Neidio i'r cynnwys

Abaty Dinas Basing

Oddi ar Wicipedia
Abaty Dinas Basing
Mathadfeilion mynachlog, abaty Edit this on Wikidata
Sefydlwyd
  • 12 g Edit this on Wikidata
Daearyddiaeth
LleoliadTreffynnon Edit this on Wikidata
SirTreffynnon Edit this on Wikidata
GwladBaner Cymru Cymru
Uwch y môr18.1 metr Edit this on Wikidata
Cyfesurynnau53.288°N 3.20735°W, 53.288039°N 3.207414°W Edit this on Wikidata
Rheolir ganCadw Edit this on Wikidata
Map
Arddull pensaernïolpensaernïaeth Sistersaidd Edit this on Wikidata
PerchnogaethCadw Edit this on Wikidata
Statws treftadaethadeilad rhestredig Gradd I, heneb gofrestredig, Henebion Cenedlaethol Cymru Edit this on Wikidata
Manylion
Dynodwr CadwFL001 Edit this on Wikidata

Abaty canoloesol yn Sir y Fflint yw Abaty Dinas Basing (Saesneg: Basingwerk Abbey). Saif ger pentref Maes-glas, i'r gogledd o dref Treffynnon, ym Mharc Treftadaeth Dyffryn Maes Glas, ac mae yng ngofal Cadw. Yn yr Oesoedd Canol gorweddai yng nghwmwd Cwnsyllt, cantref Tegeingl.

Sefydlwyd yr abaty ym 1132 gan Iarll Caer, gyda mynachod o Savigny. Fe'i sefydlwyd ar safle gwahanol, ond roedd wedi ei ail-sefydlu ar y safle presennol cyn 1157. Ym 1147 daeth yn rhan o Urdd y Sistersiaid, o dan Abaty Buildwas. Yn y drydedd ganrif ar ddeg roedd Llywelyn Fawr yn noddwr i'r abaty, a rhoddwyd Ffynnon Gwenffrewi i'r abaty gan ei fab, Dafydd ap Llywelyn. Caewyd y fynachlog ym 1536.

Awyrlun o'r abaty.
Abaty Dinas Basing.

Roedd gan nifer o Feirdd yr Uchelwyr gysylltiad ag Abaty Dinas Basing. Cysylltir yr abaty â Llyfr Du Basing, llawysgrif a ysgrifennwyd gan y bardd Gutun Owain (bl. 1460-1500). Roedd yr abaty yn arbennig o lewyrchus dan yr abad olaf ond un, Thomas Pennant, oedd yn nodedig fel noddwr beirdd.

Cadw sy'n gyfrifol amdano; yn 2015 peintiwyd sloganau ar furiau'r abaty gan fandaliaid a chafwyd cryn feirniadaeth o Cadw am fethu a gwarchod yr heneb.[1]

Cyfeiriadau

[golygu | golygu cod]
  1. Papur The Leader; Archifwyd 2015-04-02 yn y Peiriant Wayback adalwyd 30 Mawrth 2015

Dolenni allanol

[golygu | golygu cod]