Vladimir Lenin

Vladimir Lenin
Cadeirydd y Cyngor Comisâr Pobl Yr Undeb Sofietaidd
Cyfnod yn y swydd 30 Rhagfyr 1922 – 21 Ionawr 1924
Olynydd	Alexei Rykov
Cadeirydd y Cyngor Comisâr Pobl y GSSF Rwsiaidd
Cyfnod yn y swydd 8 Tachwedd 1917 – 21 Ionawr 1924
Olynydd	Alexei Rykov
Geni	22 Ebrill 1870 Simbirsk, Ymerodraeth Rwsia
Marw	21 Ionawr 1924 Gorki, Yr Undeb Sofietaidd
Plaid wleidyddol	Plaid Gomiwnyddol yr Undeb Sofietaidd

Chwyldroadwr Rwsiaidd, arweinydd Chwyldro Hydref a Chadeirydd Cyngor Comisariaid y Bobl o 1917 tan 1924 oedd Vladimir Ilyich Lenin (Rwsieg Влади́мир Ильи́ч Ле́нин), enw iawn Vladimir Ilyich Ul'yanov (Rwsieg Влади́мир Ильи́ч Улья́нов) (10 / 22 Ebrill 1870 - 21 Ionawr 1924). Sefydlodd y Blaid Bolsiefic gan ei harwain at fuddugoliaeth yn chwyldroau Rwsia. Ystyrir yn un o ffigyrau pwysicaf datblygiad Sosialyddiaeth wyddonol ynghŷd â Karl Marx a Friedrich Engels. Ysgrifennodd nifer fawr o weithiau gwleidyddol ac athronyddol.

Bywyd cynnar

Ganwyd Vladimir Ilyich Ulyanov ar 22 Ebrill 1870 yn Simbirsk. Roedd ei dad, Ilya Nikolaevich Ulyanov, yn athro mathemateg a ffiseg ac yn arolygydd ysgolion. Roedd ei deulu yn gymysg o ran cefndir ethnig: ei dad yn Kalmyk, ei fam o dras Almaenig, ac aelodau eraill y teulu yn Iddewon, yn Chuvashiaid, yn Rwsiaid ac yn Swediaid. Roedd teulu ei fam, Mariya Aleksandrovna Blank, yn hanu o Lübeck yn yr Almaen yn wreiddiol. Roedd ei dad-cu ar ochr ei fam yn Iddew a oedd wedi troi at Gristnogaeth Uniongred. Dienyddiwyd brawd hŷn Lenin, Aleksandr, yn 1887 oherwydd ei gysylltiad â chynllwyn i lofruddio Tsar Alexander III. Effeithiodd hyn yn fawr ar Lenin, a daeth yn fwy radicalaidd yn ei olygon gwleidyddol. Yn yr un flwyddyn fe'i diarddelwyd o Brifysgol Kazan am gymryd rhan mewn protestiadau myfyrwyr ac ar ôl i'r heddlu ddarganfod y cysylltiad rhyngddo â'i frawd. Dychwelodd i'r brifysgol ym 1891 i gwplhau gradd yn y gyfraith.

Treuliodd gyfnod mewn alltudiaeth wleidyddol ym mhentref Shushenskoye, ger Minusinsk yn Siberia, o 1897 hyd 1900.

Llyfryddiaeth

• Что делать? (1902)
• Шаг вперёд, два шага назад (1904)
• Материализм и эмпириокритицизм (1909)
• Y wladwriaeth a'r chwyldro (1917)
• Imperialaeth, Cyfnod uchaf Cyfalafiaeth (1917)
• Детская болезнь "левизны" в коммунизме (1920)

Eginyn erthygl sydd uchod am Rwsiad. Gallwch helpu Wicipedia drwy ychwanegu ato.