Alfred Robens, Barwn Robens o Woldingham
| Alfred Robens, Barwn Robens o Woldingham | |
|---|---|
 | |
| Ganwyd | 18 Rhagfyr 1910  Manceinion |
| Bu farw | 27 Mehefin 1999 Chertsey |
| Dinasyddiaeth | y Deyrnas Unedig, Teyrnas Unedig Prydain Fawr ac Iwerddon |
| Galwedigaeth | gwleidydd, undebwr llafur |
| Swydd | aelod o Dŷ'r Arglwyddi, aelod o Gyfrin Gyngor y Deyrnas Unedig, Aelod o 42fed Llywodraeth y DU, Aelod o 41fed Senedd y Deyrnas Unedig, Aelod o 40fed Senedd y Deyrnas Unedig, Aelod o 39fed Senedd y Deyrnas Unedig, Aelod o 38ain Senedd y Deyrnas Unedig, Cynrychiolydd Cynulliad Seneddol Cyngor Ewrop, Ysgrifennydd Tramor yr Wrthblaid |
| Plaid Wleidyddol | y Blaid Lafur |
| Tad | George Robens |
| Mam | Edith |
| Priod | Eva Powell |
| Gwobr/au | Medal Albert |
| Alfred Robens, Barwn Robens o Woldingham | |
Gweinidog Llafur a Gwasanaeth Cenedlaethol
| |
| Cyfnod yn y swydd 24 Ebrill 1951 – 26 Hydref 1951 | |
| Prif Weinidog | Clement Attlee |
|---|---|
| Rhagflaenydd | Aneurin Bevan |
| Olynydd | Walter Monckton |
Aelod Seneddol dros Wansbeck
| |
| Cyfnod yn y swydd 1945 – 1950 | |
| Rhagflaenydd | Donald Scott |
| Olynydd | diddymwyd yr etholaeth |
Aelod Seneddol dros Blyth
| |
| Cyfnod yn y swydd 1950 – 1960 | |
| Rhagflaenydd | crewyd yr etholaeth |
| Olynydd | Eddie Milne |
| Geni | |
Undebwr llafur, diwydiannwr a gwleidydd Llafur o Sais oedd Alfred Robens, Barwn Robens o Woldingham CBE PC (18 Rhagfyr 1910 – 27 Mehefin 1999). Roedd yn Gadeirydd y Bwrdd Glo Cenedlaethol o 1961 hyd 1971. Cafodd ei enw ei niweidio, yn enwedig yng Nghymru, oherwydd ei fethiant i ragweld trychineb Aberfan a'i ymddygiad wedi'r drychineb.
Bywyd cynnar a phersonol[golygu | golygu cod]
Ganwyd ym Manceinion ar 18 Rhagfyr 1910 i deulu tlawd yn y dosbarth gweithiol. Gweithiodd fel negesydd i'r Co-op lleol a gwerthwr ymbareli. Daeth yn swyddog llaw-amser yn undeb y gweithwyr siopau, Usdaw, ym 1935.[1]
Priododd Eva Powell ym 1937 a mabwysiadodd y pâr un fab,[2] Alfred.[1] Bu farw'r Arglwydd Robens yn Chertsey, Surrey, ar 27 Mehefin 1999.[2]
Gyrfa wleidyddol[golygu | golygu cod]
Cafodd Robens ei ethol yn Aelod Seneddol Llafur dros Wansbeck yn Northumberland ym 1945, gan eistedd yn y sedd honno hyd ddiddymu'r etholaeth ym 1950. Cafodd ei ethol yn AS dros Blyth ym 1950, a chollodd ei sedd mewn is-etholiad ym 1960. Roedd Robens yn Ysgrifennydd Seneddol Preifat i'r Gweinidog Cludiant o 1945 hyd 1947, ac yn Weinidog Llafur a Gwasanaeth Cenedlaethol o Ebrill hyd fis Hydref 1951. Cafodd ei benodi i'r Cyfrin Gyngor ym 1951, a chafodd ei urddo'n Farwn Robens o Woldingham ym 1961.[2]
Gyrfa ddiwydiannol[golygu | golygu cod]
Gwasanaethodd Robens fel Cadeirydd y Bwrdd Glo Cenedlaethol (1961–71), Cadeirydd y Foundation on Automation and Employment (1962), Llywydd y Gymdeithas Hysbysebu (1963–68), Cadeirydd Bwrdd Llywodraethwyr Ysbyty Guy (1965–75) ac Ysgol Feddygol a Deintyddol Ysbyty Guy (1974–82), Canghellor Prifysgol Surrey (1966-77), a chyfarwyddwr Banc Lloegr (1966–81).[2]
Trychineb Aberfan[golygu | golygu cod]
Pan glywodd newyddion y drychineb, penderfynodd Robens i fynd ati i fynychu seremoni i'w benodi'n Ganghellor Prifysgol Surrey yn lle teithio'n syth i Aberfan. Er hyn, dywedodd y Bwrdd Glo Cenedlaethol i Ysgrifennydd Gwladol Cymru taw Robens oedd yn arwain yr ymdrech gymorth yn y pentref.
Ymwelodd Robens ag Aberfan y Dydd Sul wedi'r trychineb, gan achosi tramgwydd trwy ysmygu sigâr fawr wrth iddo mynd am dro trwy'r pentref.[2] Pan gyrhaeddodd Aberfan, honnodd Robens taw "ffynhonnau naturiol anhysbys" o dan y domen lo oedd achos y drychineb. Roedd y bobl leol yn gwybod am y ffynhonnau, ac yr oeddent yn ymddangos ar fapiau o'r ardal. Cafodd Robens a'r Bwrdd Glo Cenedlaethol eu condemnio'n llym gan Ymchwiliad Davies. Cynigodd Robens ymddiswyddo, ond gwrthodwyd hyn gan y Bwrdd. Yn ôl yr Athro Iain McLean, a ymchwiliodd i ymateb y llywodraeth i drychineb Aberfan, bwriadodd Robens aros yn ei swydd ac ystum yn unig oedd ei gynnig i ymddiswyddo.[3]
Wedi'r Bwrdd Glo[golygu | golygu cod]
Roedd yn gadeirydd y cwmni peirianneg Vickers Limited o 1971 hyd 1979, ac yn gadeirydd Johnson Matthey o 1971 hyd 1983, yn llywydd Cymdeithas Gorfforedig Hysbysebwyr Prydain o 1973 i 1976, yn gadeirydd y Cyngor Diwydiannau Peirianyddol o 1976 i 1980, yn gadeirydd Snamprogetti o 1980 i 1988, ac yn llywydd Snamprogetti o 1988 i 1999.[2]
Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]
- ↑ 1.0 1.1 (Saesneg) Goodman, Geoffrey (29 Mehefin 1999). Obituary: Lord Robens of Woldingham. The Guardian. Adalwyd ar 15 Hydref 2013.
- ↑ 2.0 2.1 2.2 2.3 2.4 2.5 (Saesneg) Pattinson, Terry ac Amara, Glen (29 Mehefin 1999). Obituary: Lord Robens of Woldingham. The Independent. Adalwyd ar 15 Hydref 2013.
- ↑ (Saesneg) Yr Athro Iain McLean a'r Dr Martin Johnes (2000). Corporatism and Regulatory Failure: Government Response to the Aberfan Disaster. Adalwyd ar 15 Hydref 2013.