Neidio i'r cynnwys

William David Owen

Oddi ar Wicipedia
(Ailgyfeiriad o W. D. Owen)
William David Owen
Ganwyd21 Hydref 1874 Edit this on Wikidata
Bodedern Edit this on Wikidata
Bu farw4 Tachwedd 1925 Edit this on Wikidata
Rhosneigr Edit this on Wikidata
DinasyddiaethBaner Cymru Cymru
Alma mater
  • Ysgol Gynradd y Garth
  • Athrolys Edit this on Wikidata
Galwedigaethcyfreithiwr, llenor Edit this on Wikidata

Nofelydd Cymraeg oedd William David Owen (21 Hydref 18744 Tachwedd 1925), a ysgrifennai wrth yr enw W. D. Owen. Fe'i cofir yn bennaf fel awdur y rhamant hanesyddol Madam Wen.[1]

Bywgraffiad

[golygu | golygu cod]
Tŷ Franan, Bryngwran; man geni a magu W. D. Owen.

Ganed W. D. Owen yn "Nhŷ Franan", ychydig i'r gogledd-orllewin o bentref Bryngwran, ond ym mhlwyf Bodedern, Ynys Môn yn 1874.[2][3] Astudiodd yng Ngholeg y Normal, Bangor, ac aeth ymlaen i astudio'r gyfraith a daeth yn fargyfreithiwr. Aeth i weithio i Lundain ond bu'n wael iawn a bu'n rhaid iddo ddychwelyd adref i Fôn lle gweithiodd fel cyfreithiwr yn Rhosneigr am rai blynyddoedd. Dyma'r cyfnod pan aeth ati i lenydda. Bu farw ar 4 Tachwedd 1925, yn 50 oed.[4]

Gwaith llenyddol

[golygu | golygu cod]

Cyhoeddodd ddwy nofel fel cyfres yn Y Genedl Gymreig, newyddiadur Cymraeg a gyhoeddid yng Nghaernarfon. Ni roddir llawer o sylw gan feirniaid heddiw i'r gyntaf, sef Elin Cadwaladr (1914), ond mae'r ail, Madam Wen (1914-1917) yn llyfr poblogaidd o hyd ac wedi ysbrydoli ffilm teledu a ddangoswyd ar S4C. Ymddengys fod yr awdur wedi tynnu ar draddodiadau lleol i lunio'r rhamant gyffrous a leolir ar yr ynys ganol y 18g. Yn ôl traddodiad yn ardal Bodedern, roedd ogof Madam Wen mewn hafn ar ochr Llyn Traffwll, ger Bodedern.[4]

Llyfryddiaeth

[golygu | golygu cod]

Nofelau W. D. Owen

[golygu | golygu cod]
  • Elin Cadwaladr (1914)
  • Madam Wen (1914-17) yn Y Genedl Gymreig; cyhoeddwyd fel llyfr gan Hughes a'i Fab (1925)

Erthyglau amdano

[golygu | golygu cod]
  • Mairwen Gwynn Jones, "W. D. Owen", Dewiniaid Difyr (Gwasg Gomer, 1983).
  • R. Maldwyn Thomas, "W. D. Owen", Gwŷr Môn, gol. Bedwyr Lewis Jones (Y Bala, 1979)

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
  1. Mairwen Gwynn Jones, 'W. D. Owen', Dewiniaid Difyr (Gwasg Gomer, 1983.
  2. Y Bywgraffiadur Arlein; gwybodaeth gan ei chwaer ar wefan Llyfrgell Genedlaethol Cymru.
  3. Ffotograff o'r tŷ, a lleoliad ar wefan anglesey.info; Archifwyd 2016-08-10 yn y Peiriant Wayback adalwyd 15 Rhagfyr 2016.
  4. 4.0 4.1 R. Maldwyn Thomas, 'W. D. Owen', Gwŷr Môn (Y Bala, 1979).