Rhygyfarch ap Sulien
| Rhygyfarch ap Sulien | |
|---|---|
| Ganwyd | 1057  Tyddewi |
| Bu farw | 1099 |
| Dinasyddiaeth |  Cymru |
| Galwedigaeth | offeiriad, cofiannydd |
| Tad | Sulien |
Roedd Rhygyfarch ap Sulien (1056? - 1099) (weithiau Ricemarchus neu Ricemarch; weithiau Rhigyfarch mewn ffynonellau Saesneg) yn ysgolhaig ac yn Esgob Tyddewi.
Bywgraffiad
[golygu | golygu cod]Roedd yn fab i Sulien, a oedd hefyd yn ysgolhaig nodedig, yn Esgob Tyddewi ac yn gysylltiedig â chlas Llanbadarn Fawr. Roedd yn frawd i Ieuan ap Sulien.[1]
Ysgrifennodd Rhygyfarch y llawysgrif Ladin "Sallwyr Rhygyfarch", sy'n cynnwys cyfieithiad o'r Sallwyr Hebraeg a deunydd arall, yn cynnwys penillion gan Rhygyfarch ei hun. Lluniwyd y llawysgrif yn Llanbadarn Fawr tua'r flwyddyn 1079; gwnaethpwyd y llythrennau lliw gan ei frawd Ieuan. Cedwir y llawysgrif yn llyfrgell Coleg y Drindod, Dulyn.[1]
Cyfansoddodd gerdd arall yn galaru oherwydd anrheithiau'r Normaniaid yng Ngheredigion. I Rhygyfarch y priodolir y Vita Davidis (Buchedd Dewi), a gyfansoddwyd tua'r flwyddyn 1094 i amddiffyn annibyniaeth yr esgobaeth oddi wrth Archesgob Caergaint. Dilynodd ei dad fel Esgob Tyddewi yn 1088.[1]
Llyfryddiaeth
[golygu | golygu cod]- D. Simon Evans, Buched Dewi (Caerdydd, 1959). Rhagymadrodd.