Afon Tywi: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
Dim crynodeb golygu |
B Wedi gwrthdroi golygiadau gan 193.62.42.130 (Sgwrs); wedi adfer y golygiad diweddaraf gan BOT-Twm Crys. Tagiau: Gwrthdroi |
||
| Llinell 1: | Llinell 1: | ||
{{Gwybodlen lle | ynganiad = {{wikidata|property|P443}}| ynganiad = {{wikidata|property|P443}}|gwlad={{banergwlad|Cymru}}}} |
|||
Mae '''Afon Tywi''' yn afon yn ne-orllewin [[Cymru]]. Hi yw'r afon hwyaf sy'n gyfangwbl yng Nghymru, yn 108 km (68 milltir) o hyd. |
|||
==Cwrs== |
|||
Mae Afon Tywi yn tarddu ar lethrau [[Crug Gynan]], yn agos i'r ffin rhwng [[Ceredigion]] a [[Powys|Phowys]]. Yn fuan wedyn mae'n llifo trwy [[Llyn Brianne]], cronfa a ffurfiwyd trwy adeiladu argae ar draws yr afon. Pwrpas yr argae yw rheoli llif yr afon, a'i gwneud yn bosibl i gymeryd dŵr o'r afon yn [[Nant Garedig]]. Mae'r cynllun yma yn darparu dŵr i ran helaeth o ardaloedd diwydiannol de Cymru. Yn fuan ar ôl iddi adael y llyn, mae [[Afon Doethïe]] yn ymuno â hi. |
|||
Mae'r afon yn llifo tua'r de-orllewin ac yn cyrraedd [[Sir Gaerfyrddin]] gan lifo trwy [[Llanymddyfri]], lle mae [[Afon Brân]] yn ymuno â hi, [[Llanwrda]] a [[Llangadog]], lle mae [[Afon Sawdde]] yn ymuno. Mae [[Afon Dulais (Sir Gaerfyrddin)|Afon Dulais]] yn ymuno ychydig cyn cyrraedd [[Llandeilo]] ac [[Afon Cennen]] yn fuan wedyn. Ychydig ar ôl mynd heibio [[Llanarthne]], mae [[Afon Cothi]] yn ymuno. Mae'n llifo trwy dref [[Caerfyrddin]], lle mae [[Afon Gwili]] yn ymuno yn [[Abergwili]]. Mae'n cyrraedd y môr gerllaw [[Llansteffan]], gan rannu [[aber]] ag [[Afon Tâf]] ac [[Afon Gwendraeth]]. |
|||
[[Delwedd:afon tywi.jpg|bawd|dim|250px|Afon Tywi yn dirwyn ar draws Sir Gaerfyrddin rhwng [[y Dryslwyn]] a [[Llanegwad]]]] |
|||
[[Delwedd:Llansteffan Castle From The Towy.jpg|bawd|dim|250px|Aber yr Afon Tywi yn [[Llansteffan]]]] |
|||
==Cyfeiriadau== |
|||
{{cyfeiriadau}} |
{{cyfeiriadau}} |
||
Fersiwn yn ôl 10:26, 15 Medi 2020
 | |
| Math | afon  |
|---|---|
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Cymru |
| Gwlad |  Cymru |
| Cyfesurynnau | 52.2531°N 3.7564°W, 51.75389°N 4.38806°W |
| Tarddiad | Mynyddoedd Cambria |
| Aber | Bae Caerfyrddin |
| Llednentydd | Afon Brân, Afon Cothi, Afon Gwili, Afon Sawdde, Afon Dulais, Afon Dulais |
| Dalgylch | 1,333 cilometr sgwâr |
| Hyd | 121 cilometr |
| Arllwysiad | 45 metr ciwbic yr eiliad |
 | |
| Statws treftadaeth | Safle o Ddiddordeb Gwyddonol Arbennig |
| Manylion | |
Mae Afon Tywi yn afon yn ne-orllewin Cymru. Hi yw'r afon hwyaf sy'n gyfangwbl yng Nghymru, yn 108 km (68 milltir) o hyd.
Cwrs
Mae Afon Tywi yn tarddu ar lethrau Crug Gynan, yn agos i'r ffin rhwng Ceredigion a Phowys. Yn fuan wedyn mae'n llifo trwy Llyn Brianne, cronfa a ffurfiwyd trwy adeiladu argae ar draws yr afon. Pwrpas yr argae yw rheoli llif yr afon, a'i gwneud yn bosibl i gymeryd dŵr o'r afon yn Nant Garedig. Mae'r cynllun yma yn darparu dŵr i ran helaeth o ardaloedd diwydiannol de Cymru. Yn fuan ar ôl iddi adael y llyn, mae Afon Doethïe yn ymuno â hi.
Mae'r afon yn llifo tua'r de-orllewin ac yn cyrraedd Sir Gaerfyrddin gan lifo trwy Llanymddyfri, lle mae Afon Brân yn ymuno â hi, Llanwrda a Llangadog, lle mae Afon Sawdde yn ymuno. Mae Afon Dulais yn ymuno ychydig cyn cyrraedd Llandeilo ac Afon Cennen yn fuan wedyn. Ychydig ar ôl mynd heibio Llanarthne, mae Afon Cothi yn ymuno. Mae'n llifo trwy dref Caerfyrddin, lle mae Afon Gwili yn ymuno yn Abergwili. Mae'n cyrraedd y môr gerllaw Llansteffan, gan rannu aber ag Afon Tâf ac Afon Gwendraeth.
Cyfeiriadau
