Asana

Oddi ar Wicipedia
Asana
Mathosgo Edit this on Wikidata
Rhan oioga Edit this on Wikidata
Tudalen Comin Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia

Osgo neu safle'r corff yw asana, sy'n derm traddodiadol ar gyfer safle myfyrdod,[1] ac sy'n cynnwys safleoedd ioga hatha ac ioga modern fel rhan o ymarfer y corff. Ceir safleoedd gwahanol , gan gynnwys rhai lle mae'r person yn lledorwedd neu'n sefyll, safleoedd tro (neu gordeddu) a chydbwyso. Mae Sutras Ioga Patanjali yn diffinio "asana" fel ystum corfforol sy'n gyson ac yn gyffyrddus".[2] Mae Patanjali yn sôn am y gallu i eistedd am gyfnodau estynedig.[2]

Mae'r Goraksha Sataka o'r 10fed neu'r 11g ac Ioga Hatha Pradipika o'r 15g yn nodi 84 gwahanol asana; mae'r Hatha Ratnavali o'r 17g hefyd yn nodi rhestr wahanol o 84 asanas, gan ddisgrifio rhai ohonynt. Yn yr 20g, roedd cenedlaetholdeb Indiaidd yn ffafrio diwylliant corfforol mewn ymateb i wladychiaeth (colonialism) Lloegr. Yn yr amgylchedd hwnnw, dysgodd arloeswyr fel Yogendra, Kuvalayananda, a Krishnamacharya systemau newydd o asanas (gan ymgorffori systemau ymarfer corff a chadw'n heini yn ogystal a'r ioga hatha traddodiadol).

Ymhlith disgyblion Krishnamacharya roedd athrawon Indiaidd dylanwadol gan gynnwys Pattabhi Jois, sylfaenydd ioga Ashtanga vinyasa, a BKS Iyengar, sylfaenydd ioga Iyengar. Gyda'i gilydd fe wnaethant ddisgrifio cannoedd o asanas ychwanegol, a thyfodd poblogrwydd ioga, drwy ei ddwyn i'r Gorllewin. Dyfeisiwyd llawer mwy o asanas ers y llyfr dylanwadol Golau ar Ioga 1966 gan Iyengar a ddisgrifiodd tua 200 o asanas. Darluniwyd cannoedd yn rhagor gan Dharma Mittra .

Honnwyd ers yr oesoedd canol fod asanas yn datblygu ochr ysbrydol person yn ogystal a'r ochr corfforol, a hynny yn hen destunau ioga hatha. Yn fwy diweddar, mae astudiaethau wedi darparu tystiolaeth fod ioga'n gwella hyblygrwydd y corff, cryfder a chydbwysedd; lleihau straen ac yn benodol i leddfu rhai afiechydon fel asthma[3][4] a chlefyd y siwgwr.[5]

Mae gwahanol asanas wedi ymddangos yn niwylliant India ers canrifoedd lawer a cheir llawer o gelf grefyddol Indiaidd lle darlunir Bwdha, Jain tirthankaras, a Shiva mewn safle lotws ac asanas myfyrio eraill megis y lalitasana. Gyda phoblogrwydd ioga, mae asanas yn gyffredin mewn nofelau a ffilmiau yn ogystal ac mewn hysbysebu.

Hanes[golygu | golygu cod]

Enwau asanas sy'n darlunio esblygiad ysbrydol [6]
Asana Lefel
Soffa Vishnu , Anerchwch i'r Haul Duwiau
Virabhadra , Matsyendra Arwyr, saets
Ci Mamaliaid
Colomen Adar
Cobra Ymlusgiaid
Pysgod , Broga Dyfrol anifeiliaid
Locust Infertebratau
Coeden Planhigion
Mynydd Difywyd
Mowld o sêl Pashupati o Wareiddiad Dyffryn Indus, tua 2500 CC, lle gwelir y ffigwr canolog mewn ystum (asana) sy'n debyg i Mulabandhasana.[a]

Y duw Shiva a'i dri wyneb sydd yn sêl Pashupati o Wareiddiad Dyffryn Indus o tua 2500 CC a chredir ei fod mewn safle ioga y Mahayogin, y duw ioga.[7] Os yw hyn yn gywir, yna hwn yw'r cofnod hynaf o asana. [8][9][10][11]

Tarddodd yr asanas yn India. Yn ei Yoga Sutras, mae Patanjali (tua 2il i'r 4edd ganrif CE) yn disgrifio arfer asana fel y drydedd o'r wyth cangen (Sansgrit अष्टांग, ashtanga, o asht, wyth, ac anga, aelod) o yoga clasurol, neu raja yoga.[12] Daw'r gair 'asana', sy'n cael ei ddefnyddio yn ieithoedd y Gorllewin ers y 19g, o Sansgrit: आसन āsana "eistedd i lawr" (o आस ās "i eistedd i lawr"), osgo (neu asana) eistedd, sedd fyfyrio.

Dogfennau canoloesol[golygu | golygu cod]

Vimanarcanakalpa o'r 10g-11g yw'r llawysgrif gyntaf i ddisgrifio asana heb eistedd, ar ffurf Mayurasana (neu'r paun) - ystum cydbwyso. Ymddengys bod ystumiau o'r fath, yn ôl yr ysgolhaig James Mallinson, wedi cael eu creu y tu allan i Shaiviaeth, cartref traddodiad ioga Nath, a'c iddo fod yn gysylltiedig ag asgetigiaeth; fe'u mabwysiadwyd yn ddiweddarach gan ioginau Nath.[13][14]

Mae'r Goraksha Sataka (10–11g), (a elwir hefyd yn Goraksha Paddhathi), yn destun o ioga hatha cynnar, sy'n disgrifio tarddiad yr 84 asanas clasurol y dywedwyd iddynt gael eu datgelu gan yr Arglwydd Shiva duw Hindŵaidd.[15] Gan arsylwi bod cymaint o ystumiau (safleoedd) ag sydd o bob, gan haeru bod 84 lakh (100,000 yn system gyfri Indiaid)[b] hy 8,400,000 [16] i gyd. Dywed y testun fod yr Arglwydd Shiva wedi creu asana ar gyfer pob lakh, ac felly'n rhoi 84 yn gyfan, er ei fod yn crybwyll ac yn disgrifio dau yn unig yn fanwl: Siddhasana a Padmasana.[15] Mae'r rhif 84 yn symbolaidd yn hytrach na llythrennol, gan nodi cyflawnder (meddyliol) a sancteiddrwydd.[17]

Mae'r Hatha Yoga Pradipika (15g) yn nodi bod y pedwar cyntaf yn bwysicach na'r gweddill, sef yr safleoedd Siddhasana, Padmasana, Bhadrasana a Simhasana.[18]

Addurnwyd colofnau teml Achyutaraya o'r 16g yn Hampi gyda iogis mewn asanas ee Siddhasana tra'n cydbwyso ar ffon, Chakrasana, Yogapattasana sy'n gofyn am ddefnyddio strap, ac ystum gwrthdro (inverted pose) gyda ffon, yn ogystal â sawl safle anhysbys.[19]

Erbyn yr 17g, daeth asanas yn rhan bwysig o ymarfer ioga Hatha, ac mae mwy o asanas sefyll a chydbwyso yn ymddangos.[14] Mae'r Hatha Ratnavali gan Srinivasa (17g)[20][21] yn un o'r ychydig destunau sy'n ceisio rhestru yr 84 asana.[c][21]

Diben[golygu | golygu cod]

Ysbrydol[golygu | golygu cod]

Yn wreiddiol, roedd gan asanas ioga hatha bwrpas ysbrydol o fewn Hindŵaeth, sef cyrraedd y samadhi, cyflwr o ymwybyddiaeth fyfyriol, ysbyrydol.[22] Mae'r ysgolhaig Andrea Jain yn nodi bod ioga hatha canoloesol yn cael ei ymarfer sawl grwp diwylliannol, o'r Shaivite Naths i Vaishnavas, Jains a Sufis.[23] Disgrifia Singleton ei bwrpas fel "trosglwyddiad y corff dynol i mewn i lestr sy'n rhydd o bydredd marwol", gan nodi trosiad Gheranda Samhita o bot llestri pridd sy'n gofyn am dân ioga i'w wneud medru ei defnyddio.[24] Mae Mallinson a Singleton yn nodi mai dibenion ymarfer asana oedd, tan tua'r 14g, yn gyntaf i ffurfio llwyfan sefydlog ar gyfer pranayama, ailadrodd mantra (japa), a myfyrdod, arferion a oedd yn eu tro â nodau ysbrydol; ac yn ail, i atal i'r karma rhag cronni ac yn lle hynny caniatau i'r corff gaffael pŵer asgetig, tapas, sy'n rhoi " galluoedd goruwchnaturiol".

Ychwanegodd ioga hatha y gallu i wella afiechydon at y rhestr hon. [14] Nid oedd pob ysgrythur Hindŵaidd yn cytuno bod asanas yn fuddiol. Nododd Garuda Purana o'r 10fed ganrif "nad yw technegau ystum yn hyrwyddo yoga. Er eu bod yn cael eu galw'n hanfodion, maen nhw i gyd yn arafu cynnydd rhywun, "tra bod iogis cynnar yn aml yn ymarfer cyni eithafol (tapas) i oresgyn yr hyn roedden nhw'n ei ystyried yn rhwystr y corff yn y ffordd o gael ei ryddhau.[25]

Mathau[golygu | golygu cod]

Gellir dosbarthu asanas mewn gwahanol ffyrdd, a all orgyffwrdd: er enghraifft:

  • yn ôl lleoliad y pen a'r traed (sefyll, eistedd, lledorwedd, a'r gwrthdro),
  • trwy gydbwyso, neu yn ôl yr effaith ar yr asgwrn cefn: plygu ymlaen, plygu yn ôl, troi (cordeddu).

Mae sawl set o wahanol grwpiau ar gael, sydd wedi eu cofnodi dros y canrifoedd.[26][27][28] Mae Mittra, fodd bynnag, yn defnyddio ei gategorïau ei hun fel "Asanas Llawr ac ar y Cefn".[29] Ychwanegodd Darren Rhodes ac eraill grwp a elwir yn "gryfder craidd",[30][31][32] tra bod Yogapedia a Yoga Journal hefyd yn ychwanegu "Agor y Cluniau" i'r set honno.[33][34] Mae'r tabl yn dangos enghraifft o bob un o'r mathau hyn o asana, gyda theitl a dyddiad bras y ddogfen gynharaf yn disgrifio (nid yn unig enwi) yr asana hwnnw.

Mathau o asanas, gyda dyddiadau ac enghreifftiau
Math Disgrifiwyd Dyddiad Enghraifft Cymraeg Delwedd
Sefyll TK 20g Parsvakonasana Ongl ochr
Eistedd

Myfyrdio

GS 1: 10–12 10g- 11g Siddhasana Cwbwlhawyd
Yn lledaenu HYP 1:34 15g Shavasana Corff
Gwrthdro HY 11g Sirsasana Ioga pensefyll
Cydbwyso VS. 13 Kukkutasana Ceiliog
Plygu ymlaen HYP 1:30 15g Paschimottanasana Plygu Ymlaen
Cefnblygu HYP 1:27 15g Dhanurasana Bwa
Troi

(Cordeddu)

HYP 1.28–29 15g Ardha Matsyendrasana Hanner Arglwydd y Pysgod
Agor y clun HYP 1:20 15g Gomukhasana Wyneb y Fuwch
Cryfder craidd ST 19g Navasana Cwch

Ffynonellau[golygu | golygu cod]

Gweler hefyd[golygu | golygu cod]

Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]

  1. ↑ Verse 46, chapter II, "Patanjali Yoga sutras" by Swami Prabhavananda, published by the Sri Ramakrishna Math ISBN 978-81-7120-221-8 p. 111
  2. ↑ 2.0 2.1 Patanjali Yoga sutras, Book II:29, 46
  3. ↑ Ross, A.; Thomas, S. (January 2010). "The health benefits of yoga and exercise: a review of comparison studies". Journal of Alternative and Complementary Medicine 16 (1): 3–12. doi:10.1089/acm.2009.0044. PMID 20105062.
  4. ↑ Hayes, M.; Chase, S. (March 2010). "Prescribing Yoga". Primary Care 37 (1): 31–47. doi:10.1016/j.pop.2009.09.009. PMID 20188996.
  5. ↑ Alexander G. K.; Taylor, A. G.; Innes, K. E.; Kulbok, P.; Selfe, T. K. (2008). "Contextualizing the effects of yoga therapy on diabetes management: a review of the social determinants of physical activity". Fam Community Health 31 (3): 228–239. doi:10.1097/01.FCH.0000324480.40459.20. PMC 2720829. PMID 18552604. http://www.pubmedcentral.nih.gov/articlerender.fcgi?tool=pmcentrez&artid=2720829.
  6. ↑ Iyengar 1979, t. 42.
  7. ↑ McEvilley 1981.
  8. ↑ Doniger 2011.
  9. ↑ Samuel 2017.
  10. ↑ Shearer 2020.
  11. ↑ Srinivasan 1984.
  12. ↑ Feuerstein, Georg; Wilber, Ken (2002). "The Wheel of Yoga". The Yoga Tradition. Motilal Banarsidass Publishers. tt. 108ff. ISBN 978-81-208-1923-8.
  13. ↑ Mallinson, James (9 December 2011). A Response to Mark Singleton's Yoga Body by James Mallinson. https://www.academia.edu/1146607. Adalwyd 4 Ionawr 2019. revised from American Academy of Religions conference, San Francisco, 19 Tachwedd 2011.
  14. ↑ 14.0 14.1 14.2 Mallinson & Singleton 2017.
  15. ↑ 15.0 15.1 Goraksha-Paddhati. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2011-09-03. Cyrchwyd 24 Tachwedd 2018.
  16. ↑ Singh, T. D.; Hinduism and Science
  17. ↑ Rosen, Richard (2017). Yoga FAQ: Almost Everything You Need to Know about Yoga-from Asanas to Yamas. Shambhala. tt. 171–. ISBN 978-0-8348-4057-7. this number has symbolic significance. S. Dasgupta, in Obscure Religious Cults (1946), cites numerous instances of variations on eighty-four in Indian literature that stress its 'purely mystical nature'; ... Gudrun Bühnemann, in her comprehensive Eighty-Four Asanas in Yoga, notes that the number 'signifies completeness, and in some cases, sacredness. ... John Campbell Oman, in 'The Mystics, Ascetics, and Saints of India (1905) ... seven ... classical planets in Indian astrology ... and twelve, the number of signs of the zodiac. ... Matthew Kapstein gives .. a numerological point of view ... 3+4=7 ... 3x4=12 ...
  18. ↑ Chapter 1, 'On Asanas', Hatha Yoga Pradipika
  19. ↑ "Hampi". The Hatha Yoga Project | School of Oriental and Asiatic Studies. 2016. Cyrchwyd 26 Ionawr 2019. This is a selection of images of yogis from 16th-century temple pillars at Hampi, Karnataka, the erstwhile Vijayanagar. The photographs were taken by Dr Mallinson and Dr Bevilacqua in Mawrth 2016.
  20. ↑ The Yoga Institute (Santacruz East Bombay India) (1988). Cyclopaedia Yoga. The Yoga Institute. t. 32.
  21. ↑ 21.0 21.1 Srinivasa, Narinder (2002). Gharote, M. L.; Devnath, Parimal; Jha, Vijay Kant (gol.). Hatha Ratnavali Srinivasayogi | A Treatise On Hathayoga (arg. 1). The Lonavla Yoga Institute. tt. 98–122 asanas listed, Figures of asanas in unnumbered pages between pages 153 and 154, asanas named but not described in text listed on pages 157–159. ISBN 81-901176-96.
  22. ↑ Mallinson, James (2011). Knut A. Jacobsen (gol.). Haṭha Yoga in the Brill Encyclopedia of Hinduism. 3. Brill Academic. tt. 770–781. ISBN 978-90-04-27128-9.
  23. ↑ Jain 2015.
  24. ↑ Singleton 2010.
  25. ↑ Boccio, Frank Jude (3 December 2012). "21st Century Yoga: Questioning the 'Body Beautiful': Yoga, Commercialism & Discernment". Elephant Journal. https://www.elephantjournal.com/2012/12/21st-century-yoga-questioning-the-body-beautiful-yoga-commercialism-discernment-frank-jude-boccio/.
  26. ↑ Mehta 1990.
  27. ↑ Saraswati 1996.
  28. ↑ Moyer, Donald (28 Awst 2007). "Start Your Home Practice Here: The Basics of Sequencing". Yoga Journal. Cyrchwyd 1 April 2021. forward bending, backbending, and twisting. ...standing pose ... sitting ... inverted poses
  29. ↑ Mittra 2003.
  30. ↑ Rhodes 2016.
  31. ↑ "Poses". PocketYoga. 2018.
  32. ↑ "Categories of Yoga Poses". Yoga Point. 2018.
  33. ↑ "Yoga Poses". Yogapedia. 2018.
  34. ↑ "Poses by Type". Yoga Journal. 2018.

Dolenni allanol[golygu | golygu cod]


Gwall cyfeirio: Mae tagiau <ref> yn bodoli am grŵp o'r enw "lower-alpha", ond ni ellir canfod y tag <references group="lower-alpha"/>

Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/w/index.php?title=Asana&oldid=12484312"