Alexander von Humboldt

Oddi ar Wicipedia
Alexander von Humboldt
Ganwyd14 Medi 1769 Edit this on Wikidata
Berlin Edit this on Wikidata
Bu farw6 Mai 1859 Edit this on Wikidata
Berlin Edit this on Wikidata
Man preswylrue Jacob, New Chambers Edit this on Wikidata
DinasyddiaethTeyrnas Prwsia Edit this on Wikidata
Alma mater
ymgynghorydd y doethor
  • Georg Christoph Lichtenberg Edit this on Wikidata
Galwedigaethdaearegwr, fforiwr, botanegydd, daearyddwr, siambrlen, eigionegwr, demograffegwr, arbenigwr mewn llosgfynyddoedd, awdur teithlyfrau, awdur gwyddonol, meteorolegydd, polymath, noddwr y celfyddydau, swolegydd, naturiaethydd, mwnolegydd, seryddwr, hinsoddegydd, ethnolegydd, gwyddonydd, casglwr botanegol, adaregydd, teithiwr byd, economegydd, gwleidydd, ysgrifennwr Edit this on Wikidata
SwyddGeheimrat Edit this on Wikidata
Cyflogwr
Adnabyddus amAspects of nature, Cosmos Edit this on Wikidata
Prif ddylanwadFriedrich Schelling Edit this on Wikidata
TadAlexander Georg von Humboldt Edit this on Wikidata
MamMarie-Elisabeth von Humboldt Edit this on Wikidata
PerthnasauAlexander Joseph von Steuben Edit this on Wikidata
Gwobr/auUrdd Teilyngdod Coron Bafaria, Urdd y Rhosyn, Uwch Groes Dannebrog, Uwch Groes y Lleng Anrhydedd, Urddau Imerodrol Mecsico, Uwch Groes Urdd Crist (Portiwgal), Urdd Sant Vladimir, Dosbarth 1af, Urdd yr Hebog Gwyn, Marchog Uwch Groes Urdd y Seintiau Maurice a Lasarus, Uwch Croes Urdd Siarl III, Urdd Maximilian Bafaria am Wyddoniaeth a Chelf, Medal Copley, Urdd Teilyngdod am Wyddoniaeth a Chelf, Marchog Urdd Sant Alexander Nevsky, Dinesydd anrhydeddus Berlin, Urdd yr Eryr Du, Urdd yr Eryr Coch, radd 1af, Civil Order of Saxony, Cymrawd Academi Celf a Gwyddoniaeth America, Aelod Tramor o'r Gymdeithas Frenhinol, Doethor Anrhydeddus Prifysgol Tübingen, honorary doctor of the University of Bonn, honorary doctor of the University of Tartu, doethur anrhydeddus Prifysgol St Andrews, doethur honouris causa o Brifysgol Carolina de Praga, Pour le Mérite, Urdd y Dannebrog Edit this on Wikidata
llofnod

Naturiaethwr a fforiwr Almaenig oedd Friedrich Wilhelm Heinrich Alexander Freiherr von Humboldt (14 Medi 1769 - 6 Mai 1859). Bu ei waith ar ddaearyddiaeth fotanegol yn allweddol i ddatblygiad biodaearyddiaeth.

Ganed ef yn ninas Berlin; roedd ei dad Alexander George von Humboldt, yn swyddog ym myddin Prwsia. Yn ddiweddarach, daeth ei frawd hŷn, Wilhelm von Humboldt (1767-1835), yn enwog fel gwleidydd, athronydd ac ieithydd.

Rhwng 1799 a 1804, bu Humboldt yn teithio yn Ne America, gan ei disgrifio o safbwynt wyddonol am y tro cyntaf. Cyhoeddodd ei ddisgrifiad o'r daith mewn cyfrolau dros gyfnod o 21 mlynedd. Roedd yn un o'r cyntaf i awgrymu y gallai cyfandiroedd medis De America ac Affrica fod wedi bod yn rhan o'r un darn o dir yn y gorffennol. Yn 1845 cyhoeddodd Kosmos mewn pum cyfrol, ymgais i uno'r gwahanol ganghennau o wybodaeth wyddonol.