Pigau draenog y coed
| Pigau draenog y coed Hydnum repandum | |
|---|---|
| Dosbarthiad gwyddonol | |
| Teyrnas: | Fungi |
| Dosbarth: | |
| Urdd: | Cantharellales |
| Teulu: | Hydnaceae |
| Enw deuenwol | |
| ' | |
Math a rhywogaeth o ffwng yn nheulu'r Hydnaceae yw'r Pigau draenog y coed (Lladin: Hydnum repandum; Saesneg: Wood Hedgehog).[1] 'Y Pigau Draenog' yw'r enw ar lafar ar y grwp mae'r ffwng yma'n perthyn iddo, ond nid yw'n derm gwyddonol. Oddi tan y capyn, yn hytrach na tegyll, ceir pigau fel a geir ar gefn draenog. Ceir enw Cymraeg arall ar y rhywogaeth hon, sef Caws draenog. Mae'r teulu Hydnaceae yn gorwedd o fewn urdd y Cantharellales.
Defnyddir y ffwng hwn wedi'i goginio mewn bwydydd a gellir ei fwyta'n amrwd. Disgrifiwyd ac enwyd y tacson yma'n wreiddiol gan y naturiaethwr enwog o Sweden, Carolus Linnaeus.
Mae'r rhywogaeth hon o ffwng i'w chael yn Ewrop, Awstralia, Asia a Gogledd America.
Ffyngau[golygu | golygu cod]
Credir fod rhwng 2.2 a 3.8 miliwn o wahanol rywogaethau o ffwng, a'u bod yn perthyn yn nes at grwp yr anifeiliaid nag at blanhigion.[2] Gelwir yr astudiaeth o ffwng yn "feicoleg", sy'n dod o'r Groeg μύκης (mykes) sef 'madarchen'. Mae tua 120,000 o'r rhain wedi'u disgrifio gan naturiaethwyr megis Carolus Linnaeus, Christiaan Hendrik Persoon ac Elias Magnus Fries. Oherwydd mai prin iawn yw gwybodaeth gwyddonwyr am y pwnc hwn, mae tacson y ffyngau'n newid o ddydd i ddydd.[3] Credir bod oddeutu 20,000 o rywogaethau o ffyngau yng ngwledydd Prydain.
Aelodau eraill o deulu'r Hydnaceae[golygu | golygu cod]
Mae gan Pigau draenog y coed ambell aelod arall yn y teulu hwn, gan gynnwys y canlynol:
Rhestr Wicidata:
| rhywogaeth | enw tacson | delwedd |
|---|---|---|
| Hydnum arachnoideum | Hydnum arachnoideum | |
| Hydnum atroviride | Hydnum atroviride | |
| Hydnum calvatum | Hydnum calvatum | |
| Hydnum fuscoindicum | Hydnum fuscoindicum | |
| Hydnum lanuginosum | Hydnum lanuginosum | |
| Hydnum leucopus | Hydnum leucopus | |
| Hydnum martioflavum | Hydnum martioflavum | |
| Hydnum rimosum | Hydnum rimosum | |
| Hydnum scabrosum | Hydnum scabrosum | |
| Hydnum ustale | Hydnum ustale |
Gweler hefyd[golygu | golygu cod]
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]
- ↑ Gwefan y Bywiadur; CELl, lle ceir enwau safonol Cymraeg. Adalwyd 21 Chwefror 2020.
- ↑ Erthygl Fungal Diversity Revisited: 2.2 to 3.8 Million Species gan Hawksworth DL ac Lücking R yn y dyddlyfr Microbiology Spectrum, cyfrol 5, rhif 4, tud. 79–95. Cyhoeddwyd Gorffennaf 2017; Microbiology Spectrum; isbn=978-1-55581-957-6
- ↑ Gwefan palaeos.com; adalwyd 21 Chwefror 2020.
Safonwyd yr enw Pigau draenog y coed gan un o brosiectau 
. Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.
| Gofal! |
|
Er bod rhai madarch yn fwytadwy, mae eraill yn fwytadwy gan rai pobl ond yn wenwyn i eraill! |