of Philip IV |
| Arddull | portread (paentiad), paentiad mytholegol, peintio hanesyddol, paentiadau crefyddol, portread, architectural painting, celf genre, celf tirlun, noethlun, figure, animal art, celfyddyd grefyddol, bywyd llonydd |
| Mudiad | Baróc |
| Tad | João Rodrigues da Silva |
| Mam | Jerónima Velázquez |
| Priod | Juana Pacheco |
| Plant | Francisca de Silva Velázquez y Pacheco |
| Gwobr/au | Urdd Santiago |
| llofnod | |
 | |
Arlunydd o Sbaen oedd Diego Rodríguez de Silva y Velázquez (6 Mehefin 1599 – 6 Awst 1660). Roedd yn un o arlunwyr pwysicaf ei gyfnod; ei gampwaith yw Las Meninas (1656). Bu'n ddylanwad pwysig ar arlunwyr diweddarach megis Pablo Picasso a Salvador Dalí. Ymhlith ei weithiau pwysicaf y mae: Gwener yn y Drych (Sbaeneg: La Venus del espejo) a Chwedl Arachne (Catalaneg: Les filadores).
Ganed ef yn Sevilla, Andalucía, Sbaen. Roedd yn fab i Juan Rodríguez de Silva, cyfreithiwr o dras Iddewid-Potiwgeaidd. Astudiodd arlunwaith dan Francisco de Herrera, yna pan oedd tua 12 oed aeth yn brentis i Francisco Pacheco yn Sevilla, lle bu am bum mlynedd. Priododd Juana Pacheco yn 1618; cawsant ddwy ferch.
Aeth i Madrid yn Ebrill 1622, gyda llythyr yn ei gyflwyno i Don Juan de Fonseca, caplan y brenin. Bu farw Rodrigo de Villandrando, prif arlunydd y llys brenhinol, yn Rhagfyr 1622. Cafodd Velázquez ei swydd wedi iddo wneud llun o'r brenin Felipe IV, a chafodd arian i symud ei deulu i Madrid. Bu'n byw yno am y gweddill o'i fywyd, heblaw am flwyddyn o hanner yn byw yn yr Eidal o 1629. Cafodd hyn gryn ddylanwad ar ei arddull. Bu ar ymweliad a'r Eidal eto yn 1649, gan ddychwelyd yn 1651.
Dylanwad
[golygu | golygu cod]Dylanwadodd Velázquez yn aruthrol ar y paentwyr a ddaeth ar ei ôl. Caiff ei adnabod fel y prif ddylanwad ar Édouard Manet - ffaith sy'n goblyn o bwysig pan ystyriwn mai Manet yw'r brif bont rhwng realaeth ac argraffiadaeth (impressionism). Galwodd Manet ef yn "baentiwr y paentwyr" a broliodd yn fwy na dim ei ddefnydd o'i frws cyflym, dewr mewn cyfnod Barocaidd o ddefnydd cynnil, perffaith, academaidd. Gellir gweld ei ddylanwad yn y modd y cafodd ei waith Gwener yn y Drych ei gopio, yn enwedig gan Édouard Manet yn ei baentiad olew Yr Olympia, yn 1863 ac arlunwyr eraill megis Jean Auguste Dominique Ingres a Paul-Jacques-Aimé Baudry.[1]
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ Prater, tud. 114.
