Seren ddaear ffiolaidd
| Seren ddaear ffiolaidd Geastrum lageniforme | |
|---|---|
| Dosbarthiad gwyddonol | |
| Teyrnas: | Fungi |
| Dosbarth: | |
| Urdd: | Geastrales |
| Teulu: | Geastraceae |
| Enw deuenwol | |
| ' | |
Math a rhywogaeth o ffwng yn nheulu'r Geastraceae yw'r Seren ddaear ffiolaidd (Lladin: Geastrum lageniforme; Saesneg: Flask Earthstar).[1] 'Sêr Daear' yw'r enw ar lafar ar y grwp mae'r ffwng yma'n perthyn iddo, ond nid yw'n derm gwyddonol. Enwir y grwp yma oherwydd fod “petalau”'r ffwng ar ffurf seren. Ceir enw Cymraeg arall ar y rhywogaeth hon, sef Seren y ddaear ffiolaidd. Mae'r teulu Geastraceae yn gorwedd o fewn urdd y Geastrales.
Mae'r rhywogaeth hon o ffwng i'w chael yn Ewrop, Affrica, Gogledd America a De America. Mae'r rhywogaeth hon hefyd i'w chanfod yn byw ar dwyni glan y môr, yng Nghymru.[2]
Ffyngau[golygu | golygu cod]
Credir fod rhwng 2.2 a 3.8 miliwn o wahanol rywogaethau o ffwng, a'u bod yn perthyn yn nes at grwp yr anifeiliaid nag at blanhigion.[3] Gelwir yr astudiaeth o ffwng yn "feicoleg", sy'n dod o'r Groeg μύκης (mykes) sef 'madarchen'. Mae tua 120,000 o'r rhain wedi'u disgrifio gan naturiaethwyr megis Carolus Linnaeus, Christiaan Hendrik Persoon ac Elias Magnus Fries. Oherwydd mai prin iawn yw gwybodaeth gwyddonwyr am y pwnc hwn, mae tacson y ffyngau'n newid o ddydd i ddydd.[4] Credir bod oddeutu 20,000 o rywogaethau o ffyngau yng ngwledydd Prydain.
Aelodau eraill o deulu'r Geastraceae[golygu | golygu cod]
Mae gan Seren ddaear ffiolaidd ambell aelod arall yn y teulu hwn, gan gynnwys y canlynol:
Rhestr Wicidata:
| rhywogaeth | enw tacson | delwedd |
|---|---|---|
| Phialastrum barbatum | Phialastrum barbatum | |
| Pot pupur | Myriostoma coliforme |  |
| Radiigera bushnellii | Radiigera bushnellii | |
| Radiigera flexuosa | Radiigera flexuosa | |
| Radiigera fuscogleba | Radiigera fuscogleba | |
| Radiigera taylorii | Radiigera taylorii | |
| Schenella microspora | Schenella microspora | |
| Schenella pityophilus | Schenella pityophilus | |
| Schenella romana | Schenella romana | |
| Schenella simplex | Schenella simplex |  |
Gweler hefyd[golygu | golygu cod]
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]
- ↑ Gwefan y Bywiadur; CELl, lle ceir enwau safonol Cymraeg. Adalwyd 21 Chwefror 2020.
- ↑ Gwefan www.naturalresources.wales Cyfoeth Naturiol Cymru; adalwyd 23 Chwefror 2020.
- ↑ Erthygl Fungal Diversity Revisited: 2.2 to 3.8 Million Species gan Hawksworth DL ac Lücking R yn y dyddlyfr Microbiology Spectrum, cyfrol 5, rhif 4, tud. 79–95. Cyhoeddwyd Gorffennaf 2017; Microbiology Spectrum; isbn=978-1-55581-957-6
- ↑ Gwefan palaeos.com; adalwyd 21 Chwefror 2020.
Safonwyd yr enw Seren ddaear ffiolaidd gan un o brosiectau 
. Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.