Santes Tudful: Gwahaniaeth rhwng fersiynau
B Symudodd Llywelyn2000 y dudalen Tudful i Santes Tudful |
Gwybodlen WD |
||
| Llinell 1: | Llinell 1: | ||
{{Gwybodlen person/Wicidata | fetchwikidata=ALL | onlysourced=no | suppressfields= dinasyddiaeth | nationality = {{banergwlad|Cymru}} | dateformat = dmy}} |
|||
[[Delwedd:Llandaf, yr eglwys gadeiriol Llandaf Cathedral De Cymru South Wales 98.png|bawd|Santes Tudful, [[Eglwys Gadeiriol Llandaf]]]] |
|||
[[Delwedd:Merthyr Tydfil arms.png|bawd|Afbais Cyngor Merthyr Tudful, gyda'r Santes Tudful]] |
[[Delwedd:Merthyr Tydfil arms.png|bawd|Afbais Cyngor Merthyr Tudful, gyda'r Santes Tudful]] |
||
[[Sant]]es a roes ei henw i dref [[Merthyr Tudful]] oedd '''Tudful''' (bu farw c. 480).<ref name=Breverton>T. D. Breverton, ''The Book of Welsh Saints'' (Cyhoeddiadau Glyn Dŵr, 2001).</ref> |
[[Sant]]es a roes ei henw i dref [[Merthyr Tudful]] oedd '''Tudful''' (bu farw c. 480).<ref name=Breverton>T. D. Breverton, ''The Book of Welsh Saints'' (Cyhoeddiadau Glyn Dŵr, 2001).</ref> |
||
Fersiwn yn ôl 07:20, 13 Medi 2019
| Santes Tudful | |
|---|---|
 Santes Tudful, Eglwys Gadeiriol Llandaf | |
| Ganwyd | Unknown  Aberhonddu |
| Bu farw | 480 Merthyr Tudful |
| Man preswyl | Gwent |
| Dinasyddiaeth |  Cymru |
| Galwedigaeth | arweinydd crefyddol |
| Dydd gŵyl | 23 Awst |
| Tad | Brychan |
Santes a roes ei henw i dref Merthyr Tudful oedd Tudful (bu farw c. 480).[1]
Hanes a thraddodiad
Roedd Tudful yn un o 24 o ferched Brychan Brycheiniog.[2] Priododd Cynged ap Cadell Deyrnllwg ac roedd hi yn fam i Brochwel Ysgithrog ac yn famgu i Tysilio. Yn 480 roedd ar ei ffordd i ymweld â thad pan cafodd ei lladd "gan baganiaid" ger Merthyr Tudful.[1].
Fodd bynnag, gall 'merthyr' yn y Gymraeg olygu "eglwys (er cof am sant neu ar ei fedd)"; ceir enwau lleol tebyg eraill yn ne Cymru, e.e. Merthyr Cynog, Merthyr Dyfan a Merthyr Mawr, a cheir merther yn y Gernyweg a merzher yn Llydaweg hefyd, i gyd mewn enwau lleoedd.[3] Gall fod y hanes am ei lladd wedi datblygu fel ymgais i esbonio'r enw "Merthyr Tudful".
Bu yn santes poblogaidd gyda'r werin yn yr Oesoedd Canol ond ceisiodd yr Eglwys Catholig gwanychu cred y werin ynddi.
Ei dydd gŵyl yw 23 Awst.
Gweler Hefyd
Dylid darllen yr hanes hwn ynghyd-destun Santesau Celtaidd 388-680.
Cyfeiriadau
- ↑ 1.0 1.1 T. D. Breverton, The Book of Welsh Saints (Cyhoeddiadau Glyn Dŵr, 2001).
- ↑ Jones, T.T. 1977, The daughters of Brychan, Brycheiniog Cyf.XVII
- ↑ Geiriadur Prifysgol Cymru, cyfrol III, tud. 2436.