Llan-wern
 Eglwys Sant Mair | |
| Math | cymuned, pentref  |
|---|---|
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Casnewydd |
| Gwlad |  Cymru |
| Cyfesurynnau | 51.572°N 2.913°W |
| Cod SYG | W04000821 |
| Cod OS | ST368863 |
| Gwleidyddiaeth | |
| AC/au | John Griffiths (Llafur) |
| AS/au | Jessica Morden (Llafur) |
 | |
Pentref, cymuned a ward etholiadol ym mwrdeistref sirol Casnewydd yw Llan-wern, hefyd Llanwern. Saif ar ffîn ddwyreiniol dinas Casnewydd.
Mae cynllun i adeiladu gorsaf drên yma ar Brif Linell De Cymru fel rhan o Fetro De Cymru.[1]
Enw[golygu | golygu cod]
Mae dwy ystyr i'r gair 'gwern': y goeden (alder) a'r tir gwlyb hwnnw lle mae'n tyfu. Cofnodwyd enw'r pentref yn gyntaf yn 1321 ("Llanwaryn").
Pobl nodedig[golygu | golygu cod]
Yn y gymuned yma roedd Llanwern House, cartref David Alfred Thomas, Arglwydd Rhondda. Fe'i dymchwelwyd yn y 1950au. Claddwyd Thomas ym mynwent yr eglwys, ac mae neuadd y pentref yn rhodd ganddo ef. Roedd gan y bardd W.H. Davies gysylltiad a'r pentref hefyd.
Diwydiant[golygu | golygu cod]
Prif nodwedd y gymuned yw hen waith dur Llan-wern, a agorwyd yn 1962; y gwaith dur integredig cyntaf yng ngwledydd Prydain. Rhoddwyd y gorau i gynhyrchu dur yma yn 2001, a'i droi yn ffatri gorffennu. Yn 2004, cyhoeddwyd bwriad i ail-ddatblygu rhan o'r safle. Mae'r safle yn ymestyn i gymuned Trefesgob.
Gwleidyddiaeth[golygu | golygu cod]
Cynrychiolir yr ardal hon yn Senedd Cymru gan John Griffiths (Llafur)[2] ac yn Senedd y DU gan Jessica Morden (Llafur).[3]
Cyfrifiad[golygu | golygu cod]
Roedd poblogaeth y gymuned yn 2001 yn 333, a phoblogaeth y ward etholiadol yn 3,027.
Yng nghyfrifiad 2011 roedd y sefyllfa fel a ganlyn:[4][5][6][7]
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]
- ↑ Mansfield, Mark (2024-01-18). "Council backs plans for three new railway stations". Nation.Cymru (yn Saesneg). Cyrchwyd 2024-01-19.
- ↑ Gwefan Senedd Cymru
- ↑ Gwefan Senedd y DU
- ↑ "Ystadegau Allweddol ar gyfer Cymru". Swyddfa Ystadegau Gwladol. Cyrchwyd 2012-12-12.. Poblogaeth: ks101ew. Iaith: ks207wa - noder mae'r canran hwn yn seiliedig ar y nier sy'n siarad Cymraeg allan o'r niferoedd sydd dros 3 oed. Ganwyd yng Nghymru: ks204ew. Diweithdra: ks106ew; adalwyd 16 Mai 2013.
- ↑ Canran y diwaith drwy Gymru; Golwg 360; 11 Rhagfyr 2012; adalwyd 16 Mai 2013
- ↑ Gwefan Swyddfa Ystadegau Gwladol; Niferoedd Di-waith rhwng 16 a 74 oed; adalwyd 16 Mai 2013.
- ↑ Gwefan Llywodraeth Cymru; Ystadegau Economaidd Allweddol, Tachwedd 2010; Mae'r gyfradd gyflogaeth ymhlith pobl 16 – 64 oed yng Nghymru yn 67.1 y cant.; adalwyd 31 Mai 2013[dolen marw]
Dinas
Casnewydd
Pentrefi
Allteuryn · Basaleg · Caerllion · Langstone · Llanfaches · Llanfihangel-y-fedw · Llansanffraid Gwynllŵg · Llan-wern · Pen-hŵ · Y Redwig · Trefesgob · Trefonnen · Tŷ-du