William Butler Yeats

William Butler Yeats
Ganwyd	13 Mehefin 1865  Dumhach Thrá
Bu farw	28 Ionawr 1939  (73 oed) Menton
Dinasyddiaeth	Gwyddel
Alma mater	National College of Art and Design
Galwedigaeth	bardd, dramodydd, ysgrifennwr, gwleidydd, cyfrinydd, astroleg
Swydd	Seneddwr Gwyddelig
Prif ddylanwad	William Blake, Friedrich Nietzsche, Edmund Spenser, Percy Bysshe Shelley, Oscar Wilde, William Morris, Emanuel Swedenborg, Jakob Böhme, Augusta, Lady Gregory
Mudiad	Symbolaeth
Tad	John Butler Yeats
Mam	Susan Pollexfen
Priod	Georgie Hyde-Lees
Plant	Michael Yeats, Anne Yeats
Gwobr/au	Gwobr Lenyddol Nobel, Plac Goethe Dinas Frankfurt am Main, Cymrawd o'r Gymdeithas Frenhinol a Llenyddol
Llofnod

Cerflun Yeats yn Sligeach

Bedd Yeats yn Droim Chliabh

Bardd a dramodydd Gwyddelig yn ysgrifennu yn Saesneg oedd William Butler Yeats (13 Mehefin 1865 – 28 Ionawr 1939). Roedd yn un o'r ffigyrau amlycaf yn y Dadeni Llenyddol yn Iwerddon ar droad yr 20g. Ystyrir ef yn un o'r beirdd pwysicaf i ysgrifennu yn Saesneg yn yr 20g. Dyfarnwyd Gwobr Lenyddol Nobel iddo yn 1923.

Bywgraffiad

Ganed Yeats yn Sandymount ger Dulyn, Iwerddon, mab yr arlunydd John Butler Yeats ac yn frawd yr arlunydd Jack B. Yeats. Bu farw ar 28 Ionawr 1939 yn Roquebrune-Cap-Martin ger Nice, Monaco. Claddwyd ef ym mynwent Drumcliff, ger Sligo yn Swydd Sligo.

Gwaith llenyddol

Er iddo ysgrifennu yn Saesneg roedd gan Yeats ddiddordeb mawr yn y Wyddeleg a llên gwerin ei wlad. Cyhoeddodd Fairy and Folk Tales of the Irish Peasantry (1888) ac Irish Fairy Tales (1892), dwy gyfrol a ystyrir yn glasuron ar y pwnc. Roedd mytholeg, hanes a thraddodiadau Iwerddon yn ysbrydoli llawer o'i gerddi hefyd, a hynny mewn ysbryd gwlatgar. Amlygwyd ei wladgarwch yn fwy uniongyrchol mewn cerddi sy'n ymwneud â'r ymgyrch dros annibyniaeth Iwerddon: un o'r enwocaf o'r cerddi hynny yw Easter 1916 sy'n seiliedig ar ddigwyddiadau Gwrthryfel y Pasg a dienyddio James Connolly, Pádraig Pearse ac eraill gan yr awdurdodau Prydeinig.

Llyfryddiaeth

• The Wanderings of Oisin and Other Poems (1889)
• The Celtic Twilight (1893)
• The Lake Isle of Innisfree (1893)
• The land of heart's desire (1894)
• The secret rose (1897)
• The Wind Among the Reeds (1899)
• Cathleen ni Houlihan (1902)
• Ideas of Good and Evil (1903)
• In the Seven Woods (1904)
• Discoveries (1907)
• Deirdre (1907)
• The green helmet (1910)
• Responsibilities (1914)
• The Wild Swans at Coole (1917)
• Four Plays for Dancers (1921)
• Four Years (1921)
• The Cat and the Moon (1924)
• A Vision (1925)
• Autobiographies (1926)
• The Tower (1928)
• The Winding Stair and Other Poems (1933)
• Collected Plays (1934)