Dorset: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Dim crynodeb golygu |
Dim crynodeb golygu |
||
Llinell 1: | Llinell 1: | ||
{{Gwybodlen lle| suppressfields = cylchfa, image|gwlad={{banergwlad|Lloegr}}}} |
{{Gwybodlen lle| suppressfields = cylchfa, image|gwlad={{banergwlad|Lloegr}}}} |
||
[[Delwedd:EnglandDorset.svg| |
[[Delwedd:EnglandDorset.svg|280px|bawd|Lleoliad Dorset yn Lloegr]] |
||
[[Swyddi seremonïol Lloegr|Swydd seremonïol]] yn [[De-orllewin Lloegr|Ne-orllewin Lloegr]] yw '''Dorset''' ([[Saesneg]]: ''Dorset''). Fe'i lleolir yn ne-orllewin y wlad ar lan [[Môr Udd]] rhwng siroedd [[Dyfnaint]] a [[Gwlad yr Haf]] i'r gorllewin, [[Wiltshire]] i'r gogledd a [[Hampshire]] i'r dwyrain. Ei brif ddinas a chanolfan weinyddol yw [[Dorchester, Dorset|Dorchester]]. Mae ei thir yn isel ond fe'i croesir gan y [[Dorset Downs]] yn y de a'r gogledd. Y prif afonydd yw [[Afon Frome]] ac [[Afon Stour]]. Sir [[amaeth]]yddol yw hi'n draddodiadol ond mae [[twristiaeth]] yn bwysig hefyd, yn arbennig yn ei threfi arfordirol fel [[Bournemouth]] a [[Weymouth]]. Ymhlith ei hynafiaethau mae [[bryngaer]] anferth [[Maiden Castle]], ger Dorchester, yn sefyll allan. Mae nifer o lefydd yn y sir yn dwyn cysylltiad â gwaith llenyddol [[Thomas Hardy]]. Yn y cyfnod [[Eingl-Sacsoniaid|Eingl-Sacsonaidd]] roedd yr ardal yn rhan o deyrnas [[Wessex]]. |
[[Swyddi seremonïol Lloegr|Swydd seremonïol]] yn [[De-orllewin Lloegr|Ne-orllewin Lloegr]] yw '''Dorset''' ([[Saesneg]]: ''Dorset''). Fe'i lleolir yn ne-orllewin y wlad ar lan [[Môr Udd]] rhwng siroedd [[Dyfnaint]] a [[Gwlad yr Haf]] i'r gorllewin, [[Wiltshire]] i'r gogledd a [[Hampshire]] i'r dwyrain. Ei brif ddinas a chanolfan weinyddol yw [[Dorchester, Dorset|Dorchester]]. Mae ei thir yn isel ond fe'i croesir gan y [[Dorset Downs]] yn y de a'r gogledd. Y prif afonydd yw [[Afon Frome]] ac [[Afon Stour]]. Sir [[amaeth]]yddol yw hi'n draddodiadol ond mae [[twristiaeth]] yn bwysig hefyd, yn arbennig yn ei threfi arfordirol fel [[Bournemouth]] a [[Weymouth]]. Ymhlith ei hynafiaethau mae [[bryngaer]] anferth [[Maiden Castle]], ger Dorchester, yn sefyll allan. Mae nifer o lefydd yn y sir yn dwyn cysylltiad â gwaith llenyddol [[Thomas Hardy]]. Yn y cyfnod [[Eingl-Sacsoniaid|Eingl-Sacsonaidd]] roedd yr ardal yn rhan o deyrnas [[Wessex]]. |
||
Llinell 10: | Llinell 10: | ||
* [[Bournemouth, Christchurch a Poole]], sy'n llywodraethu'r prif gytref ar hyd rhan ddwyreiniol yr arfordir sy'n cynnwys y tair tref yn yr enw |
* [[Bournemouth, Christchurch a Poole]], sy'n llywodraethu'r prif gytref ar hyd rhan ddwyreiniol yr arfordir sy'n cynnwys y tair tref yn yr enw |
||
* [[Cyngor Dorset]], sy'n gwasanaethu gweddill y sir, sy'n fwy gwledig |
* [[Cyngor Dorset]], sy'n gwasanaethu gweddill y sir, sy'n fwy gwledig |
||
[[Delwedd:Dorset-unitaries.png|400px|bawd|canol|Ardaloedd Dorset:<br />1 Bournemouth, Christchurch a Poole<br />2 Cyngor Dorset]] |
|||
Daeth y ddau awdurdod i fodolaeth ar [[1 Ebrill]] [[2019]] pan gyfunwyd wyth awdurdod llai: |
Daeth y ddau awdurdod i fodolaeth ar [[1 Ebrill]] [[2019]] pan gyfunwyd wyth awdurdod llai: |
||
Llinell 19: | Llinell 21: | ||
**Purbeck |
**Purbeck |
||
**Weymouth a Portland |
**Weymouth a Portland |
||
===Cynrychiolaeth genedlaethol=== |
===Cynrychiolaeth genedlaethol=== |
Fersiwn yn ôl 18:05, 11 Awst 2019
Math | siroedd seremonïol Lloegr |
---|---|
Prifddinas | Dorchester |
Poblogaeth | 776,780 |
Daearyddiaeth | |
Sir | De-orllewin Lloegr |
Gwlad | Lloegr |
Arwynebedd | 2,813.998 km² |
Yn ffinio gyda | Gwlad yr Haf, Dyfnaint, Wiltshire, Hampshire |
Cyfesurynnau | 50.8333°N 2.3333°W |
Swydd seremonïol yn Ne-orllewin Lloegr yw Dorset (Saesneg: Dorset). Fe'i lleolir yn ne-orllewin y wlad ar lan Môr Udd rhwng siroedd Dyfnaint a Gwlad yr Haf i'r gorllewin, Wiltshire i'r gogledd a Hampshire i'r dwyrain. Ei brif ddinas a chanolfan weinyddol yw Dorchester. Mae ei thir yn isel ond fe'i croesir gan y Dorset Downs yn y de a'r gogledd. Y prif afonydd yw Afon Frome ac Afon Stour. Sir amaethyddol yw hi'n draddodiadol ond mae twristiaeth yn bwysig hefyd, yn arbennig yn ei threfi arfordirol fel Bournemouth a Weymouth. Ymhlith ei hynafiaethau mae bryngaer anferth Maiden Castle, ger Dorchester, yn sefyll allan. Mae nifer o lefydd yn y sir yn dwyn cysylltiad â gwaith llenyddol Thomas Hardy. Yn y cyfnod Eingl-Sacsonaidd roedd yr ardal yn rhan o deyrnas Wessex.
Gwleidyddiaeth a gweinyddiaeth
Llywodraeth leol
Rhennir y swydd yn ddau awdurdod unedol:
- Bournemouth, Christchurch a Poole, sy'n llywodraethu'r prif gytref ar hyd rhan ddwyreiniol yr arfordir sy'n cynnwys y tair tref yn yr enw
- Cyngor Dorset, sy'n gwasanaethu gweddill y sir, sy'n fwy gwledig
Daeth y ddau awdurdod i fodolaeth ar 1 Ebrill 2019 pan gyfunwyd wyth awdurdod llai:
- Crëwyd Bournemouth, Christchurch a Pool trwy cyfuno y ddau awdurdod unedol Bwrdeistref Bournemouth a Bwrdeistref Poole â'r ardal an-fetropolitan Christchurch.
- Crëwyd Cyngor Dorset trwy gyfuno y pum ardal an-fetropolitan:
- Dwyrain Dorset
- Gogledd Dorset
- Gorllewin Dorset
- Purbeck
- Weymouth a Portland
Cynrychiolaeth genedlaethol
Rhennir y swydd yn wyth etholaeth seneddol yn San Steffan:
- Canol Dorset a Gogledd Poole
- Christchurch
- De Dorset
- Dwyrain Bournemouth
- Gogledd Dorset
- Gorllewin Bournemouth
- Gorllewin Dorset
- Poole