Neidio i'r cynnwys

Sophia Kianni

Oddi ar Wicipedia
Sophia Kianni
Ganwyd13 Rhagfyr 2001 Edit this on Wikidata
DinasyddiaethBaner Iran Iran
Baner UDA UDA
Alma mater
Galwedigaethamgylcheddwr, llenor, actor plentyn, ymgyrchydd hinsawdd Edit this on Wikidata
Gwobr/auGwobr 100 Merch y BBC, Women of Worth Edit this on Wikidata

Ymgyrchydd hinsawdd o Iran a'r Unol Daleithiau yw Sophia Kianni (ganwyd 13 Rhagfyr 2001) sy'n arbenigo mewn cyfryngau a strategaeth. Mae'n rhugl mewn Persieg a Saesneg.

Hi yw sylfaenydd a chyfarwyddwr gweithredol Climate Cardinals (Y Cardinaliaid Hinsawdd), cwmni di-elw rhyngwladol dan arweiniad ieuenctid sy'n gweithio i gyfieithu gwybodaeth am newid hinsawdd i dros 100 o ieithoedd. Mae hi'n cynrychioli'r Unol Daleithiau fel yr aelod ieuengaf ar Grŵp Cynghori Ieuenctid Ysgrifennydd Cyffredinol y Cenhedloedd Unedig ar Newid Hinsawdd. Mae hi hefyd yn gweithio fel strategydd cenedlaethol ar gyfer Gwener y Dyfodol (Fridays for Future), llefarydd rhyngwladol ar gyfer Gwrthryfel Difodiant (Extinction Rebellion), a chydlynydd partneriaethau cenedlaethol ar gyfer This is Zero Hour.

Gweithredu

[golygu | golygu cod]
Kianni yn siarad yn streic hinsawdd Gwener Du yn 2019

Dechreuodd Kianni ymddiddori mewn gweithredu dros yr <a href="./Hinsawdd" rel="mw:WikiLink" data-linkid="undefined" data-cx="{&quot;userAdded&quot;:true,&quot;adapted&quot;:true}">hinsawdd</a> tra yn yr ysgol ganol yn Tehran, pan guddiwyd y sêr gan fwg, ac roedd yn "arwydd bod ein byd yn cynhesu ar gyflymder dychrynllyd".[1] Yn ddiweddarach, ymunodd â grŵp yr ymgyrchydd, Greta ThunbergGwener y Dyfodol, a chymerodd amser i ffwrdd o'r dosbarth i gefnogi gweithredu ar newid yn yr hinsawdd yn wythnosol. Helpodd i drefnu streic hinsawdd 2019 Gwener Du. Erbyn 2019 roedd hi'n strategydd cenedlaethol ar gyfer dydd Gwener y Dyfodol, ac yn gydlynydd partneriaethau cenedlaethol ar gyfer Zero Hour, grŵp eiriolaeth amgylcheddol arall.[2][3]

Jane Fonda (chwith) a Kianni (dde) yn nigwyddiad DC Ymarfer Tân Dydd Gwener a gynhaliwyd o flaen Adeilad y Capitol.

Ym mis Tachwedd 2019, fe wnaeth Kianni hepgor yr ysgol i ymuno â grŵp o wrthdystwyr a drefnwyd gan Extinction Rebellion a oedd yn bwriadu llwyfannu streic newyn wythnos o hyd ac eistedd i mewn yn swyddfa Llefarydd y Tŷ Nancy Pelosi yn Washington, DC, gan fynnu ei bod yn siarad gyda nhw am awr ar gamera am newid hinsawdd.[4]

Yn lleol, roedd tua dwsin o gyfranogwyr; yn 17 oed, Kianni oedd yr ieuengaf, ac yn un o ddwy fenyw.[5][6] Nid oedd Kianni yn aelod o XR, a dim ond yn cymryd rhan yn niwrnod cyntaf yr eistedd-i-mewn, ond rhoddodd araith a chyfweliadau wedi'u paratoi i'r wasg, a pharhau â'r streic newyn o bell.[7] Ysgrifennodd Kianni am ei chyfraniad yn y brotest yn Teen Vogue.[8] Yn Chwefror 2020, enwyd Kianni yn llefarydd ar ran Gwrthryfel Difodiant.[9][10]

Yng ngwanwyn 2020, daeth gweithredu y tu allan i ben, gyda'i hysgol ar gau, yr ymbellhau cymdeithasol a gofynion y pandemig COVID-19 a gohiriwyd ei gwaith o siarad yn gyhoeddus i ben, gan gynnwys Prifysgol Stanford, Prifysgol Princeton a Phrifysgol Duke.[11][12] Llwyddodd Kianni i barhau â'i gweithrediaeth o bell, fod bynnag,gyda'i sgwrs ym Mhrifysgol Dechnolegol Michigan ar-lein.[13] Yn ogystal, penderfynodd Kianni gyflymu datblygiad gwefan a gynlluniwyd, o'r enw Climate Cardinals, a fyddai’n cyfieithu gwybodaeth am newid hinsawdd i wahanol ieithoedd.

Yng Ngorffennaf 2020, enwyd Kianni gan Ysgrifennydd Cyffredinol y Cenhedloedd Unedig, António Guterres, fel aelod o Grŵp Cynghori Ieuenctid newydd ar newid hinsawdd, ac un o grŵp o saith arweinydd hinsawdd ifanc i'w gynghori ar sut i weithredu ar gyfer yr argyfwng hinsawdd.[14][15] Kianni oedd yr ieuengaf yn y grŵp, a oedd yn amrywio rhwng 18 a 28 oed.[16] Hi oedd yr unig un a gynrychiolai Unol Daleithiau'r America, a hefyd yr unig un a oedd yn cynrychioli'r Dwyrain Canol ac Iran.[17][18]

Ym mis Rhagfyr 2020, Kianni enwyd yn y cylchgrawn Vice yn un o "20 Bod Dynol 2020" am gynrychioli'r UDA yn y Grŵp Ymgynghorol Ieuenctid y Cenhedloedd Unedig ar Newid yn yr Hinsawdd a dechrau'r Cardinaliaid Hinsawdd.[19][20][21]

Y Cardinaliaid Hinsawdd

[golygu | golygu cod]

Mae'r Cardinaliaid Hinsawdd (Climate Cardinals) yn sefydliad dielw, rhyngwladol dan arweiniad pobl ifanc, a sefydlwyd gan Kianni yn 2020 i gynnig gwybodaeth am newid hinsawdd ym mhob iaith. Cafodd ei henwi ar ôl aderyn, sef y cardinal gogleddol, aderyn sy'n symbol o Dalaith Virginia, a throsiad am wybodaeth yn hedfan led-led y byd.[22][23] Cafodd Kianni ei hysbrydoli gan y blynyddoedd a dreuliodd yn cyfieithu erthyglau newid hinsawdd Saesneg i Bersieg ar gyfer ei pherthnasau o Iran, gan mai prin oedd yr wybodaeth am newid hinsawdd yn Iran. Dywed iddi sylwi bod cynnwys gwybodaeth am newid hinsawdd naill ai ar gael yn Saesneg yn unig, neu yn Tsieineeg a Sbaeneg, a'u gwnaeth yn anhygyrch i lawer o siaradwyr ieithoedd eraill.

Lansiwyd Cardinals Hinsawdd ym Mai 2020, ac roedd 1,100 o wirfoddolwyr wedi cofrestru i ddod yn gyfieithwyr ar y diwrnod cyntaf.[24] Fe wnaethant hefyd weithio mewn partneriaeth â Radio Javan, radio o Iran gyda dros 10 miliwn o ddilynwyr, i rannu graffeg a chyfieithiadau gydag Iraniaid.[25] Noddir y Cardinaliaid gan y Glymblaid Amgylcheddol Myfyrwyr Rhyngwladol fel corff dielw 501 (c) (3), sy'n caniatáu i fyfyrwyr sy'n cymryd rhan y gwaith o gyfieithu ennill oriau gwasanaeth cymunedol am eu gwaith, naill ai'n cyflawni gofynion ysgol neu'n gwella cymwysiadau coleg.[26] Erbyn Awst 2020, roedd gan y grŵp dros 5,000 o wirfoddolwyr, ag oedran cyfartalog o 16.[27] Erbyn mis Rhagfyr 2020, roedd gan y Cardinaliaid 8,000 o wirfoddolwyr, a phartneriaethau gydag UNICEF a Translators Without Borders.[21]

Bywyd personol

[golygu | golygu cod]

Mae Kianni'n byw gyda'i mam, ei thad, ei chwaer iau, a dau aderyn anwes, yn McLean, Virginia.[28][29] Astudiodd yn Ysgol Ganolog Henry Wadsworth Longfellow, lle enillodd ei thîm yr 'Olympiad Gwyddonol' ledled y wlad,[30] ac yna yn Ysgol Uwchradd Gwyddoniaeth a Thechnoleg Thomas Jefferson, lle roedd yn rhan-enillydd y Rhaglen Ysgoloriaeth Teilyngdod Genedlaethol.[23][31]

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
  1. ↑ Kianni, Sophia (11 Rhagfyr 2019). "Why I Went on Hunger Strike at Nancy Pelosi's Office". Teen Vogue (yn Saesneg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar 22 Ebrill 2020. Cyrchwyd April 21, 2020.
  2. ↑ Andrews, Travis M. (March 30, 2020). "We're all video chatting now. But some of us hate it". Washington Post (yn Saesneg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar April 26, 2020. Cyrchwyd April 21, 2020.
  3. ↑ Nayak, Anika (20 Rhagfyr 2019). "Best Sustainable Gift Ideas for Your Environmentally-Conscious Friends" (yn Saesneg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar September 28, 2020. Cyrchwyd April 21, 2020. Text "work[Teen Vogue" ignored (help)
  4. ↑ Will, K. Sophie (November 21, 2019). "Extinction Rebellion aims to turn up political heat with hunger strikes". Reuters (yn Saesneg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar March 5, 2020. Cyrchwyd April 21, 2020.
  5. ↑ Felton, Lena (November 18, 2019). "Meet the 17-year-old climate activist who skipped school to hunger strike at the Capitol". The Lily. Archifwyd o'r gwreiddiol ar April 18, 2020. Cyrchwyd April 21, 2020.
  6. ↑ Holden, Emily (November 18, 2019). "Hunger strikers target Pelosi in push for Democrats to take action on climate crisis". The Guardian. Archifwyd o'r gwreiddiol ar April 20, 2020. Cyrchwyd April 21, 2020.
  7. ↑ "No Food No Future: Hunger Strike for Climate Action". The Years Project (yn Saesneg). March 2, 2020. Archifwyd o'r gwreiddiol ar April 16, 2021. Cyrchwyd April 22, 2020. Sophia went for days without food
  8. ↑ Kianni, Sophia (11 Rhagfyr 2019). "Why I Went on Hunger Strike at Nancy Pelosi's Office". Teen Vogue (yn Saesneg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar April 22, 2020. Cyrchwyd April 21, 2020.Kianni, Sophia (December 11, 2019). "Why I Went on Hunger Strike at Nancy Pelosi's Office". Teen Vogue. Archived from the original on April 22, 2020. Retrieved April 21, 2020. CS1 maint: discouraged parameter (link)
  9. ↑ Mosher, Eve (February 10, 2020). "Extinction Rebellion Congratulates Oscar Winner and Collaborator Joaquin Phoenix". Extinction Rebellion NYC. Archifwyd o'r gwreiddiol ar July 1, 2020. Cyrchwyd April 21, 2020.
  10. ↑ Monllos, Kristina (March 18, 2020). "How Extinction Rebellion is using social media and marketing to grow a movement". Digiday. Archifwyd o'r gwreiddiol ar March 31, 2020. Cyrchwyd April 21, 2020.
  11. ↑ Natanson, Hannah (April 10, 2020). "Their schools and streets empty, teen climate activists find new ways to strike". Washington Post (yn Saesneg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar June 21, 2020. Cyrchwyd April 21, 2020.
  12. ↑ Malinsky, Gili (April 1, 2020). "Less Taco Bell, more investing: How a high school senior is learning about money while at home" (yn Saesneg). Acorns. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 6 Ebrill 2020. Cyrchwyd April 21, 2020.
  13. ↑ Christensen, Kelley (March 19, 2020). "Michigan Tech virtual World Water Day". The Mining Gazette. Archifwyd o'r gwreiddiol ar April 16, 2021. Cyrchwyd April 21, 2020.
  14. ↑ Blazhevska, Vesna (July 27, 2020). "Young leaders tapped to invigorate UN's climate action plans, hold leaders to account". United Nations Sustainable Development. Archifwyd o'r gwreiddiol ar August 10, 2020. Cyrchwyd 6 Awst 2020.
  15. ↑ Lavietes, Matthew (28 Gorffennaf 2020). "'Bold leadership': Seven young climate activists to have a say in UN". The Sydney Morning Herald (yn Saesneg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar July 30, 2020. Cyrchwyd 6 Awst 2020.
  16. ↑ Hobbs, Joe (3 Awst 2020). "First Person: Turning 'apathetic people into climate activists'; a young person's view". UN News (yn Saesneg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar August 5, 2020. Cyrchwyd 6 Awst 2020.
  17. ↑ Ferdowsi, Samir (December 18, 2020). "The Activist Translating Climate Crisis Information Across the Globe". www.vice.com (yn Saesneg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar December 22, 2020. Cyrchwyd 23 December 2020.
  18. ↑ Gibson, Francesca (28 Medi 2020). "Meet Sophia Kianni, the Irani-American climate activist who is trying to change the world". [Cosmopolitan Middle East. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2 Hydref 2020. Cyrchwyd 23 December 2020.
  19. ↑ Ferreira, Becky (December 4, 2020). "Motherboard Presents: Humans 2020". Vice (yn Saesneg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar December 7, 2020. Cyrchwyd 23 December 2020.
  20. ↑ "Humans2020". Vice (yn Saesneg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar December 24, 2020. Cyrchwyd 23 December 2020.
  21. ↑ 21.0 21.1 Ferdowsi, Samir (December 18, 2020). "The Activist Translating Climate Crisis Information Across the Globe". www.vice.com (yn Saesneg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar December 22, 2020. Cyrchwyd 23 December 2020.Ferdowsi, Samir (December 18, 2020). "The Activist Translating Climate Crisis Information Across the Globe". www.vice.com. Archived from the original on December 22, 2020. Retrieved December 23, 2020.
  22. ↑ Kart, Jeff (May 12, 2020). "Youth Activist Uses Quarantine To Start Nonprofit That Translates Climate Change Information From English To Other Languages". Forbes (yn Saesneg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar May 18, 2020. Cyrchwyd May 19, 2020.
  23. ↑ 23.0 23.1 Natanson, Hannah (April 10, 2020). "Their schools and streets empty, teen climate activists find new ways to strike". Washington Post (yn Saesneg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar June 21, 2020. Cyrchwyd April 21, 2020.Natanson, Hannah (April 10, 2020). "Their schools and streets empty, teen climate activists find new ways to strike". Washington Post. Archived from the original on Mehefin 21, 2020. Retrieved April 21, 2020. CS1 maint: discouraged parameter (link)
  24. ↑ Kart, Jeff (May 26, 2020). "Climate Cardinals Website Enlists Students To Translate Climate Change Information, Earn Community Service Hours". Forbes (yn Saesneg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar May 28, 2020. Cyrchwyd May 31, 2020.
  25. ↑ Iannaccone, Stefano (August 5, 2020). "La storia di Sophia Kianni, la nuova Greta dei due Continenti". Impakter.it (yn Eidaleg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar September 25, 2020. Cyrchwyd 6 Awst 2020.
  26. ↑ Kart, Jeff (May 12, 2020). "Youth Activist Uses Quarantine To Start Nonprofit That Translates Climate Change Information From English To Other Languages". Forbes (yn Saesneg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar May 18, 2020. Cyrchwyd May 19, 2020.Kart, Jeff (May 12, 2020). "Youth Activist Uses Quarantine To Start Nonprofit That Translates Climate Change Information From English To Other Languages". Forbes. Archived from the original on Mai 18, 2020. Retrieved May 19, 2020.
  27. ↑ Loiero, Alessandra (August 3, 2020). "La consapevolezza di Sophia Kianni: i giovani attivisti e l'aiuto all'ONU sul clima". La Voce di New York (yn Eidaleg). Cyrchwyd August 6, 2020.
  28. ↑ Andrews, Travis M. (March 30, 2020). "We're all video chatting now. But some of us hate it". Washington Post (yn Saesneg). Archifwyd o'r gwreiddiol ar April 26, 2020. Cyrchwyd April 21, 2020.Andrews, Travis M. (March 30, 2020). "We're all video chatting now. But some of us hate it". Washington Post. Archived from the original on April 26, 2020. Retrieved April 21, 2020. CS1 maint: discouraged parameter (link)
  29. ↑ Malinsky, Gili (April 1, 2020). "Less Taco Bell, more investing: How a high school senior is learning about money while at home" (yn Saesneg). Acorns. Archifwyd o'r gwreiddiol ar April 6, 2020. Cyrchwyd April 21, 2020.Malinsky, Gili (April 1, 2020). "Less Taco Bell, more investing: How a high school senior is learning about money while at home". Acorns. Archived from the original on April 6, 2020. Retrieved April 21, 2020. CS1 maint: discouraged parameter (link)
  30. ↑ "Longfellow Science Olympiad team tops in Virginia". InsideNoVa (yn Saesneg). April 22, 2016. Cyrchwyd April 21, 2020.
  31. ↑ "Two Hundred Thirty-Seven Students Named 2020 National Merit Semifinalists". Fairfax County Public Schools. 17 Medi 2019. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 9 Mawrth 2020. Cyrchwyd April 21, 2020.

Dolenni allanol

[golygu | golygu cod]
Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/w/index.php?title=Sophia_Kianni&oldid=12909271"