Lochmaben

Oddi ar Wicipedia
Lochmaben
Mathtref, bwrdeistref fach Edit this on Wikidata
Poblogaeth2,200 Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
SirDumfries a Galloway Edit this on Wikidata
GwladBaner Yr Alban Yr Alban
GerllawKinnel Water Edit this on Wikidata
Cyfesurynnau55.1281°N 3.4413°W Edit this on Wikidata
Cod SYGS20000441, S19000479 Edit this on Wikidata
Cod OSNY081824 Edit this on Wikidata
Map

Tref fechan yn ne'r Alban ydy Lochmaben (Gaeleg yr Alban: Loch Mhabain). Mae'n safle pwysig ble sefid hen gastell, ar un adeg. Mae'r dref 4 milltir i'r gorllewin o Lockerbie, yn Dumfries a Galloway. Mae Caerdydd 406.1 km i ffwrdd o Lochmaben ac mae Llundain yn 458.8 km. Y ddinas agosaf ydy Caerliwelydd sy'n 41.1 km i ffwrdd.

Mae'r pêl-droediwr Angus Douglas yn enedigol o'r dref.

Saif Carreg lochmaben gerllaw, carreg 7 troedfedd o uchder a arferai fod yn rhan o gylch cerrig Celtaidd. Mae traddodiad lleol yn hawlio mai allan o'r garreg hon y tynnodd Arthur y cleddyf Caledfwlch allan ohoni.

Enw'r dref[golygu | golygu cod]

Mae'n ddigon tebyg fod yr enw'n cyfeirio at y duw Celtaidd Mabon (Maponos), gyda 'Loch' neu 'llyn' yn ei ragflaenu. Dywed rhai, fodd bynnag, mai 'clach' oedd yr enw gwreiddiol, sef y gair Gaeleg am garreg.

Gweler hefyd[golygu | golygu cod]

Canol y dref, gyda cherflun i Robert de Bruce
Adfeilion Castell Lochmaben

Dolennau allanol[golygu | golygu cod]