Gwennol y glennydd
| Gwennol y glennydd Riparia riparia
| |||
|---|---|---|---|
| Statws cadwraeth | |||
| Dosbarthiad gwyddonol | |||
| Teyrnas: | Animalia | ||
| Ffylwm: | Chordata | ||
| Dosbarth: | |||
| Urdd: | Passeriformes | ||
| Teulu: | Hirundinidae | ||
| Genws: | Riparia[*] | ||
| Rhywogaeth: | Riparia riparia | ||
| Enw deuenwol | |||
| Riparia riparia
| |||
Aderyn a rhywogaeth o adar yw Gwennol y glennydd (sy'n enw benywaidd; enw lluosog: gwenoliaid y glennydd) a adnabyddir hefyd gyda'i enw gwyddonol Riparia riparia; yr enw Saesneg arno yw Sand martin. Mae'n perthyn i deulu'r Gwenoliaid (Lladin: Hirundinidae) sydd yn urdd y Passeriformes.[1] Dyma aderyn sydd i'w gael yng ngwledydd Prydain ac mae hefyd i'w ganfod yng Nghymru.
Talfyrir yr enw Lladin yn aml yn R. riparia, sef enw'r rhywogaeth.[2]
Mae'r rhywogaeth hon i'w chanfod yng Ngogledd America, Asia, Ewrop ac Affrica. Mae'n aderyn mudol, gyda'r rhan fwyaf ohonyn nhw'n treulio'r gaeaf yn nwyrain a de Affrica, de Asia a De America. Mae Gwennol y Glennydd yn aderyn cyffredin yng Nghymru, ac mae'n un o'r adar mudol cyntaf i ddychwelyd yn y gwanwyn.
Mae'r aderyn tua 12 cm o hyd ac mae ganddo blu brown ar y cefn a gwyn ar ei fol, gyda brown ar draws y fron. Fel rheol mae nifer ohonyn nhw'n nythu gyda'i gilydd, mewn tyllau mewn clogwyni o dywod neu raean.
Teulu[golygu | golygu cod y dudalen]
Mae'r gwennol y glennydd yn perthyn i deulu'r Gwenoliaid (Lladin: Hirundinidae). Dyma rai o aelodau eraill y teulu:
Rhestr Wicidata:
| rhywogaeth | enw tacson | delwedd |
|---|---|---|
| Gwennol bondo Asia | Delichon dasypus |  |
| Gwennol bondo Nepal | Delichon nipalensis | .jpg) |
| Gwennol borffor | Progne subis |  |
| Gwennol coed America | Tachycineta bicolor |  |
| Gwennol dorchwen | Atticora fasciata | _cropped.jpg) |
| Gwennol euraid | Tachycineta euchrysea |  |
| Gwennol Magellan | Progne modesta |  |
| Gwennol mangrôf | Tachycineta albilinea |  |
| Gwennol ogof | Petrochelidon fulva |  |
| Gwennol resog India | Petrochelidon fluvicola |  |
| Gwennol werdd | Tachycineta thalassina | .jpg) |
| Gwennol y Bahamas | Tachycineta cyaneoviridis |  |
| Gwennol y bondo | Delichon urbicum |  |
Cofnodion unigol[golygu | golygu cod y dudalen]
- Trefedigaeth o 44 twll-nyth yn y clai clog ar ben Bwlch Rhwyddfor yn chwarel Bwlch Llyn Bach[3] Welish i erioed rhai wedyn (DB). Datblygodd 1976 yn haf eithriadol o boeth a sych.
Gweler hefyd[golygu | golygu cod y dudalen]
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod y dudalen]
- ↑ Gwefan Cymdeithas Edward Llwyd; adalwyd 30 Medi 2016.
- ↑ Gwefan Avibase; adalwyd 3 Hydref 2016.
- ↑ Llyfr Maes DB
Safonwyd yr enw Gwennol y glennydd gan un o brosiectau 
. Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.
