Australopithecus

Australopithecus Amrediad amseryddol: 4–2 Miliwn o fl. CP PreЄ Є O S D C P T J K Pg N ↓ Pliosen hwyr–Pliosen cynnar
Australopithecus africanus
Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas:	Animalia
Ffylwm:	Chordata
Dosbarth:	Mammalia
Urdd:	Primates
Teulu:	Hominidae
Genws:	Australopithecus
Teiprywogaeth
†Australopithecus africanus Dart, 1925
Rhywogaeth
†A. africanus †A. deyiremeda †A. garhi †A. sediba Enw arall Paranthropus †P. aethiopicus †P. robustus †P. boisei Enw arall Praeanthropus †A. afarensis †A. anamensis †A. bahrelghazali

Genws o hominidau a esblygodd yn nwyrain Affrica tua 4 miliwn o flynyddoedd yn ôl yw Australopithecus ac a ddaeth i ben tua 2 filiwn o flynyddoedd yn ôl. Yn ystod y cyfnod hwnnw o ddwy filiwn o flynyddoedd, ymddangosodd sawl rhywogaeth gan gynnwys: Australopithecus afarensis, A. africanus, A. anamensis, A. bahrelghazali, A. deyiremeda (argymhelliad yn unig), A. garhi, ac A. sediba..

Ystyr y gair, a fathwyd yn 1925 gan yr anthropolegydd Raymond A. Dart yw "Epa Deheuol" (Lladin: australis - Deheuol; Groeg: πίθηκος pithekos - Epa).

Chwaraeodd rhywogaethau o Australopithecus le pwysig yn esblygiad bodau dynol; yn wir, o'r Australopithecus y datblygodd y genws Homo, oddeutu 3 miliwn o flynyddoedd yn ôl. Rhain oedd yr hominidau cyntaf lle gwelir ynddynt y gennyn hwnnw sy'n galluogi niwronau hir a chryf i dyfu o fewn yr ymennydd, sef yr SRGAP2. Felly, trodd yr australopith yn Homo (e.e. Homo habilis) tua dwy filiwn o flynyddoedd yn ôl ac yna'n bobl modern (H. sapiens sapiens).

• 

  Map o'r safleoedd lle cafwyd hyd i ffosiliau o Australopithecus

• A.afarensis.jpg

  Adluniad o Australopithecus afarensis, un o'r genws Australopithecus

• 

  Penglog gwreiddiol "Mrs. Ples", benyw A. africanus

• 

  "Lucy", un o sgerbydau enwoca'r byd; A. afarensis

Gweler hefyd

• Homo habilis