Peniarth
Math | plasty gwledig |
---|---|
Daearyddiaeth | |
Lleoliad | Ystad Peniarth, Llanegryn |
Sir | Llanegryn |
Gwlad | Cymru |
Uwch y môr | 6 metr |
Cyfesurynnau | 52.6286°N 4.05195°W |
Statws treftadaeth | adeilad rhestredig Gradd II*, Henebion Cenedlaethol Cymru |
Manylion | |
Plasty yng nghymuned Llanegryn, Meirionnydd, de Gwynedd, a fu'n gartref teuluol y Wynniaid ("Wynne" yn ddiweddarach) yw Peniarth. Mae'r plasty wedi rhoi ei enw i gasgliad o lawysgrifau a elwir yn Lawysgrifau Peniarth.
Hanes
[golygu | golygu cod]Mae Peniarth yn lle pwysig yn hanes llenyddiaeth Gymraeg am fod y casgliad o lawysgrifau canoloesol a gasglwyd gan Syr Robert Vaughan (1592 - 1667) o Hengwrt, Meirionnydd, wedi cael cartref yno yn y 19g. Gwerthwyd y casgliad hwnnw gan William Wynne VII i Syr John Williams yn 1898. Dyma'r casgliad unigol pwysicaf o hen lawysgrifau Cymraeg a adnabyddir heddiw fel Llawysgrifau Peniarth ac a ddiogelir yn Llyfrgell Genedlaethol Cymru, Aberystwyth.[1]
Erbyn heddiw mae'r hen blasty yn fferm gyda thir sylweddol yn perthyn iddi yn Nyffryn Dysynni.
Gweler hefyd
[golygu | golygu cod]Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ Meic Stephens (gol.), Cydymaith i Lenyddiaeth Cymru (Gwasg Prifysgol Cymru).
Oriel
[golygu | golygu cod]-
Plasdy Peniarth heddiw
-
Peniarth tua 1885
-
Tua 1885
-
Plasdy Peniarth tua 1870