Neidio i'r cynnwys

Seren dywydd

Oddi ar Wicipedia
Seren dywydd
Astraeus hygrometricus
Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas: Fungi
Dosbarth: Basidiomycota
Urdd: Boletales
Teulu: Diplocystidiaceae
Enw deuenwol
'

Math a rhywogaeth o ffwng yn nheulu'r Diplocystidiaceae yw'r Seren dywydd (Lladin: Astraeus hygrometricus; Saesneg: Barometer Earthstar).[1] 'Sêr Daear' yw'r enw ar lafar ar y grwp mae'r ffwng yma'n perthyn iddo, ond nid yw'n derm gwyddonol. Enwir y grwp yma oherwydd fod “petalau”'r ffwng ar ffurf seren. Mae'r teulu Diplocystidiaceae yn gorwedd o fewn urdd y Boletales.

Defnyddir y ffwng hwn wedi'i goginio mewn bwydydd a gellir ei fwyta'n amrwd. Disgrifiwyd ac enwyd y tacson yma'n wreiddiol gan y naturiaethwr Christiaan Hendrik Persoon.

Mae'r rhywogaeth hon o ffwng i'w chael yn Ewrop, Awstralia, Asia, Gogledd America a De America.

Ffyngau

[golygu | golygu cod]

Credir fod rhwng 2.2 a 3.8 miliwn o wahanol rywogaethau o ffwng, a'u bod yn perthyn yn nes at grwp yr anifeiliaid nag at blanhigion.[2] Gelwir yr astudiaeth o ffwng yn "feicoleg", sy'n dod o'r Groeg μύκης (mykes) sef 'madarchen'. Mae tua 120,000 o'r rhain wedi'u disgrifio gan naturiaethwyr megis Carolus Linnaeus, Christiaan Hendrik Persoon ac Elias Magnus Fries. Oherwydd mai prin iawn yw gwybodaeth gwyddonwyr am y pwnc hwn, mae tacson y ffyngau'n newid o ddydd i ddydd.[3] Credir bod oddeutu 20,000 o rywogaethau o ffyngau yng ngwledydd Prydain.

Aelodau eraill o deulu'r Diplocystidiaceae

[golygu | golygu cod]

Mae gan Seren dywydd ambell aelod arall yn y teulu hwn, gan gynnwys y canlynol:

Rhestr Wicidata:

rhywogaeth enw tacson delwedd
Diploderma album Diploderma album
Diploderma avellaneum Diploderma avellaneum
Diploderma cretaceum Diploderma cretaceum
Diploderma glaucum Diploderma glaucum
Diploderma pachythrix Diploderma pachythrix
Diploderma parvisporum Diploderma parvisporum
Diploderma sabulosum Diploderma sabulosum
Diploderma tuberosum Diploderma tuberosum
Endogonopsis sacramentarium Endogonopsis sacramentarium
Tremellogaster surinamensis Tremellogaster surinamensis
Diwedd y rhestr a gynhyrchwyd yn otomatig o Wicidata.

Gweler hefyd

[golygu | golygu cod]

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
  1. Gwefan y Bywiadur; CELl, lle ceir enwau safonol Cymraeg. Adalwyd 21 Chwefror 2020.
  2. Erthygl Fungal Diversity Revisited: 2.2 to 3.8 Million Species gan Hawksworth DL ac Lücking R yn y dyddlyfr Microbiology Spectrum, cyfrol 5, rhif 4, tud. 79–95. Cyhoeddwyd Gorffennaf 2017; Microbiology Spectrum; isbn=978-1-55581-957-6
  3. Gwefan palaeos.com; adalwyd 21 Chwefror 2020.
Safonwyd yr enw Seren dywydd gan un o brosiectau . Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.


Gofal!

Er bod rhai madarch yn fwytadwy, mae eraill yn fwytadwy gan rai pobl ond yn wenwyn i eraill!
Gall corff rhai bobl adweithio'n ddifrifol i rai 'madarch bwytadwy'! Mynwch gyngor gan arbenigwr cyn profi unrhyw fadarch gwyllt.