Addysg feddygol Cymru

Mae Addysg feddygol Cymru yn cynnwys addysg myfyrwyr meddygol a doctoriad yng Nghymru.

Ysgolion meddygol

Ysgol Feddygol Prifysgol Abertawe - adeilad Gwyddor Data

Ar hyn o bryd mae dwy ysgol feddygol yng Nghymru, sef Ysgol Feddygaeth Prifysgol Caerdydd ac Ysgol Feddygaeth Prifysgol Abertawe. Caerdydd yw'r hynaf o'r ddwy, a sefydlwyd ym 1893, a sefydlwyd Abertawe fel ysgol glinigol yn 2001 ac yna fel ysgol feddygol yn 2004. Derbyniodd hawliau dyfarnu annibynnol yn 2014. Ar gyfer mynediad 2024, mae Caerdydd yn cynnig cwrs meddygaeth israddedig pum mlynedd gyda chyfanswm o 295 o leoedd a chwrs ôl-raddedig pedair blynedd gyda deg lle. Mae'n rhaid graddio o gwrs bwydo 3 blynedd cydnabyddedig. Mae Abertawe yn cynnig cwrs mynediad graddedig pedair blynedd gyda 142 o leoedd.

Ers 2019, mae Prifysgol Bangor yn cynnig cwrs Meddygaeth Mynediad i Raddedigion mewn cydweithrediad â Phrifysgol Caerdydd. Ym mis Ionawr 2023, cadarnhawyd y byddai Prifysgol Bangor yn ffurfio Ysgol Feddygol Gogledd Cymru, yn addysgu ac yn dyfarnu cyrsiau pedair blynedd mynediad graddedig a chyrsiau israddedig pum mlynedd o fis Medi 2024. Bydd yr ysgol feddygol newydd yn cynnig 140 o leoedd a disgwylir ei ehangu i gapasiti o 2029.

Addysg cyfrwng Cymraeg

Byddai gan fyfyrwyr meddygaeth yng Nghymru yr opsiwn i astudio o leiaf 30% o’u gradd yn y Gymraeg am y tro cyntaf o 2015 ymlaen yn ôl y Coleg Cymraeg Cenedlaethol, gan dderbyn ysgoloriaeth. Yn 2021 roedd 71 o fyfyrwyr yng Nghymru yn dilyn eu hastudiaethau meddygol yn Gymraeg.

Yn 2017 bu cyfres deledu chwe rhan, Doctoriaid Yfory, yn dilyn myfyrwyr o Brifysgol Caerdydd a oedd yn gallu defnyddio’r Gymraeg fel rhan o’r hyfforddiant, gan eu paratoi’n arbennig i weithio yn ardaloedd gyda nifer uwch a siaradwyr Cymraeg.

Ysbyty Athrofaol Cymru, Parc y Mynydd Bychan, Caerdydd

O 2023 ymlaen bydd pob myfyriwr meddygol yn ail flwyddyn Ysgol Feddygol Caerdydd yn derbyn hyfforddiant iaith Gymraeg gorfodol. Gall myfyrwyr ddewis bod yn rhan o’r ffrydiau rhugl, di-rhugl a di-Gymraeg, gan ganiatáu hyfforddiant wedi’i deilwra i'r myfyrwyr. Dywedodd Awen Iorwerth, darlithydd clinigol yn ysgol feddygol Caerdydd;

"Rydym yn gwybod fod derbyn gofal gan rywun sy'n cydnabod ac - o bosib - yn siarad eich mamiaith yn arwain at ganlyniadau a boddhad gwell.

"Mae ymchwil ddiweddar wedi dangos bod myfyrwyr meddygol sydd â sgiliau Cymraeg yn fwy tebygol o aros a gweithio yng Nghymru ar ôl graddio.

"Mae'r brifysgol yn ceisio sicrhau bod y rhaglen beilot hon yn cael ei sefydlu yn rhan o hyfforddiant meddygol erbyn 2023.

"Y nod yn y pen draw ydy gwella profiad cleifion o ofal iechyd a lleihau gorbryder, yn ogystal ag annog y myfyrwyr i aros yng Nghymru, i wasanaethu poblogaeth ddwyieithog ar ôl iddyn nhw raddio."

Addysg ôl-raddedig

Ysgol Sylfaen

Rheolir Rhaglen Sylfaen Cymru gan Ysgol Sefydledig Cymru sydd wedi'i lleoli o fewn Addysg a Gwella Iechyd Cymru (AaGIC). Mae'r swyddfeydd yn Nantgarw, De Cymru.

Rhaglen Sylfaen Cymraeg Heb Bâr: Gall Meddygon Sylfaen ddewis lleoliadau Blwyddyn Sylfaen 2 yn dilyn dechrau eu hyfforddiant Sylfaen a gallant wneud cais am leoliad unrhyw le yng Nghymru, waeth beth fo'u lleoliad Blwyddyn Sylfaen 1. Mae'r rhaglenni Sylfaen yng Nghymru yn bodloni'r cymhwysedd clinigol fel sy'n ofynnol gan Gwricwlwm y Rhaglen Sylfaen a safonau cenedlaethol y Cyngor Meddygol Cyffredinol (GMC) ac yn caniatáu cofrestriad GMC llawn.

Hyfforddiant Arbennigol

Meddyg Cyffredinol (GP)

Er mwyn hyfforddi fel meddyg cyffredinol (meddyg teulu), ar ôl cwblhau'r Rhaglen Sylfaen, rhaid i feddyg gwblhau tair blynedd o hyfforddiant arbenigol. Mae hyn yn cynnwys lleiafswm o 12 i 18 mis o swyddi mewn amrywiaeth o arbenigeddau ysbyty - yn aml gan gynnwys pediatreg, seiciatreg, geriatreg ac obstetreg a gynaecoleg.

Arbenigedd Ysbyty

Mae'r amser a gymerir i raddio o ysgol feddygol i ddod yn ymgynghorydd yn amrywio o arbenigedd i arbenigedd ond gall fod yn unrhyw beth o 7 i dros 10 mlynedd.

Gweler hefyd

• Gofal Iechyd yng Nghymru