Gorsaf reilffordd Aberdâr
 | |
| Math | gorsaf reilffordd  |
|---|---|
| Enwyd ar ôl | Aberdâr |
| Agoriad swyddogol | 1988 |
| Sefydlwyd |
|
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Aberdâr |
| Gwlad |  Cymru |
| Cyfesurynnau | 51.7145°N 3.442°W |
| Cod OS | SO004027 |
| Nifer y platfformau | 1 |
| Côd yr orsaf | ABA |
| Rheolir gan | Trenau Arriva Cymru |
 | |
Mae gorsaf reilffordd Aberdâr (Saesneg: Aberdare) yn gwasanaethu tref Aberdâr yn Rhondda Cynon Taf, Cymru. Dyma derfynfa cangen Aberdâr o Linell Merthyr, sydd wedi'i lleoli tua 38 km (23.5 milltir) i'r gogledd o Gaerdydd Canolog. Mae gwasanaethau teithwyr yn cael eu darparu gan Trafnidiaeth Cymru.
Hanes[golygu | golygu cod]
Cafodd yr orsaf yn y lleoliad hwn (yr hen Lefel Uchaf Aberdâr) ei hagor ym 1851 a chafodd ei gwasanaethu gan y trenau Vale of Neath, Great Western Railway yn ddiweddarach ar eu taith rhwng Castell-nedd a Ffordd Pont-y-pŵl. Agorwyd y llinell o Abercynon a Chaerdydd ym 1846 gan Aberdare Railway Company (amsugno yn ddiweddarach gan y Taff Vale Railway) - roedd hyn yn rhedeg i orsaf gyfagos ond ar wahân ar Lefel Isel Aberdâr. Cafodd y ddau lwybr eu cysylltu yn ddiweddarach pellter byr i'r gorllewin o'r dref wrth Gyffordd Gadlys.
Cafodd gwasanaethau i deithwyr i mewn i'r dref eu cau o ganlyniad yr Beeching Axe yn 1964, gyda'r trên olaf yn rhedeg ar y lein Vale of Neath ar 13 Mehefin a'r llinell cyn-TVR yn dioddef tynged debyg ar 30 Hydref. Fodd bynnag, parhaodd rhan o'r llinell Vale of Neath y dref ar gyfer trenau glo yn gwasanaethu Glofa'r Tŵr yn Hirwaun.
Gorsaf presennol[golygu | golygu cod]
Roedd y ffaith bod y llinell trwy'r dref dal agored yn ei gwneud yn bosibl i adfer gwasanaethau i deithwyr i'r dref, a ddechreuodd eto yn Hydref 1988 gan ddefnyddio platfform newydd yn agos i'r hen un segur (mae adeilad yr orsaf Lefel Uchel hen dal i sefyll a gellir eu gweld o'r orsaf bresennol).
Gwasanaethau[golygu | golygu cod]
Yn ystod y dydd o dydd Llun i dydd Sadwrn, mae'r gwasanaeth o Aberdâr yn wasanaeth bob hanner awr i Ynys y Barri, drwy Heol y Frenhines Caerdydd. Yn ystod y nos mae'n gostwng i bob awr a rhai trenau hwyr yn rhedeg i Benarth yn hytrach na Ynys y Barri. Ar y Sul mae yna wasanaeth bob 2 awr i Ynys y Barri.
Yn flaenorol roedd bws rail linc penodol a oedd yn cysylltu â'r trên a oedd ond ar gael i deithwyr trên a'u gweithredu i Penywaun, Hirwaun, Cefn Rhigos a Rhigos. Er nad yw y gwasanaeth hwn yn gweithredu, mae tocynnau yn dal yn ddilys i'w ddefnyddio ar wasanaethau Stagecoach i'r cymunedau uchod.
