Georgeg
 | |
| Data cyffredinol | |
|---|---|
| Enghraifft o'r canlynol | iaith, iaith lenyddol, iaith fyw  |
| Math | Kartvelian |
| Enw brodorol | ქართული ენა |
| Nifer y siaradwyr | |
| cod ISO 639-1 | ka |
| cod ISO 639-2 | geo, kat |
| cod ISO 639-3 | kat |
| Gwladwriaeth | Georgia, Twrci, Rwsia, Iran, Aserbaijan, Armenia |
| System ysgrifennu | y tair gwyddor Georgeg, Braille Georgeg, Asomtavruli, Nuskhuri, Mkhedruli |
 Ffeiliau perthnasol ar Gomin Wicimedia | |
Iaith Gartfelaidd yw Georgeg (ქართული [kʰartʰuli]) a siaredir gan Georgiaid. Hi yw iaith swyddogol Georgia yn y Cawcasws. Mae ganddi ei hwyddor arbennig ei hun.
Perthynas â ieithoedd eraill[golygu | golygu cod y dudalen]
Mae Georgeg yn perthyn i deulu'r ieithoedd Cartfelaidd - a hi yw'r iaith fwyaf adnabyddus yn y teulu, gyda'r nifer uchaf o siaradwyr. Ag eithrio theorïau amheus, does dim cysylltiad genynnol wedi ei brofi rhwng yr ieithoedd hyn ag unrhyw deulu arall yn y byd. O blith y ieithoedd Cartfelaidd eraill, yr ieithoedd Zan sydd â'r berthynas agosaf at Georgeg; mae ymchwil yn awgrymu iddyn nhw ymwahanu tua 2700 o flynyddoedd yn ôl. Mae'r iaith Svan yn perthyn o bell hefyd, ond ymwahanodd Svan a'r ieithoedd eraill oddeutu 4000 o flynyddoedd yn ôl.
Yr wyddor Georgeg[golygu | golygu cod y dudalen]
_-_Georgian_language_alphabet.png){kind=spacer}
| Llythyren | Trawsgrifiad swyddogol |
Trawsgrifiad IPA |
|---|---|---|
| ა | a |
ɑ |
| ბ | b |
b |
| გ | g |
ɡ |
| დ | d |
d |
| ე | e |
ɛ |
| ვ | v |
v |
| ზ | z |
z |
| თ | t |
tʰ |
| ი | i |
i |
| კ | k’ |
kʼ |
| ლ | l |
l |
| მ | m |
m |
| ნ | n |
n |
| ო | o |
ɔ |
| პ | p’ |
pʼ |
| ჟ | zh |
ʒ |
| რ | r |
r |
| ს | s |
s |
| ტ | t’ |
tʼ |
| უ | u |
u |
| ფ | p |
pʰ |
| ქ | k |
kʰ |
| ღ | gh |
ɣ |
| ყ | q’ |
qʼ |
| შ | sh |
ʃ |
| ჩ | ch |
t͡ʃʰ |
| ც | ts |
t͡sʰ |
| ძ | dz |
d͡z |
| წ | ts’ |
t͡sʼ |
| ჭ | ch’ |
t͡ʃʼ |
| ხ | kh |
x |
| ჯ | j |
d͡ʒ |
| ჰ | h |
h |
Statws[golygu | golygu cod y dudalen]
Georgeg yw iaith swyddogol Georgia. Yn Abchasia a De Osetia, mae'r sefyllfa'n wahanol, gyda'r llywodraethau sydd ohoni yn hyrwyddo Abchaseg Oseteg a Rwseg ar draul y Georgeg. Mae llywodraeth Abchasia yn honni hyrwyddo addysg yn Oseteg, ond mewn gwirionedd addysg cyfrwng Rwseg sydd ar gynydd yno.[1]
Siaredir Georgeg mewn rhannau o Iran megis ardal Fereydan ger Isfahan, ond nid oes gan yr iaith unrhyw fath o statws swyddogol yno.
Gweler hefyd[golygu | golygu cod y dudalen]
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod y dudalen]
- ↑ "Maria Gruzdeva ar ymylon Rwsia". pedwargwynt.cymru. Cyrchwyd 2021-09-18.
