Y Cymro: Gwahaniaeth rhwng fersiynau

Oddi ar Wicipedia
Pori'r hanes yn rhyngweithiol
← Cymharer â'r fersiwn gyntCymharer â'r fersiwn dilynol →
Cynnwys wedi'i ddileu Cynnwys wedi'i ychwanegu
GweledolCystrawen wici
Diweddaru gyda papur 2018
Llinell 1: Llinell 1:
{{Infobox newspaper
{{Infobox newspaper
| name = Y Cymro
| name = Y Cymro
| image = [[Delwedd:Y Cymro 5 Hydref 2007.jpg|200px|border]]
| image = Clawr-y-cymro-2018-06.png
| caption = Clawr ''Y Cymro'', 5 Hydref 2007
| caption = Clawr ''Y Cymro'', Mehefin 2018
| type = [[Papur newydd]] wythnosol
| type = [[Papur newydd]] misol
| format = Compact
| format = Compact
| foundation = 1932
| foundation = 1932
Llinell 10: Llinell 10:
| owners =
| owners =
| publisher =
| publisher =
| editor = Dylan Halliday
| editor =
| chiefeditor =
| chiefeditor =
| assoceditor =
| assoceditor =
Llinell 20: Llinell 20:
| oclc =
| oclc =
| ISSN =
| ISSN =
| website = {{url|http://archif.rhwyd.org/ycymro/}} (archif)
| website = {{url|https://ycymro.cymru/}}
}}
}}
[[Delwedd:Y Cymro, Porthmadog - geograph.org.uk - 162726.jpg|bawd|Prif swyddfa ''Y Cymro'', Porthmadog.]]
[[Delwedd:Y Cymro, Porthmadog - geograph.org.uk - 162726.jpg|bawd|Prif swyddfa ''Y Cymro'', Porthmadog.]]
Llinell 30: Llinell 30:


Yn 1907 mudodd y papur i'r Wyddgrug o dan olygyddiaeth y bardd [[T. Gwynn Jones]] oedd y golygydd. Daeth i ben eto rhwng 1909 a 1914 cyn cael cartref yn Nolgellau. Papur crefyddol ei naws oedd hwn o dan olygyddiaeth [[Evan William Evans (cyhoeddwr)|Evan William Evans]] a daeth i ben yn 1931.<ref>[http://www.rhwydwaitharchifaucymru.info/cgi-bin/anw/fulldesc_nofr?inst_id=42&coll_id=10020&expand= Gweler 'Rhwydwaith Archifau Cymru']</ref>. Cafodd ei ail-lansio yn [[Dolgellau|Nolgellau]] yn 1920 gan [[William Evans]].
Yn 1907 mudodd y papur i'r Wyddgrug o dan olygyddiaeth y bardd [[T. Gwynn Jones]] oedd y golygydd. Daeth i ben eto rhwng 1909 a 1914 cyn cael cartref yn Nolgellau. Papur crefyddol ei naws oedd hwn o dan olygyddiaeth [[Evan William Evans (cyhoeddwr)|Evan William Evans]] a daeth i ben yn 1931.<ref>[http://www.rhwydwaitharchifaucymru.info/cgi-bin/anw/fulldesc_nofr?inst_id=42&coll_id=10020&expand= Gweler 'Rhwydwaith Archifau Cymru']</ref>. Cafodd ei ail-lansio yn [[Dolgellau|Nolgellau]] yn 1920 gan [[William Evans]].

=== Oes fodern===
=== Oes fodern===
Cychwynnodd oes fodern y papur newydd yn 1932 pan brynwyd y teitl gan [[Rowland Thomas]] (c.1887-1959) o gwmni Woodall, Minshall, Thomas a'r Cwmni, Croesoswallt (a oedd yn berchen ar gwmni cyhoeddi Hughes a'i Fab, Wrecsam). Er nad oedd yn siaradwr Cymraeg, breuddwyd Thomas oedd sefydlu papur newydd Cymraeg. Cyhoeddwyd y rhifyn cyntaf ar [[4 Rhagfyr]] [[1932]], gyda [[John Tudor Jones (John Eilian)|John Eilian]] yn olygydd. Nid oedd y papur yn gwbl llewyrchus i ddechrau ond erbyn 1939 roedd gobaith o wneud elw. Symudwyd y swyddfa i Groesoswallt lle aeth y papur o nerth i nerth o dan olygyddiaeth [[John Roberts Williams]]. Symudwyd eto i'r Wyddgrug pan ddaeth y papur yn ran o gwmni Papurau Newydd Gogledd Cymru.<ref>''Y Cymro,'' Ionawr 5, 2007</ref>.
Cychwynnodd oes fodern y papur newydd yn 1932 pan brynwyd y teitl gan [[Rowland Thomas]] (c.1887-1959) o gwmni Woodall, Minshall, Thomas a'r Cwmni, Croesoswallt (a oedd yn berchen ar gwmni cyhoeddi Hughes a'i Fab, Wrecsam). Er nad oedd yn siaradwr Cymraeg, breuddwyd Thomas oedd sefydlu papur newydd Cymraeg. Cyhoeddwyd y rhifyn cyntaf ar [[4 Rhagfyr]] [[1932]], gyda [[John Tudor Jones (John Eilian)|John Eilian]] yn olygydd. Nid oedd y papur yn gwbl llewyrchus i ddechrau ond erbyn 1939 roedd gobaith o wneud elw. Symudwyd y swyddfa i Groesoswallt lle aeth y papur o nerth i nerth o dan olygyddiaeth [[John Roberts Williams]]. Symudwyd eto i'r Wyddgrug pan ddaeth y papur yn ran o gwmni Papurau Newydd Gogledd Cymru.<ref>''Y Cymro,'' Ionawr 5, 2007</ref>.


[[Delwedd:Y Cymro 5 Hydref 2007.jpg|bawd|Clawr ''Y Cymro'', 5 Hydref 2007]]
Yn 2003 cyhoeddwyd y byddai fersiwn ddigidol o'r papur ar gael drwy gwmni NewsStand.<ref>{{dyf newyddion|url=http://news.bbc.co.uk/welsh/hi/newsid_3120000/newsid_3127000/3127077.stm|teitl=Cyhoeddi'r Cymro'n ddigidol|cyhoeddwr=BBC Cymru|dyddiad=5 Awst 2003|dyddiadcyrchu=29 Mehefin 2017}}</ref> Yna yn 2004, prynwyd y papur can gwmni y Cambrian News, rhan o grŵp newyddion Tindle, a symudodd y swyddfa i Borthmadog.<ref>{{dyf newyddion|url=http://news.bbc.co.uk/welsh/hi/newsid_4080000/newsid_4082100/4082127.stm|teitl=Golygydd newydd i'r Cymro|cyhoeddwr=BBC Cymru|dyddiad=9 Rhagfyr 2004|dyddiadcyrchu=29 Mehefin 2017}}</ref> Ail-lansiwyd y papur ar newydd wedd yn Nhachwedd 2004.<ref>{{dyf newyddion|url=http://news.bbc.co.uk/welsh/hi/newsid_4010000/newsid_4010900/4010987.stm|teitl=
Yn 2003 cyhoeddwyd y byddai fersiwn ddigidol o'r papur ar gael drwy gwmni NewsStand.<ref>{{dyf newyddion|url=http://news.bbc.co.uk/welsh/hi/newsid_3120000/newsid_3127000/3127077.stm|teitl=Cyhoeddi'r Cymro'n ddigidol|cyhoeddwr=BBC Cymru|dyddiad=5 Awst 2003|dyddiadcyrchu=29 Mehefin 2017}}</ref> Yna yn 2004, prynwyd y papur can gwmni y Cambrian News, rhan o grŵp newyddion Tindle, a symudodd y swyddfa i Borthmadog.<ref>{{dyf newyddion|url=http://news.bbc.co.uk/welsh/hi/newsid_4080000/newsid_4082100/4082127.stm|teitl=Golygydd newydd i'r Cymro|cyhoeddwr=BBC Cymru|dyddiad=9 Rhagfyr 2004|dyddiadcyrchu=29 Mehefin 2017}}</ref> Ail-lansiwyd y papur ar newydd wedd yn Nhachwedd 2004.<ref>{{dyf newyddion|url=http://news.bbc.co.uk/welsh/hi/newsid_4010000/newsid_4010900/4010987.stm|teitl=
Y Cymro ar newydd wedd|cyhoeddwr=BBC Cymru|dyddiad=14 Tachwedd 2004|dyddiadcyrchu=29 Mehefin 2017}}</ref>. Lansiwyd gwefan newydd Y Cymro yn 2011, gyda detholiad o storiau o'r papur a fersiwn digidol llawn drwy danysgrifiad.<ref>{{dyf gwe|url=https://haciaith.com/2011/03/08/y-cymro-gwefan-newydd-sbon/|teitl=Y Cymro – gwefan newydd sbon (cipolwg cyntaf)|cyhoeddwr=Haciaith|dyddiad=8 Mawrth 2011|dyddiadcyrchu=29 Mehefin 2017}}</ref>
Y Cymro ar newydd wedd|cyhoeddwr=BBC Cymru|dyddiad=14 Tachwedd 2004|dyddiadcyrchu=29 Mehefin 2017}}</ref>. Lansiwyd gwefan newydd Y Cymro yn 2011, gyda detholiad o storiau o'r papur a fersiwn digidol llawn drwy danysgrifiad.<ref>{{dyf gwe|url=https://haciaith.com/2011/03/08/y-cymro-gwefan-newydd-sbon/|teitl=Y Cymro – gwefan newydd sbon (cipolwg cyntaf)|cyhoeddwr=Haciaith|dyddiad=8 Mawrth 2011|dyddiadcyrchu=29 Mehefin 2017}}</ref>


⚫
Yn 2004 roedd y cylchrediad tua 4,000 ond lawr i 3,000 erbyn 2009 ac yn 2,000 erbyn 2017. Roedd yn gwerthu dros 28,000 ar ei anterth yng nghyfnod John Roberts Williams.<ref>[http://www.blogiadur.com/mympwy/?p=45 Mympwy]</ref>.
⚫
Ym mis Mawrth 2017 cyhoeddodd cwmni Tindle Newspapers fod y papur ar werth a byddai'r papur yn dod i ben ym Mehefin os nad oedd prynwr.<ref>{{dyf newyddion|url=http://golwg360.cymru/newyddion/cymru/258281-papur-newydd-y-cymro-ar-werth|teitl=Papur newydd Y Cymro ar werth|cyhoeddwr=Golwg360|dyddiad=24 Mawrth 2017|dyddiadcyrchu=29 Mehefin 2017}}</ref> Dywedodd cwmni Y Lolfa nad oedden nhw mewn sefyllfa i'w brynu<ref>{{dyf gwe|url=http://golwg360.cymru/newyddion/cymru/258338-y-lolfa-ddim-mewn-sefyllfa-i-brynur-cymro|teitl=Y Lolfa “ddim mewn sefyllfa” i brynu’r Cymro|cyhoeddwr=Golwg360|dyddiad=24 Mawrth 2017|dyddiadcyrchu=29 Mehefin 2017}}</ref>. Erbyn mis Mehefin roedd pedwar grŵp wedi dangos diddordeb mewn prynu'r papur er fod trafodaethau'n parhau rhyngddynt a Tindle a'r Cyngor Llyfrau. Felly disgwylir i rifyn 30 Mehefin 2017 fod yr olaf i'w gyhoeddi am y tro.<ref>{{dyf newyddion|url=http://golwg360.cymru/newyddion/cymru/268458-y-cymro-ar-werth-am-y-tro-olaf|teitl=Y Cymro – ar werth am y tro olaf?|cyhoeddwr=Golwg360|dyddiad=29 Mehefin 2017}}</ref>


⚫
Ym mis Mawrth 2017 cyhoeddodd cwmni Tindle Newspapers fod y papur ar werth a byddai'r papur yn dod i ben ym Mehefin os nad oedd prynwr.<ref>{{dyf newyddion|url=http://golwg360.cymru/newyddion/cymru/258281-papur-newydd-y-cymro-ar-werth|teitl=Papur newydd Y Cymro ar werth|cyhoeddwr=Golwg360|dyddiad=24 Mawrth 2017|dyddiadcyrchu=29 Mehefin 2017}}</ref> Dywedodd cwmni Y Lolfa nad oedden nhw mewn sefyllfa i'w brynu<ref>{{dyf gwe|url=http://golwg360.cymru/newyddion/cymru/258338-y-lolfa-ddim-mewn-sefyllfa-i-brynur-cymro|teitl=Y Lolfa “ddim mewn sefyllfa” i brynu’r Cymro|cyhoeddwr=Golwg360|dyddiad=24 Mawrth 2017|dyddiadcyrchu=29 Mehefin 2017}}</ref>. Erbyn mis Mehefin roedd pedwar grŵp wedi dangos diddordeb mewn prynu'r papur er fod trafodaethau'n parhau rhyngddynt a Tindle a'r Cyngor Llyfrau. Felly disgwylir i rifyn 30 Mehefin 2017 fod yr olaf i'w gyhoeddi am y tro. Dylan Halliday oedd y golygydd olaf o dan berchnogaeth Tindle.<ref>{{dyf newyddion|url=http://golwg360.cymru/newyddion/cymru/268458-y-cymro-ar-werth-am-y-tro-olaf|teitl=Y Cymro – ar werth am y tro olaf?|cyhoeddwr=Golwg360|dyddiad=29 Mehefin 2017}}</ref>
⚫
===Atgyfodiad 2018===
⚫
Yn Tachwedd 2017, cyhoeddwyd bod grŵp Cyfeillion y Cymro yn ail-gychwyn cyhoeddi papur misol, gyda nawdd o £13,500 gan Gyngor Llyfrau Cymru.<ref>{{dyf newyddion|url=http://www.bbc.co.uk/cymrufyw/42136858|teitl=Atgyfodi papur newydd Y Cymro|cyhoeddwr=BBC Cymru Fyw|dyddiad=27 Tachwedd 2017|dyddiadcyrchu=4 Mai 2018}}</ref> Cyhoeddwyd y rhifyn newydd cyntaf ar ddydd Gwener, 23 Mawrth 2018. Argraffwyd 3,000 o gopïau a roedd ar gael am £1 drwy siopau Cymraeg lleol. Nid oedd gwefan na fersiwn electronig ar gael, ond roedd gobaith rhoi peth cynnwys ar-lein yn y dyfodol.<ref>{{dyf newyddion|url=http://www.bbc.co.uk/cymrufyw/43504375|teitl=Papur newydd Y Cymro ar y silffoedd unwaith eto|cyhoeddwr=BBC Cymru Fyw|dyddiad=23 Mawrth 2018|dyddiadcyrchu=4 Mai 2018}}</ref>


{{clear}}
===Cylchrediad===
⚫
==Atgyfodiad 2018==
⚫
Yn 2004 roedd y cylchrediad tua 4,000 ond lawr i 3,000 erbyn 2009 ac yn 2,000 erbyn 2017. Roedd yn gwerthu dros 28,000 ar ei anterth yng nghyfnod John Roberts Williams.<ref>[http://www.blogiadur.com/mympwy/?p=45 Mympwy]</ref>.
⚫
Yn Tachwedd 2017, cyhoeddwyd bod grŵp Cyfeillion y Cymro, a ffurfiodd gwmni Cyfryngau Cymru Cyf, yn ail-gychwyn cyhoeddi papur misol, gyda nawdd o £13,500 gan Gyngor Llyfrau Cymru.<ref>{{dyf newyddion|url=http://www.bbc.co.uk/cymrufyw/42136858|teitl=Atgyfodi papur newydd Y Cymro|cyhoeddwr=BBC Cymru Fyw|dyddiad=27 Tachwedd 2017|dyddiadcyrchu=4 Mai 2018}}</ref> Cyhoeddwyd y rhifyn newydd cyntaf ar ddydd Gwener, 23 Mawrth 2018. Argraffwyd 3,000 o gopïau a roedd ar gael am £1 drwy siopau Cymraeg lleol. Nid oedd fersiwn electronig ar gael, ond lansiwyd gwefan yn Mehefin 2018 oedd yn cynnwys ambell erthygl o'r papur.<ref>{{dyf newyddion|url=http://www.bbc.co.uk/cymrufyw/43504375|teitl=Papur newydd Y Cymro ar y silffoedd unwaith eto|cyhoeddwr=BBC Cymru Fyw|dyddiad=23 Mawrth 2018|dyddiadcyrchu=4 Mai 2018}}</ref>


{{clear}}
==Golygyddion==
==Golygyddion==
* John Eilian (1932-)
* John Eilian (1932-)
Llinell 60: Llinell 63:
==Dolenni allanol==
==Dolenni allanol==
* {{Twitter|cyfeillioncymro|Cyfeillion y Cymro}}
* {{Twitter|cyfeillioncymro|Cyfeillion y Cymro}}
* [http://www.y-cymro.com/ Gwefan Swyddogol Y Cymro]
* {{url|https://ycymro.cymru/| Gwefan Swyddogol y Cymro}}
* {{url|http://archif.rhwyd.org/ycymro/|Archif o'r wefan flaenorol cyn 2018}}


==Cyfeiriadau==
==Cyfeiriadau==

Fersiwn yn ôl 10:19, 16 Gorffennaf 2018

Y Cymro
Clawr Y Cymro, Mehefin 2018
MathPapur newydd misol
FformatCompact
Sefydlwyd1932
IaithCymraeg
Pencadlys9 Bank Place, Porthmadog, Gwynedd, LL48 9AA
Cylchrediad4,082 (2003)
Gwefanycymro.cymru
Prif swyddfa Y Cymro, Porthmadog.

Papur newydd Cymraeg wythnosol yw Y Cymro. Erbyn heddiw Y Cymro yw'r unig bapur newydd cenedlaethol yn y Gymraeg.

Hanes

Tudalen flaen 'Y Cymro' ar Ddydd Gŵyl Dewi 1954; Geoff Charles

Yn 1845 fe gyhoeddwyd papur o'r enw 'Y Cymro' gyntaf, papur eglwysig ei naws gyda thipyn o Saesneg. Cyhoeddwyd y papur yma ym Mangor gan yr argraffydd Edward Williams ond daeth i ben wedi dwy flynedd oherwydd dyledion. Cafodd gartref yn Llundain am flwyddyn gyda John ames (Ioan Meirion) fel golygydd. Symudodd i Dreffynnon am gyfnod rhwng 1851 a 1860 a'i cyhoeddwyd gan William Morris, yna bu yn Ninbych am chwe blynedd. Wedi bwlch o bedair blynedd fe'i ail-gychwynwyd gan Isaac Clarke, Lerpwl (gynt o 'Siop Nain', Rhuthun) ar 22 Mai 1890 o dan olygyddiaeth Isaac Foulkes (Llyfrbryf). Yn ystod y cyfnod, cyhoeddodd Daniel Owen benodau o'i nofel yn y papur.

Yn 1907 mudodd y papur i'r Wyddgrug o dan olygyddiaeth y bardd T. Gwynn Jones oedd y golygydd. Daeth i ben eto rhwng 1909 a 1914 cyn cael cartref yn Nolgellau. Papur crefyddol ei naws oedd hwn o dan olygyddiaeth Evan William Evans a daeth i ben yn 1931.[1]. Cafodd ei ail-lansio yn Nolgellau yn 1920 gan William Evans.

Oes fodern

Cychwynnodd oes fodern y papur newydd yn 1932 pan brynwyd y teitl gan Rowland Thomas (c.1887-1959) o gwmni Woodall, Minshall, Thomas a'r Cwmni, Croesoswallt (a oedd yn berchen ar gwmni cyhoeddi Hughes a'i Fab, Wrecsam). Er nad oedd yn siaradwr Cymraeg, breuddwyd Thomas oedd sefydlu papur newydd Cymraeg. Cyhoeddwyd y rhifyn cyntaf ar 4 Rhagfyr 1932, gyda John Eilian yn olygydd. Nid oedd y papur yn gwbl llewyrchus i ddechrau ond erbyn 1939 roedd gobaith o wneud elw. Symudwyd y swyddfa i Groesoswallt lle aeth y papur o nerth i nerth o dan olygyddiaeth John Roberts Williams. Symudwyd eto i'r Wyddgrug pan ddaeth y papur yn ran o gwmni Papurau Newydd Gogledd Cymru.[2].

Clawr Y Cymro, 5 Hydref 2007

Yn 2003 cyhoeddwyd y byddai fersiwn ddigidol o'r papur ar gael drwy gwmni NewsStand.[3] Yna yn 2004, prynwyd y papur can gwmni y Cambrian News, rhan o grŵp newyddion Tindle, a symudodd y swyddfa i Borthmadog.[4] Ail-lansiwyd y papur ar newydd wedd yn Nhachwedd 2004.[5]. Lansiwyd gwefan newydd Y Cymro yn 2011, gyda detholiad o storiau o'r papur a fersiwn digidol llawn drwy danysgrifiad.[6]

Yn 2004 roedd y cylchrediad tua 4,000 ond lawr i 3,000 erbyn 2009 ac yn 2,000 erbyn 2017. Roedd yn gwerthu dros 28,000 ar ei anterth yng nghyfnod John Roberts Williams.[7].

Ym mis Mawrth 2017 cyhoeddodd cwmni Tindle Newspapers fod y papur ar werth a byddai'r papur yn dod i ben ym Mehefin os nad oedd prynwr.[8] Dywedodd cwmni Y Lolfa nad oedden nhw mewn sefyllfa i'w brynu[9]. Erbyn mis Mehefin roedd pedwar grŵp wedi dangos diddordeb mewn prynu'r papur er fod trafodaethau'n parhau rhyngddynt a Tindle a'r Cyngor Llyfrau. Felly disgwylir i rifyn 30 Mehefin 2017 fod yr olaf i'w gyhoeddi am y tro. Dylan Halliday oedd y golygydd olaf o dan berchnogaeth Tindle.[10]

Atgyfodiad 2018

Yn Tachwedd 2017, cyhoeddwyd bod grŵp Cyfeillion y Cymro, a ffurfiodd gwmni Cyfryngau Cymru Cyf, yn ail-gychwyn cyhoeddi papur misol, gyda nawdd o £13,500 gan Gyngor Llyfrau Cymru.[11] Cyhoeddwyd y rhifyn newydd cyntaf ar ddydd Gwener, 23 Mawrth 2018. Argraffwyd 3,000 o gopïau a roedd ar gael am £1 drwy siopau Cymraeg lleol. Nid oedd fersiwn electronig ar gael, ond lansiwyd gwefan yn Mehefin 2018 oedd yn cynnwys ambell erthygl o'r papur.[12]

Golygyddion

  • John Eilian (1932-)
  • Einion Evans
  • J R Lloyd Hughes
  • John Roberts Williams (1942-1962)
  • Glyn Griffiths
  • Gwyn Jones
  • Llion Griffiths (1966-1988)
  • Glyn Evans (1988-1999)
  • Robert Henri Jones (1999-2004)
  • Ioan Hughes (Rhagfyr 2004-Hydref 2006)
  • William H Owen (Hydref 2006)
  • Dylan Halliday (2009-)

Dolenni allanol

Cyfeiriadau

  1. ↑ Gweler 'Rhwydwaith Archifau Cymru'
  2. ↑ Y Cymro, Ionawr 5, 2007
  3. ↑ Cyhoeddi'r Cymro'n ddigidol , BBC Cymru, 5 Awst 2003. Cyrchwyd ar 29 Mehefin 2017.
  4. ↑ Golygydd newydd i'r Cymro , BBC Cymru, 9 Rhagfyr 2004. Cyrchwyd ar 29 Mehefin 2017.
  5. ↑ Y Cymro ar newydd wedd , BBC Cymru, 14 Tachwedd 2004. Cyrchwyd ar 29 Mehefin 2017.
  6. ↑  Y Cymro – gwefan newydd sbon (cipolwg cyntaf). Haciaith (8 Mawrth 2011).
  7. ↑ Mympwy
  8. ↑ Papur newydd Y Cymro ar werth , Golwg360, 24 Mawrth 2017. Cyrchwyd ar 29 Mehefin 2017.
  9. ↑  Y Lolfa “ddim mewn sefyllfa” i brynu’r Cymro. Golwg360 (24 Mawrth 2017).
  10. ↑ Y Cymro – ar werth am y tro olaf? , Golwg360, 29 Mehefin 2017.
  11. ↑ Atgyfodi papur newydd Y Cymro , BBC Cymru Fyw, 27 Tachwedd 2017. Cyrchwyd ar 4 Mai 2018.
  12. ↑ Papur newydd Y Cymro ar y silffoedd unwaith eto , BBC Cymru Fyw, 23 Mawrth 2018. Cyrchwyd ar 4 Mai 2018.
Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/w/index.php?title=Y_Cymro&oldid=5757738"