Castell Aberhonddu

Castell Aberhonddu
Math	adfeilion castell, castell, safle archaeolegol
Daearyddiaeth
Sir	Powys
Gwlad	Cymru
Cyfesurynnau	51.9486°N 3.3938°W
Statws treftadaeth	heneb gofrestredig, Henebion Cenedlaethol Cymru
Manylion
Dynodwr Cadw	BR022
	Ffeiliau perthnasol ar Comin
	[golygwch ar Wicidata]

Castell yn nhref Aberhonddu, Powys yw Castell Aberhonddu. Fe'i codwyd gan yr arglwydd Normanaidd Bernard de Neufmarché yn 1093, a chafwyd sawl cyrch ac ymosodiad arno gan y Cymry yn y 13eg a'r 15g. Cafwyd sawl perchennog dros y canrifoedd. Wedi i Harri VIII, brenin Lloegr ddienyddio Buckingham yr olaf, gadawyd i'r castell ddirywio g gadawyd ef i adfeilio tan ddechrau'r 19g pan adferwyd yr adeilad yn westy.

Bu Bernard de Neufmarché, brawd Gwilym y Gorchfygwr yn llwyddiannus yn ei ymdrech i orsegyn Brycheiniog.^[1] wedi iddo ladd Rhys ap Tewdwr oddeutu Pasg 1093.^[2]^[3] Drwy hyn ac ymgyrchoedd eraill cryfhaodd y Normaniaid eu gafael ar Dde Cymru.^[1]^[3] Fel gwobr am ei ymdrech, fe wnaed Bernard yn Arglwydd. Pan gychwynodd ar y gwaith adeiladu yn 1093, mae'n bosib mai hwn oedd y castell carreg cyntaf yng Nghymru.^[2]^[4] Cludwyd y cerrig yma o dref Rhufeinig Caerfaddon.^[2] Codwyd y castell yn y fforch rhwng dwy afon: Afon Wysg ac Afon Honddu.

Gweler hefyd

Buellt - teyrnas gynnar a chantref yn ne canolbarth Cymru (deheubarth Powys heddiw), i'r gogledd o fryniau Eppynt

Oriel

Lathbury, M. A., fl. 18g. Smith, J., fl. ca. 1790-1810, engraver.
Y rhan de-ddwyreiniol.
J. Newman & Co; Teitl: Castle of Brecon Hotel: Salmon & Trout Fishing to be had by permission; Dyddiad ca. 1865.

Cyfeiriadau

↑ ^1.0 ^1.1 Parry, Edward. "History of the Brecon Castle" (PDF). breconcastlehotel.co.uk. Cyrchwyd 24 October 2015.
↑ ^2.0 ^2.1 ^2.2 Alan Philips (4 November 2014). Castles of Wales. Amberley Publishing Limited. t. 28. ISBN 978-1-4456-4406-6.
↑ ^3.0 ^3.1 Terry Breverton (30 October 2012). Wales: A Historical Companion. Amberley Publishing Limited. t. 52. ISBN 978-1-4456-0990-4.
↑ "Brecon Castle". britainexpress.com. Cyrchwyd 24 October 2015.

[hbc-1] 1.0 ^1.1 Parry, Edward. "History of the Brecon Castle" (PDF). breconcastlehotel.co.uk. Cyrchwyd 24 October 2015.

[Philips2014-2] 2.0 ^2.1 ^2.2 Alan Philips (4 November 2014). Castles of Wales. Amberley Publishing Limited. t. 28. ISBN 978-1-4456-4406-6.

[Breverton2012-3] 3.0 ^3.1 Terry Breverton (30 October 2012). Wales: A Historical Companion. Amberley Publishing Limited. t. 52. ISBN 978-1-4456-0990-4.

[britainexpress-4] "Brecon Castle". britainexpress.com. Cyrchwyd 24 October 2015.

[1]

[2]

[3]

[4]