Neidio i'r cynnwys

Paled y peintiwr

Oddi ar Wicipedia
Paled y peintiwr
Ganoderma applanatum

Dosbarthiad gwyddonol
Teyrnas: Fungi
Dosbarth: Basidiomycota
Urdd: Polyporales
Teulu: Ganodermataceae
Genws: Ganoderma[*]
Rhywogaeth: Ganoderma applanatum
Enw deuenwol
Ganoderma applanatum
(Pers.) Pat.

Math a rhywogaeth o ffwng yn nheulu'r Ganodermataceae yw'r Paled y peintiwr (Lladin: Ganoderma applanatum; Saesneg: Artist's Bracket).[1] Ceir enw Cymraeg arall ar y rhywogaeth hon, sef Paled y peintiwr. Mae'r teulu Ganodermataceae yn gorwedd o fewn urdd y Polyporales.

Mae'r rhywogaeth hon o ffwng i'w chael yn Ewrop a Gogledd America.

Lliw sborau'r fadarchen hon yw brown. O ran siâp, disgrifir y capan, neu gap y fadarchen fel un heb gapan. Gelwir y rhan oddi tan y capan yn hadbilen (neu'n 'hymeniwm') a cheir sawl math: arwyneb llyfn, tegyll, chwarennau (tyllau bychan), rhychau ayb; mae gan y fadarchen hon yr hyn a elwir yn: mandyllog. O ran y broses o gymeryd maeth, fe'i disgrifir fel arfilyn.

Ffyngau

[golygu | golygu cod]

Credir fod rhwng 2.2 a 3.8 miliwn o wahanol rywogaethau o ffwng, a'u bod yn perthyn yn nes at grwp yr anifeiliaid nag at blanhigion.[2] Gelwir yr astudiaeth o ffwng yn "feicoleg", sy'n dod o'r Groeg μύκης (mykes) sef 'madarchen'. Mae tua 120,000 o'r rhain wedi'u disgrifio gan naturiaethwyr megis Carolus Linnaeus, Christiaan Hendrik Persoon ac Elias Magnus Fries. Oherwydd mai prin iawn yw gwybodaeth gwyddonwyr am y pwnc hwn, mae tacson y ffyngau'n newid o ddydd i ddydd.[3] Credir bod oddeutu 20,000 o rywogaethau o ffyngau yng ngwledydd Prydain.

Aelodau eraill o deulu'r Ganodermataceae

[golygu | golygu cod]

Mae gan Paled y peintiwr ambell aelod arall yn y teulu hwn, gan gynnwys y canlynol:

Rhestr Wicidata:

rhywogaeth enw tacson delwedd
Ganoderma adspersum Ganoderma adspersum
Ganoderma brownii Ganoderma brownii
Ganoderma carnosum Ganoderma carnosum
Ganoderma curtisii Ganoderma curtisii
Ganoderma lobatum Ganoderma lobatum
Ganoderma multipileum Ganoderma multipileum
Ganoderma resinaceum Ganoderma resinaceum
Paled y peintiwr Ganoderma applanatum
Ysgwydd gloyw Ganoderma lucidum
Ysgwydd gwyrog Ganoderma pfeifferi
Diwedd y rhestr a gynhyrchwyd yn otomatig o Wicidata.

Gweler hefyd

[golygu | golygu cod]

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
  1. Gwefan y Bywiadur; CELl, lle ceir enwau safonol Cymraeg. Adalwyd 21 Chwefror 2020.
  2. Erthygl Fungal Diversity Revisited: 2.2 to 3.8 Million Species gan Hawksworth DL ac Lücking R yn y dyddlyfr Microbiology Spectrum, cyfrol 5, rhif 4, tud. 79–95. Cyhoeddwyd Gorffennaf 2017; Microbiology Spectrum; isbn=978-1-55581-957-6
  3. Gwefan palaeos.com; adalwyd 21 Chwefror 2020.
Safonwyd yr enw Paled y peintiwr gan un o brosiectau . Mae cronfeydd data Llên Natur (un o brosiectau Cymdeithas Edward Llwyd) ar drwydded agored CC 4.0. Chwiliwch am ragor o wybodaeth ar y rhywogaeth hon ar wefan Llên Natur e.e. yr adran Bywiadur, a chyfrannwch er mwyn datblygu'r erthygl hon ymhellach.