Afon Guadalquivir
 | |
| Math | afon, gold river, y brif ffrwd  |
|---|---|
| Daearyddiaeth | |
| Sir | Talaith Jaén, Talaith Sevilla, Talaith Córdoba, Talaith Huelva, Talaith Cádiz |
| Gwlad |  Sbaen |
| Cyfesurynnau | 37.8392°N 2.9736°W, 36.7913°N 6.3567°W |
| Tarddiad | Sierra de Cazorla |
| Aber | Gwlff Cadiz |
| Llednentydd | Genil, Guadiamar, Pudio, Guadalbullón, Jandulilla, Cuadros, Rivera de Huelva, Afon Borosa, Afon Cerezuelo, Guadiato, Guadalmellato, Rivera de Huesna, Retortillo, Arroyo de Guadalín, Arroyo de Cantarranas, Corbones, Arroyo de Corcomé, Arenoso, Arroyo de Azanaque, Arroyo del Cañetejo, Guadiel, Guadiana Menor, Guadajoz, Guadaíra, Guadalimar, Afon Jándula, Bembézar, Afon Viar, Afon Torres, Cañamares |
| Dalgylch | 56,978 cilometr sgwâr |
| Hyd | 657 ±1 cilometr |
| Arllwysiad | 164.3 metr ciwbic yr eiliad |
 | |
Afon fawr yn Andalucía yn ne Sbaen yw Afon Guadalquivir. Mae'n rhedeg i gyfeiriad y de-orllewin yn gyffredinol o'i tharddle ym mynyddoedd Sierra de Cazorla i aberu yn y Cefnfor Iwerydd yng Ngwlff Cadiz. Gyda hyd o 560 km (348 milltir) hi yw'r afon fwyaf yn ne Sbaen.
Daw'r enw o'r Arabeg al-wād al-kabīr (الوادي الكبير), 'Yr Afon Fawr'. Ei hen enw oedd Betis (neu Baetis), o'r cyfnod cyn-Rufeinig hyd at gyfnod yr Al-Andalus Islamaidd, a roddodd ei henw i'r dalaith Rufeinig Hispania Baetica.
Mae'r dinasoedd ar ei glannau'n cynnwys Andújar, Córdoba, Sevilla a Jerez de la Frontera.
Credir fod dinas hynafol Tartessos wedi'i lleoli wrth aber yr afon, ond hyd yn hyn mae ei hunion safle'n aros yn ddirgelwch.
Oriel
[golygu | golygu cod]-
Afon Guadalquivir, Córdoba -
Guadalquivir a'r hen bont Rufeinig, Córdoba -
Guadalquivir a'r bont Quinto Centenario, Seville -
Bilidowcars ar Afon Guadalquivir (Parc Cenedlaethol Doñana) -
Afon Guadalquivir yn llifo trwy Sevilla
