Annie Foulkes
| Annie Foulkes | |
|---|---|
| Ganwyd | 24 Mawrth 1877  Llanberis |
| Bu farw | 12 Tachwedd 1962 |
| Dinasyddiaeth |  Cymru |
| Galwedigaeth | golygydd |
| Tad | Edward Foulkes |
Llenor o Gymraes a golygydd blodeugerdd oedd Annie Foulkes (24 Mawrth 1877 – 12 Tachwedd 1962). Fe'i ganed yn Llanberis, Gwynedd, yn ferch i Edward Foulkes (1850-1917) a oedd yn swyddog yn Chwarel Dinorwig. Roedd o deulu diwylliedig gyda'i thad yn awdur nifer o ysgrifau ar lenorion Saesneg, yn enwedig mewn cyfnodolion Cymraeg; ysgrifennodd R. Williams Parry soned iddo wedi iddo farw.
Fe'i haddysgwyd yn Ysgol Dr. Williams, Dolgellau, ac yna yn y Collège de Jeunes Filles yn Saumur, Ffrainc rhwng 1896-7.
Trodd ei golygon tuag Iwerddon, lle dysgai Ffrangeg mewn ysgol yn Bray, Swydd Wicklow, yn 1897 ac yn Nhregaron rhwng 1898 a 1905, cyn symud eto i'r Barri yn 1905 hyd at 1918. Yna, fe'i penodwyd yn Ysgrifennydd Gweithredol Bwrdd Penodiadau Prifysgol Cymru gan olynu Robert Silyn Roberts. Bu'n aelod o griw'r Welsh Outlook yn y Barri, gyda Silyn a Thomas Jones yn eu harwain mewn trafodaethau ar lenyddiaeth. Yn dilyn anogaeth y grŵp golygodd hi gyfrol o farddoniaeth Gymraeg a ymddangosodd yn 1918: Telyn y Dydd yng Nghyfres yr Enfys. Bu'n boblogaidd iawn mewn ysgolion; cymaint felly, fel y bu'n rhaid cyhoeddi'r pedwerydd argraffiad yn 1929.
Bu farw'n ddibriod yng Nghaernarfon ar 12 Tachwedd 1962 yn 85 oed.
Llyfryddiaeth[golygu | golygu cod]
- Papurau Annie Foulkes a'i thad yn Llyfrgell Coleg Bangor (llawysgrifau Bangor 16040-16410, 16590-16668)
- Carnarvon and Denbigh Herald, 1832 ff, 16 a 23 Tach. 1962