Dorset

Dorset

Math	siroedd seremonïol Lloegr
Prifddinas	Dorchester
Poblogaeth	776,780
Daearyddiaeth
Sir	De-orllewin Lloegr
Gwlad	Lloegr
Arwynebedd	2,813.998 km²
Yn ffinio gyda	Gwlad yr Haf, Dyfnaint, Wiltshire, Hampshire
Cyfesurynnau	50.8333°N 2.3333°W
Ffeiliau perthnasol ar Comin

Swydd seremonïol yn Ne-orllewin Lloegr yw Dorset (Saesneg: Dorset). Fe'i lleolir yn ne-orllewin y wlad ar lan Môr Udd rhwng siroedd Dyfnaint a Gwlad yr Haf i'r gorllewin, Wiltshire i'r gogledd a Hampshire i'r dwyrain. Ei brif ddinas a chanolfan weinyddol yw Dorchester. Mae ei thir yn isel ond fe'i croesir gan y Dorset Downs yn y de a'r gogledd. Y prif afonydd yw Afon Frome ac Afon Stour. Sir amaethyddol yw hi'n draddodiadol ond mae twristiaeth yn bwysig hefyd, yn arbennig yn ei threfi arfordirol fel Bournemouth a Weymouth. Ymhlith ei hynafiaethau mae bryngaer anferth Maiden Castle, ger Dorchester, yn sefyll allan. Mae nifer o lefydd yn y sir yn dwyn cysylltiad â gwaith llenyddol Thomas Hardy. Yn y cyfnod Eingl-Sacsonaidd roedd yr ardal yn rhan o deyrnas Wessex.

Lleoliad Dorset yn Lloegr

Gwleidyddiaeth a gweinyddiaeth

Ardaloedd awdurdod lleol

Rhennir y swydd yn ddau awdurdod unedol:

1. Bournemouth, Christchurch a Poole, sy'n llywodraethu'r prif gytref ar hyd rhan ddwyreiniol yr arfordir sy'n cynnwys y tair tref yn yr enw
2. Dorset, sy'n gwasanaethu gweddill y sir, sy'n fwy gwledig

Daeth y ddau awdurdod i fodolaeth ar 1 Ebrill 2019 pan gyfunwyd wyth awdurdod llai:

• Crëwyd Bournemouth, Christchurch a Pool trwy cyfuno y ddau awdurdod unedol Bwrdeistref Bournemouth a Bwrdeistref Poole â'r ardal an-fetropolitan Christchurch.
• Crëwyd Cyngor Dorset trwy gyfuno y pum ardal an-fetropolitan:
  • Dwyrain Dorset
  • Gogledd Dorset
  • Gorllewin Dorset
  • Purbeck
  • Weymouth a Portland

Etholaethau seneddol

Rhennir y swydd yn wyth etholaeth seneddol yn San Steffan:

• Canol Dorset a Gogledd Poole
• Christchurch
• De Dorset
• Dwyrain Bournemouth
• Gogledd Dorset
• Gorllewin Bournemouth
• Gorllewin Dorset
• Poole