Neidio i'r cynnwys

Y Llyfr Du o'r Waun

Oddi ar Wicipedia
Y Llyfr Du o'r Waun
Pen tudalen 44 o'r Llyfr Du o'r Waun
Enghraifft o'r canlynolllawysgrif Edit this on Wikidata
Deunyddmemrwn, inc Edit this on Wikidata
Rhan oLlawysgrifau Peniarth Edit this on Wikidata
IaithLladin, Cymraeg Edit this on Wikidata
Dyddiad cyhoeddi1275 Edit this on Wikidata
Tudalennau66 Edit this on Wikidata
Dechrau/Sefydluc. 1275 Edit this on Wikidata
Genreffeithiol Edit this on Wikidata
LleoliadLlyfrgell Genedlaethol Cymru Edit this on Wikidata
Prif bwncCyfraith Cymru Edit this on Wikidata
Statws hawlfraintparth cyhoeddus, parth cyhoeddus Edit this on Wikidata
Tudalen Comin Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Llawysgrif a ysgrifennwyd ar femrwn yng Ngwynedd (yn Arfon efallai) tua chanol y 13g yw'r Llyfr Du o'r Waun (Peniarth 29) (Saesneg: Black Book of Chirk neu'r Chirk Codex). Cedwir y llawysgrif yn Llyfrgell Genedlaethol Cymru, Aberystwyth, fel rhan o'r casgliad Llawysgrifau Peniarth.

Disgrifiad

[golygu | golygu cod]

Mae'n cynnwys y testun Cymraeg hynaf o'r Cyfreithiau Cymreig (Cyfreithiau Hywel Dda) a adweinir fel Fersiwn Llyfr Iorwerth. At y testun hwnnw ychwanegwyd marwnad i Llywelyn ap Gruffudd, Tywysog Cymru, a rhestr o ddiharebion Cymraeg. Ceir hefyd nodyn dyddiedig 1608 gan yr ysgolhaig Syr Thomas Wiliems. Roedd y llawysgrif yn eiddo i John Edwards o'r Waun ar ddechrau'r 17g.

Mae'r llawysgrif yn adnabyddus am unigrwydd ei orgraff. Mae hyn wedi arwain rhai ysgolheigion (megis Morgan Watkin) i awgrymu iddi gael ei chopïo gan ysgrifennydd Eingl-Normanaidd nad oedd yn medru'r Gymraeg yn ddigonol, neu gan ysgrifennydd oedd yn gyfarwydd â thraddodiadau orgraff Ffrangeg Normanaidd yn unig.[1] Tueddir heddiw (yn dilyn Paul Russell[2]) i briodoli hynodrwydd yr orgraff i ffynhonnell Hen Gymraeg oedd yn defnyddio confensiynau sillafu ceidwadol.

Llyfryddiaeth

[golygu | golygu cod]

Testun

[golygu | golygu cod]

Astudiaethau

[golygu | golygu cod]
  • Russell, Paul. Scribal (in)competence in thirteenth-century north Wales: The orthography of the Black Book of Chirk (Peniarth ms. 29). Cylchgrawn Llyfrgell Genedlaethol Cymru 29 (1995): 129–76
  • Watkin, Morgan. The Black Book of Chirk and the Orthographia Gallica Anglicana: The chronology of the Black Book of Chirk on the basis of its Old French graphical phenomena. Cylchgrawn Llyfrgell Genedlaethol Cymru 14 (1966): 351–60

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
  1. Watkin, Morgan. 'The Black Book of Chirk and the Orthographia Gallica Anglicana: The chronology of the Black Book of Chirk on the basis of its Old French graphical phenomena'. Cylchgrawn Llyfrgell Genedlaethol Cymru 14 (1966).
  2. Russell, Paul. Scribal (in)competence in thirteenth-century north Wales: The orthography of the Black Book of Chirk (Peniarth ms. 29). Cylchgrawn Llyfrgell Genedlaethol Cymru 29 (1995): 129–76.