Siân Rhiannon Williams
| Siân Rhiannon Williams | |
|---|---|
 | |
| Dinasyddiaeth |  Cymru |
| Galwedigaeth | darlithydd, hanesydd  |
Hanesydd ac addysgydd o Gymru yw Siân Rhiannon Williams sydd yn arbenigo ar hanes menywod Cymru gan ysgrifennu a chyfrannu i sawl llyfr a rhaglen deledu a radio.[1]
Bywyd
[golygu | golygu cod]Magwyd Siân yn Rhymni gan astudio doethuriaeth ym Mhrifysgol Aberystwyth. Bu'n athraws ac yn gynhyrchydd radio cyn treulio’r rhan fwyaf o’i gyrfa yn gweithio gyda chyw-athrawon hanes a myfyrwyr ymchwil ac yn Uwch Ddarlithydd yn yr Ysgol Addysg, Prifysgol Metropolitan Caerdydd (hen Athrofa Addysg Prifysgol Cymru). Mae hi bellach yn byw yn y Barri.[1]
Arbenigedd
[golygu | golygu cod]Ei phrif diddordeb ymchwil yw hanes menywod ond mae hefyd wedi ymchwilio i hanes yr iaith Gymraeg ac addysg.
Mae'n ymwneud â nifer o sefydliadau, byrddau golygyddol a mentrau sy’n hybu hanes Cymru a hanes menywod, gan gynnwys Llafur (y cyfnodolyn hanes llafur Cymru), y Placiau Porffor Menywod Cymru a’r gyfres Astudiaethau Rhywedd yng Nghymru. Mae hefyd yn aelod o bwyllgor Archif Menywod Cymru sy'n ymchwilio i ddarganfod a deall hanes menywod yng Nghymru.[1]
Bu iddi awduro llyfrau a hefyd cyfrannu penodau i eraill gan gynnwys Yr Apêl: Hanes Rhyfeddol Deiseb Heddwch Menywod Cymru 1923-24 (Y Lolfa) llyfr ddwyieithog ar Apêl Heddwch Menywod Cymru.[2]
Derbyn i'r Orsedd
[golygu | golygu cod]
Derbyniwyd Siân i'r Orsedd yn 2024 ar gyfer Eisteddfod Genedlaethol Cymru Rhondda Cynon Taf 2024 ym Mhontypridd. Cafodd ei derbyn i'r Wisg Werdd.[3]
Llyfryddiaeth
[golygu | golygu cod]Mae Williams wedi awrdura sawl llyfr a chyfrannu erthyglau at nifer di-dri o gyhoeddiadau a chylchgronnau. Ymysg ei llyfryddiaeth mae:
- Oes y Byd i'r Iaith Gymraeg - Gwasg Prifysgol Cymru, 1992, ISBN: 9780708311578 (0708311571) Cyfrol yn dadansoddi safle'r iaith Gymraeg yng nghymdeithas ardal ddiwydiannol yr hen Sir Fynwy yn ystod y bedwaredd ganrif ar bymtheg ac yn olrhain y rhesymau dros enciliad yr iaith.[4]
- Struggle or Starve: Women's Lives in the South Wales Valleys Between the Two World Wars - gol. Siân Rhiannon Williams a Carol White, Gwasg Honno, 1998, ISBN 10: 1870206258ISBN 13: 9781870206259[5]
- Ebwy, Rhymni a Sirhywi - gol. Hywel Teifi Edwards, Gwasg Gomer, 1999, ISBN: 9781859027493
- The Gwent County History, Volume 4: Industrial Monmouthshire, 1780 - 1914 (Volume 4) - gol. Siân Rhiannon Williams,Ralph A. Griffiths, a Chris Williams, Gwasg Prifysgol Cymru, 2011, ISBN-10: 0708323650, ISBN-13: 978-0708323656[6]
Cyfeiriadau
[golygu | golygu cod]- ↑ 1.0 1.1 1.2 "Sian Rhiannon Williams". Gwefan Archif Menywod Cymru. Cyrchwyd 31 Ionawr 2024.
- ↑ "Llyfr newydd i nodi canmlwyddiant Deiseb Heddwch Menywod Cymru". Prifysgol Cymru. 17 Hydref 2023.
- ↑ "Eisteddfod 2024: Cyhoeddi rhestr anrhydeddau'r Orsedd". BBC Cymru Fyw. 20 Mai 2024.
- ↑ "Oes y Byd i'r Iaith Gymraeg". Gwales. Cyrchwyd 31 Ionawr 2024.
- ↑ "Struggle or Starve". Gwales. Cyrchwyd 31 Ionawr 2024.
- ↑ "The Gwent County History, Volume 4: Industrial Monmouthshire, 1780 - 1914 (Volume 4)". Gwefan Gwasg Prifysgol Cymru. Cyrchwyd 31 Ionawr 2024.