Neidio i'r cynnwys

L'Équipe

Oddi ar Wicipedia
L'Équipe
Math Papur newydd chwaraeon dyddiol
Golygydd Claude Droussent
Sefydlwyd 16 Hydref 1900
Pencadlys Paris
Gwefan swyddogol (Ffrangeg) lequipe.fr

Papur newydd chwaraeon dyddiol Ffrangeg ydy L'Équipe (sy'n golygu tîm yn Ffrangeg). Mae'r papur yn nodweddiadol oherwydd ei ymdriniaeth â pêl-droed, rygbi, chwaraeon modur a seiclo.

Hynafaid y papur oedd L'Auto a sefydlwyd 16 Hydref 1900, papur chwaraeon cyffredinol, roedd ei enw yn adlewyrchu nid pwnc diddordeb unigol ond y brwdfrydedd am y chwaraeon hyn ar y pryd.

Sefydlodd y papur ras seiclo'r Tour de France yn 1903 fel ffurf o godi gwerthiant. Sefydlwyd y maillot jaune, sef crys melyn arweinydd y ras, yn 1919 i adlewyrchu lliw nodweddiadol a y papur a argraffwyd arni.

Cyfartaledd Gwerthiant

[golygu | golygu cod]
  • 2000: 386,601
  • 2001: 359,598
  • 2002: 321,153
  • 2003: 339,000 (tua)

L'Équipe ydy un o papurau sy'n gwerthu fwyaf yn Ffrainc.

Daeth L'Auto ac felly L'Équipe i'r bod oherwydd sgandal Ffrengig Achos Dreyfus yn ystod yr 19g yn ymglymu â milwr, Alfred Dreyfus - sef Helynt Dreyfus. Gyda uwchdonau o wrth-semitiaeth a paranoia ar ôl y rhyfel, cyhuddwyd Dreyfus o werthu cyfrinachau i hen elyn Ffrainc, yr Almaen.

Gyda sawl ochr o gymdeithas yn mynnu ei fod yn euog ac yn ddi-euog - profwyd ef yn ddi-euog yn y pen draw ond ddim ond ar ôl i achosion llys a oedd wedi eu rigio ei anfod i wersyll carchar ar ynys - daeth y rhwyg yn agos at ryfel cartref, ac mae atseiniau'n dal i fod yng nghymdeithas cyfoes Ffrainc heddiw.

Roedd papur newydd mwyaf Ffraic, Le Vélo, yn cymysgu gohebiaeth o chwaraeon gyda sylwadau gwleidyddol. Roedd y golygydd, Pierre Giffard, yn credu fod Dreyfus yn ddi-euog a datgaodd hynnu, gan arwain at anghytuno chwerw gyda'i brif hysbysebwyr. Ymysg rhain roedd y gweuthurwr ceir, Comte de Dion a'r diwydiannwr, Clément. Wedi llesteirio gyda gwleidyddiaeth Giffard, cynlluniont bapur cystadleuol. Y golygydd oedd y seiclwr rasio blaenllaw, Henri Desgrange, a oedd wedi cyhoeddi llyfr o dactegau rasio ac ymarfer ac yn gweithio fel ysgrifennwr cyhoeddusrwydd ar gyfer Clément. Roedd Desgrange yn gymeriad cryf ond â diffyg hyder, roedd cymaint o amheuaeth ganddo yn y Tour de France, a sefydlwyd yn ei enw, ag arhosodd i ffwrdd o'r ras yn 1903 tan iddi edrych fel llwyddiant.

Roedd y diffyg hyder yn amlwg yn yr enw a ddewiswyd ar gyfer ei bapur newydd, L'Auto-Vélo, a penderfynnodd y llys tair mlynedd wedi ei sefydlu, yn 1900, fod yr enw yn rhy debyg i bapur Giffard. Disgynnwyd y cyfeiriad at 'Vélo' a daeth y papur yn syml L'Auto. Argraffwyd hi ar bapur melyn gan y defnyddiodd Giffard wyrdd.

Ond roedd y cylchrediad yn araf, dim ond cyfarfod argyfwng, "i hoeli pig Giffard yn gau", fel eiriodd Desgrange, a ddaeth iw hachub. Yna, ar lawr cyntaf swyddfeydd y papur yn Rue du Faubourg-Montmartre ym Mharis, cynnigiodd ysgrifennwr seiclo a rybgi 23 oed o'r enw Géo Lefèvre, ras ogwmpas Ffrainc, yn fwy na all unrhyw bapur arall gystadlu gyda ac yn debyg i rasus chwe diwrnod ar y trac.

Profodd y Tour de France i fod yn llwyddiant i'r papur; neidiodd y cylchrediad o 25,000 cyn Tour de France 1903 i 65,000 ar ei hôl; yn 1908 gwthiodd y ras y cylchrediad dros chwarter miliwn ac yn ystod Tour de France 1923, roedd yn gwerthu dros 500,000 copi y diwrnod. Y record am y gwerthiant mwyaf a honwyd gan Desgrange oedd 854,000, a gyflawnwyd yn ystod Tour de France 1933.

Bu farw Desgrange yn 1940 a disgynodd y perchnogaeth i gydgwmni o Almaenwyr. Dechreuodd y papur argraffu sylwebaeth nad oedd yn erbyn meddianaeth y Naziaid a hoelwyd drysau'r papur ar gau gyda dychwelyd heddwch, ni adawyd i unrhyw bapur a oedd wedi ei redeg gan yr Almaenwyr i barhau.

Y dyn i olynu Desgrange fel golygydd a trefnydd y Tour de France (er gwrthododd dymuniad gan Almaenwyr iw redeg yn ystod y rhyfel), oedd Jacques Goddet, mab cyfarwyddwr ariannol cyntaf L'Auto', Victor Goddet. Amddifynodd Goddet rôl ei bapur mewn achos llys a dechreuwyd gan llywodraeth Ffrainc ond ni glirwyd ef yn llwyr yn gyhoeddus o fod yn agos, os nad at yr Almaen ond at y 'Llywydd Pyped' ar y pryd, Philippe Pétain.

Ond gallodd Goddet bwyntio tuag at argraffu dirgel o bapurau newydd a pamffledi'r Fyddin Gêl yn ystafell argraffu L'Auto a gadawyd iddo gyhoeddi papur golynol L'Équipe. Roedd ei swyddfeydd dros y ffordd i hen swyddfeydd L'Auto, roedd yr adeilad yn berchen i L'Auto, er fod asedau'r papur gwreiddiol wedi eu cymryd gan y wladwriaeth.

Un o'r amodau o'i argraffu oedd y dylai L'Équipe ddefnyddio papur gwyn yn hytrach na melyn, a oedd wedi ei gysylltu'n rhy agos â L'Auto.

Cyhoeddwyd y papur newydd dair gwaith yr wythnos o 28 Chwefror 1946 ymlaen. Ers 1948 cyhoeddwyd hi'n ddyddiol. it has been published daily. Elwodd y papur yn uniongyrchol o gymuniad ei gystadleuwyr, l’Élan, a le Sport. Hon yw'r papur sydd â'r gwerthiant mwyaf yn Ffrainc. Mae adran chwaraeon modur y papur yn awgrymu hanes y papur gan argraffu L'Auto fel pennawd ar dop y dudalen mewn print gothig a ddefnyddwyd ym mhrif deitl y papur cyn y rhyfel.

Cyhoeddwyd L'Équipe gan grŵp y cyfryngau, EPA (Philippe Amaury Publications) ers 1968 (ers 1992, trefnwyd y Tour de France gan yr Amaury Sport Organisation).

"Pencampwr y Pencampwyr"

[golygu | golygu cod]

Rhyngwladol

[golygu | golygu cod]
Nodir: Dim ond pump chwaraewr sydd wedi ennill y wobr mwy nag unwaith: Michael Schumacher (3), Carl Lewis (3), Roger Federer (3), Sergei Bubka (2) ac Usain Bolt (2).

Achos Lance Armstrong

[golygu | golygu cod]
Gweler y brif erthygl ar: Lance Armstrong

Ar 23 Awst 2005, cyhuddodd y papur Lance Armstrong o gymryd cyffuriau gwella-perfformiad o oedd wedi eu gwahardd, EPO, yn ystod Tour de France 1999. Gwadodd Armstrong y honiadau, ymchwilwyd yr achos gan yr Union Cycliste Internationale. Ym Mai 2006, cyhuddodd comissiwn yr UCI y newyddiadurwyr o ddefnyddio dulliau llechwraidd, a heb prawf sampl B positif, doedd dim achos i'w ateb.