Avrom Goldfaden
| Avrom Goldfaden | |
|---|---|
 | |
| Ganwyd |
24 Gorffennaf 1840  Starokostiantyniv |
| Bu farw |
9 Ionawr 1908 (67 oed) Dinas Efrog Newydd |
| Dinasyddiaeth |
Ymerodraeth Rwsia, Brenhiniaeth Rwmania |
| Galwedigaeth |
dramodydd, libretydd, cyfieithydd, bardd, ysgrifennwr, cyfansoddwr |
| Arddull |
Yiddish theatre |
Bardd a dramodydd Rwsiaidd yn yr ieithoedd Hebraeg ac Iddew-Almaeneg oedd Avrom Goldfaden (24 Gorffennaf [12 Gorffennaf yn yr Hen Arddull] 1840 – 9 Ionawr 1908).
Ganed yn Starokostiantyniv, Ymerodraeth Rwsia, a leolir heddiw yng ngorllewin yr Wcráin. Cyhoeddodd gyfrolau o farddoniaeth yn Hebraeg ac yn Iddew-Almaeneg tra oedd yn astudio mewn coleg rabinaidd yn Zhytomyr, a graddiodd yno yn 1866. Gweithiodd yn athro yn Rwsia cyn iddo ymfudo i Wlad Pwyl yn 1875, ac yno fe sefydlodd ddau bapur newydd yn Iddew-Almaeneg. Cafodd sawl methiant yn ei yrfa newyddiadurol cyn iddo symud i Rwmania.[1]
Yn 1876, sefydlodd Goldfaden y theatr Iddew-Almaeneg gyntaf yn y byd a honno yn ninas Iaşi. Aeth ar dro gyda'i theatr drwy Rwmania a Rwsia, ac wedi i Ymerodraeth Rwsia wahardd perfformiadau Iddew-Almaeneg yn 1883 symudodd ei theatr i Warsaw. Ymfudodd i Unol Daleithiau America yn 1887 ac yn Efrog Newydd sefydlodd y cyfnodolyn darluniedig cyntaf yn Iddew-Almaeneg. Symudodd i Loegr yn 1889 i gymryd yr awenau yn theatr Iddew-Almaeneg Llundain, ond cafodd ei wrthwynebu gan yr actorion dan ei reolaeth.[1]
Ymsefydlodd Goldfaden o'r diwedd yn Efrog Newydd yn 1903, ac agorodd ysgol ddrama yno. Gosodir nifer o ddramâu Goldfaden i gerddoriaeth a gyfansoddwyd ganddo fe ei hun, ac am y rheswm honno fe'i ystyrir yn sefydlydd yr opera Iddew-Almaeneg yn ogystal â'r theatr Iddew-Almaeneg. Bu farw yn Efrog Newydd yn 67 oed.[1]
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod y dudalen]
- ↑ 1.0 1.1 1.2 (Saesneg) Avrom Goldfaden. Encyclopædia Britannica. Adalwyd ar 18 Mawrth 2020.