Swra

Oddi ar Wicipedia
Swra
Mathpennod Edit this on Wikidata
Rhan oY Corân Edit this on Wikidata
Tudalen Comin Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Rhan o gyfres ar
Islam


Athrawiaeth

Allah · Undod Duw
Muhammad · Proffwydi Islam

Arferion

Cyffes Ffydd · Gweddïo
Ymprydio · Elusen · Pererindod

Hanes ac Arweinwyr

Ahl al-Bayt · Sahaba
Califfiaid Rashidun · Imamau Shi'a

Testunau a Deddfau

Coran · Sŵra · Sunnah · Hadith
Fiqh · Sharia
Kalam · Tasawwuf (Swffiaeth)

Enwadau

Sunni · Shi'a

Diwylliant a Chymdeithas

Astudiaethau Islamig · Celf
Calendr · Demograffeg
Gwyliau · Mosgiau · Athroniaeth
Gwleidyddiaeth · Gwyddoniaeth · Merched

Islam a chrefyddau eraill

Cristnogaeth · Iddewiaeth

Gweler hefyd

Islamoffobia · Termau Islamig
Islam yng Nghymru

Pennod neu adran o'r Corân, llyfr sanctaidd y Mwslemiaid yw Swra.[1] Ystyr lythrennol y gair Arabeg sûrah yw "rheng, palisâd." Er mai "pennod" yw'r gair a arferir i'w gyfieithu nid yw'r Mwslemiaid yn ei ystyried felly oherwydd eu bod yn credu bod y Corân yn gyfanwaith perffaith, heb raniadau. Ceir 114 swra yn y Coran awdurdodedig ond ym mlynyddoedd cynnar Islam ceid peth amrywiaeth yn eu nifer a'u cynnwys. Ceir tri neu ragor o "benillion" (âya) ym mhob swra. Credir eu bod wedi eu cyfansoddi naill ai ym Mecca neu ym Medina, ac fe nodir hyn ar ddechrau pob swra mewn rhai argraffiadau o'r Corân. Nid ydynt wedi eu trefnu'n gronolegol, fel yn achos llyfrau'r Beibl, ond yn hytrach yn ôl ei gynnwys.

Sura 5, âya 12-13; llawysgrif o'r Corân a gopïwyd ym Moroco yn y 13eg ganrif

Mae'r swra gyntaf, Al-Fâtiha, yn fath o weddi agoriadol sy'n crynhoi credo'r Mwslim. Yna daw cyfres o swrâu cymharol hir sy'n ymwneud â chyfraith a dyletswyddau. Mae gweddill y swrâu, o rif 36 Sûratu Yâ-sîn ymlaen, yn tueddu i fod yn fyrrach o lawer ac yn fwy telynegol a chyfriniol eu naws; fe'u gelwir yn Rub'u Yâ-sîn a cheir argraffiadau ohonynt ar wahân dan yr enw hwnnw. Mae enwau'r swrâu yn fymryn mwy diweddar na'r testunau eu hunain ac yn tarddu o ganrif gyntaf yr Hegira, yr oes Islamaidd. Mae ystyr rhai o'r enwau yn dywyll (rhif 7, 8, 11, 15, 20, 31, 34, 36, 46, 47, 52, 106). Egyr pob swra namyn un (rhif 9) â'r basmala, sy'n fath o weddi neu alwad ar Dduw; Bismil Lâhi r-Rahmâni r-Rahîm, "Yn Enw Duw, y Maddeuol, y Trugarhaol".

Y Swrâu yn eu trefn arferol[golygu | golygu cod]

    1. AL-FÂTIHA (Yr Agoriad)
    2. AL-BAQARA (Y Fuwch)
    3. AL-IMRÂNE (Teulu'r Imrân)
    4. AN-NISÂ (Y Merched)
    5. AL-MÂ'IDAH (Y Cymundeb)
    6. AL-AN'ÂME (Y Gwartheg)
    7. AL-A'RÂF
    8. AL-ANFÂL
    9. AT-TAWBAH (Yr Edifeirwch)
    10. YÛNUS (Jona)
    11. HÛD
    12. YÛSUF (Ioseff)
    13. AR-RA'D (Y Taran)
    14. IBRAHÎM (Abraham)
    15. AL-HIJR
    16. AN-NAHL (Y Gwenyn)
    17. AL-ISRÂ (Ymadael yn y Nos)
    18. AL-KAHF (Yr Ogof)
    19. MARIAM (Mair)
    20. TÂHÂ
    21. AL-ANBIYÂ (Y Proffwydion)
    22. AL-HAJJ (Y Bererindod)
    23. AL-MU'MINÛN (Y Credinwyr)
    24. AN-NÛR (Y Goleuni)
    25. AL-FURQÂN (Y Maen Prawf)
    26. AS-SU'ÂRÂ (Y Beirdd)
    27. AN-NAML (Y Morgrug)
    28. AL-QASAS (Y Chwedl)
    29. AL-'ANKABÛT (Y Pryf Copyn)
    30. AR-RÛM (Y Bysantiaid)
    31. LUQMÂN
    32. AS-SAJDAH (Yr Ymostyngiad)
    33. AL-AHZÂB (Y Pleidiau)
    34. SABA'
    35. FÂTIR (Yr Arloeswr)
    36. YÂ-SÎN
    37. AS-SÂFFÂT (Yr Angylion mewn Rheng)
    38. SÂD (llythyren yn yr wyddor Arabeg)
    39. AZ-ZUMAR (Mae'r Rhai..)
    40. GAFÎR (..sy'n Maddau)
    41. FUSSILAT (..wedi eu Nodi)
    42. AS SÛRAH (Yr Ymgynghoriad)
    43. AZ-ZUHRUF (Yr Addurnau)
    44. AD-DUHÂN (Y Mŵg)
    45. AL-JÂTIYAH (Yr Ymostyngiedig)
    46. AL-AHQÂF
    47. MUHAMMAD (Mohamed)
    48. AL-FATH (Yr Agorawd Ddwyfol)
    49. AL-HUJURÂTE (Yr Ystafelloedd)
    50. QÂF (llythyren yn yr wyddor Arabeg)
    51. AD-DÂRIYÂTE (Y Gwyntoedd sy'n Gwasgaru)
    52. AT-TUR
    53. AN-NAJOUM (Y Seren)
    54. AL-QAMAR (Y Lleuad)
    55. AR-RAHMÂN (Y Trugarhaol)
    56. AL-WÂQI'AH (Y Digwyddiad)
    57. AL-HADÎD (Yr Haearn)
    58. AL-MUJÂDALAH (Yr Ymddiddan)
    59. AL-HASR (Y Cynulliad)
    60. AL-MUMTAHANAH (Y Dioddefwr)
    61. AS-SAFF (Y Rheng)
    62. AL-JUMU'AH (Dydd Gwener)
    63. AL-MUNÂFIQÛN (Y Rhagrithwyr)
    64. AT-TAGÂBUN (Y Twyll)
    65. AT-TALÂQ (Yr Ymwahaniad)
    66. AT-TAHRÎM (Y Gwaharddiad)
    67. AL-MULK (Y Deyrnas)
    68. AL-QALAM (Yr Ystîl Gorsen)
    69. AL-HAQQÂH (Yr Hyn sydd wedi ei Gadarnhau)
    70. AL-MA'ÂRIJ (Llwybrau'r Esgyniad)
    71. NÛH (Noa)
    72. AL-JINN (Y Djins)
    73. AL-MUZZAMMIL (Yr Amwisgedig)
    74. AL-MUDDATTIR (Y Gorchuddiedig)
    75. AL-QIYÂMÂ (Yr Atgyfodiad)
    76. AL-INSÂN (Y Bod Dynol)
    77. AL-MURSALÂT (Y Gwyntoedd Olynol)
    78. AN-NABÂ (Y Newyddion Da)
    79. AN-NÂZI'ÂT (Y Rhwygwyr)
    80. 'ABASA (Mae ef yn Gwgu)
    81. AT-TAKWÎR (Y Troelli)
    82. AL-INFITÂR (Yr Hollti)
    83. AL-MUTAFFIFÎN (Y Dichellwyr)
    84. AL-INSIQÂQ (Y Cracio)
    85. AL-BURÛJ (Y Cytserau)
    86. AT-TARIK (A Bery Gryndod)
    87. AL-A'LÂ (Y Goruchel)
    88. AL-GÂSIYAH (Y Rhyferthwy)
    89. AL-FAJR (Y Wawr)
    90. AL-BALAD (Y Ddinas)
    91. AS-SHAMS (Yr Haul)
    92. AL-LAYL (Y Nos)
    93. AD-DUHÂ (Y Bore)
    94. AS-SARH (Y Blodeuo)
    95. AT-TÎN (Y Goeden Ffigys)
    96. AL-'ALAQ (Y Pethau sy'n Gwrthdaro)
    97. AL-QADR (Noson y Mawredd)
    98. AL-BAYYINAH (Y Dystiolaeth)
    99. AZ-ZALZALAH (Y Crynu)
    100. AL-ÂDIYÂT (Y Meirch Rhyfel)
    101. AL-QÂRI'ÂH (Y Syfrdanol)
    102. AT-TAKÂTUR (Rhodres Cyfoeth)
    103. AL-'ASR (Yr Amser)
    104. AL-HUMAZAH (Yr Athrodwr)
    105. AL-FÎL (Yr Eliffant)
    106. QURAYSH
    107. AL-MÂ'ÛN (Y Cymorth)
    108. AL-KAWTAR (Y Digonedd)
    109. AL-KÂFIRÛN (Yr Anffyddwyr)
    110. AN-NASR (Y Fuddugoliaeth)
    111. AL-MASAD (Y Llach)
    112. AL-IHLÂS (Purdeb)
    113. AL-FALAQ (Yr Agendor)
    114. AN-NÂSS (Dyn)

Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]

Ffynonellau[golygu | golygu cod]

    • Zeinab Abdelaziz (cyf.), Le Qur'ān / et la traduction en langue française du sens de ses versets (Tripoli, 2002). ISBN 9959280306
    • François Déroche, Éléments d'une histoire du Coran (Paris, 2005; arg. newydd, Tunis, 2006). ISBN 9973196708
    • Saïd M. Laham (cyf.), Le Saint coran[:] Rub'u Yâ-sîn (Beirut, 1995).