Tim Peake

Oddi ar Wicipedia
Tim Peake
CMG
Peake yn 2013
CenedligrwyddPrydeiniwr
StatwsGweithredol
GanedTimothy Nigel Peake
(1972-04-07) 7 Ebrill 1972 (52 oed)[1]
Chichester, Sussex, Lloegr
Swyddi arall
Peilot prawf
Swydd flaenorol
Swyddog Y Fyddin Brydeinig
Prifysgol Portsmouth (BSc)
RhengUwchgapten
Amser yn y gofod
185 diwrnod 22 awr 11 munud
(15 Rhagfyr 2015 - 18 Mehefin 2016)
DewiswydGrŵp ESA 2009
Cyfanswm EVA
1
Cyfanswm amser EVA
4 awr , 43 munud
TeithiauSoyuz TMA-19M (Taith 46/Taith 47)
Bathodyn taith
GwobrauCMG
Gwefanprincipia.org.uk

Mae Timothy Nigel Peake CMG (ganwyd 7 Ebrill 1972) yn swyddog yng Nghorfflu Awyr y Fyddin Brydeinig, gofodwr Asiantaeth Ofod Ewropeaidd (ESA)[2] ac aelod o griw'r Orsaf Ofod Ryngwladol (ISS).

Fe oedd gofodwr cyntaf ESA o wledydd Prydain, a'r ail ofodwr i wisgo bathodyn baner yr Undeb (y cyntaf oedd Helen Sharman), y chweched unigolyn a anwyd yn y Deyrnas Unedig i fynd ar yr Orsaf Ofod Ryngwladol (y cyntaf oedd gofodwr NASA, Michael Foale yn 2003) a'r seithfed unigolyn a anwyd yn y DU i fynd i'r gofod (y cyntaf oedd Helen Sharman, a ymwelodd â Mir fel rhan o Brosiect Juno yn 1991).[3] Cychwynnodd gwrs hyfforddiant dwys gofodwyr ESA yn Medi 2009 a graddiodd ar 22 Tachwedd 2010.[4]

Bywyd cynnar[golygu | golygu cod]

Ganwyd Peake yn Chichester, Gorllewin Sussex.[1] ac astudiodd yn Ysgol Uwchradd Chichester i Fechgyn, gan adael yn 1990 i fynychu Academi Filwrol Frenhinol Sandhurst.[5]

Gyrfa[golygu | golygu cod]

Milwrol ac awyrennol[golygu | golygu cod]

Ar ôl graddio o Academi Filwrol Frenhinol Sandhurst, derbyniodd Peake gomisiwn byr yn gwasanaethu fel ail is-gapten yng Nghorfflu Awyr y Fyddin ar 8 Awst 1992.[6] Gwasanaethodd fel rheolwr platŵn gyda'r Royal Green Jackets,[7] ac fe'i dyrchafwyd yn is-gapten ar 8 Awst 1994.[8] Ar 9 Gorffennaf 1997, cafodd ei drosglwyddo i gomisiwn rheolaidd, gan dderbyn dyrchafiad i fod yn gapten ar 20 Awst.[9][10] Daeth Peake yn beilot hofrennydd cymwysedig yn 1994 hyfforddwr hofrennydd cymwysedig yn 1998, gan raddio o CFS(H) yn Ysgol Hedfan Hofrennydd Amddiffyn yn RAF Shawbury[11], Swydd Amwythig. Dyrchafwyd yn uwchgapten ar 31 Gorffennaf 2004,[12] a graddiodd o Ysgol Beilot Prawf Empire yn Wiltshire y flwyddyn ganlynol, a dyfarnwyd y Westland Trophy iddo am fod y myfyriwr cylchdro adain gorau. Yna, bu'n gwasanaethu ar Sgwadron Gwerthuso a Phrofi Adain Cylchdro (RWTES) yn MOD Boscombe Down yn cwblhau treialon ar hofrenyddion Apache.

Cwblhaodd Peake BSc (Anrh) mewn Deinameg a Gwerthuso Hedfan ym Mhrifysgol Portsmouth y flwyddyn ganlynol.[13] Gadawodd Peake y fyddin yn 2009 ar ôl 17 mlynedd o wasanaeth a thros 3,000 o oriau hedfan yn ei lyfr, a daeth yn beilot prawf gyda AgustaWestland.[14][15]

Astronotegol[golygu | golygu cod]

Peake ar daith NEEMO 16

Curodd Peake dros 9,000 o ymgeiswyr eraill ar gyfer un o'r chwe lle ar raglen hyfforddi gofodwr newydd ESA. Roedd y broses dewis yn cynnwys cymryd profion academaidd, asesiadau ffitrwydd a sawl cyfweliad.[16] Symudodd Peake i Cologne gyda'i deulu ar gyfer yr hyfforddiant ESA.[17]

Peake oedd yr unigolyn cyntaf o Brydain neu a anwyd yn y DU i hedfan i'r gofod heb gontract preifat (Helen Sharman oedd y Prydeiniwr gyntaf yn y gofod[18]) neu ddinasyddiaeth dramor (Michael Foale, Gregory H. Johnson, Pierau Gwerthwyr, Nicholas Patrick,[19] Richard Garriott a Mark Shuttleworth).

Fel rhan o'i hyfforddiant helaeth fel gofodwr yn 2011, ymunodd Peake a phum gofodwr arall ar daith ryngwladol, yn byw ac archwilio sustem ogofâu yn Sardinia. Roedd y daith hon yn eu galluogi i astudio sut mae pobl yn ymateb i fyw mewn amodau eithafol wedi ei ynysu yn llwyr o'r byd y tu allan. Roedd y daith yn rhoi syniad i'r tîm o'r hyn y gallent ei ddisgwyl a sut byddent yn ymdopi yng ngofod cyfyng yr ISS.[20]

Ar 16 Ebrill 2012, cyhoeddodd NASA y byddai Peake yn gwasanaethu fel aquanaut ar fwrdd y labordy tanddwr Aquarius yn ystod y daith ymchwil tanfor NEEMO 16, i gychwyn ar 11 Mehefin 2012 a phara deuddeg diwrnod.[21][22] Cyrhaeddodd criw NEEMO 16 yn llwyddiannus am 11:05am ar 11 Mehefin.[23] Ar fore 12 Mehefin, daeth Peake a'i griw yn aquanauts swyddogol, ar ôl treulio dros 24 awr o dan y dŵr.[24] Dychwelodd y criw yn ddiogel i'r wyneb ar 22 Mehefin.[25]

Yn ystod Alldaith 44 gwasanaethodd Peake fel gofodwr wrth gefn ar gyfer ehediad gofod Soyuz TMA-17M.[26][27]

Taith i'r Orsaf Ofod Ryngwladol[golygu | golygu cod]

Teithiodd Peake i'r Orsaf Ofod Ryngwladol (ISS), ar 15 Rhagfyr 2015, ar gyfer Taith 46 a 47.[28][29] Fe'i lansiwyd yn llwyddiannus am 11:03 GMT o Baikonur Cosmodrome[30] ar fwrdd Soyuz TMA-19M. Y wefan swyddogol ar gyfer ei daith yw principia.org.uk.[31]

Yn ystod y lansiad, yn ôl y traddodiad, roedd pob cosmonot yn cael dewis tri o ganeuon i'w chwarae iddyn nhw. Dewisodd Tim ganeuon Queen - "Don't Stop Me Now", U2 - "Beautiful Day" a Coldplay - "A Sky Full of Stars".[32]

Wrth ddocio, methodd sustem lywio ddocio Kurs, a roedd rhaid i Yuri Malenchenko ddocio â llaw. Fe ohiriodd hyn y docio gyda ISS o 10 munud. Dociodd y Soyuz gyda'r ISS yn y pendraw am 17:33 GMT.[33] Derbyniodd Peake negeseuon o gefnogaeth gan y Frenhines ac Elton John, ar ôl docio yn llwyddiannus.[34] Ei bryd cyntaf ar yr ISS oedd brechdan bacwn a phaned o de.[35]

Darlledwyd neges flwyddyn newydd gan Tim Peake gan y BBC i ddathlu 2016.[36][37]

Cefnogodd Peake gerddediad gofod gan ddau ofodwr Americanaidd ar 21 Rhagfyr 2015. Cymerodd rhan yn y cerddediad gofod cyntaf y tu allan i'r ISS gan ofodwr Prydeinig ar 15 Ionawr 2016. Diben y cerddediad oedd cyfnewid uned 'sequential shunt' diffygiol ar baneli solar yr orsaf.[38]

Ar 24 Ebrill 2016, rhedodd Peake Marathon Llundain 2016 yn defnyddio melin draed yr ISS. Peake oedd y dyn cyntaf i redeg marathon o'r gofod ac yr ail unigolyn i redeg marathon yn y gofod, ar ôl Sunita Williams, a redodd Marathon Boston 2007 o'r ISS.[39]

Penodwyd Peake yn Gydymaith Urdd Sant Michael a Sant Siôr (CMG) yn Anrhydeddau Pen-blwydd 2016 ar gyfer gwasanaethau i ymchwil gofod ac addysg wyddonol.[40]

Ar 18 Mehefin 2016, dychwelodd Peake o'r ISS i'r ddaear ar fwrdd modiwl disgyniad y llong ofod Soyuz a'i cymerodd i'r orsaf ofod ym mis Rhagfyr 2015. Glaniodd y llong ofod ar baith y Kazakh yn Kazakhstan bron 300 milltir i'r de-orllewin o ddinas fawr Karaganda, gan lanio am 09.15 UTC. Roedd Peake wedi cwblhau tua 3000 cylchdro o'r Ddaear a oedd yn cwmpasu pellter o 125 miliwn cilomedr (78 miliwn milltir).[41]

Partneriaeth yr Orsaf Ofod Ryngwladol a Gwobr Heddwch Nobel[golygu | golygu cod]

Yng Nghynhadledd Gofod Genedlaethol Myfyrwyr y DU yn gynnar yn 2014, mynegodd Peak ei gefnogaeth i'r cynllun i wobrwyo Gwobr Heddwch Nobel i bartneriaeth yr Orsaf Ofod Rhyngwladol.

"Roeddwn yn falch iawn i ddarllen am yr Orsaf Ofod Ryngwladol a'r trafodaethau i'w henwebu ar gyfer y Wobr Heddwch Nobel oherwydd ... mae wedi bod yn un o'r rhai partneriaethau rhyngwladol mwyaf anhygoel ...[Mae'r ISS] yn wir wedi dod â llawer o wledydd at ei gilydd drwy amseroedd anodd, ac yn parhau i wneud hynny."

Nododd Peake fod cyfyngiadau cynyddol ar raglenni gofod o gwmpas y byd, a bydd mentrau ar y cyd fel ISS yn angenrheidiol ar gyfer ymdrechion yn y dyfodol. "Rwy'n credu mai model [yr ISS] yw'r un fydd angen ar gyfer archwilio'r gofod yn y dyfodol oherwydd gyda chyllidebau yn dod yn fwy ac yn fwy cyfyngedig, yn wir nid yw un genedl yn mynd i allu i ehangu archwilio pellach allan i gysawd yr haul, i blaned Mawrth , a thu hwnt. Rydym yn mynd i orfod gweithio gyda'i gilydd ar brosiectau."[42]

Bywyd personol[golygu | golygu cod]

Mae Peake yn briod â Rebecca, ac mae ganddynt ddau fab. Mae'n mwynhau dringo, ogofa, rhedeg traws gwlad a triathlon.[43]

Cyfeiriadau[golygu | golygu cod]

  1. ↑ 1.0 1.1 PEAKE, Timothy Nigel. Who's Who. 2016 (arg. online Oxford University Press). A & C Black, an imprint of Bloomsbury Publishing plc. Nodyn:Subscription required
  2. ↑ "ESA prepares for the next generation of human spaceflight and exploration by recruiting a new class of European astronauts". European Space Agency. 20 Mai 2009. Cyrchwyd 20 Mai 2009.
  3. ↑ "Tim Peake launch: The seven Britons to go to space".
  4. ↑ Jonathan Amos (22 Tachwedd 2010). "Europe's new astronauts graduate". BBC News. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2015-09-25. Cyrchwyd 22 Hydref 2010.
  5. ↑ Bremner, Charles; Henderson, Mark; Devlin, Hannah (20 Mai 2009). "Briton Major Timothy Peake named as Europe's latest astronaut". London: Times Online. Cyrchwyd 27 Mawrth 2010.
  6. ↑ London Gazette: (Supplement) no. 53087. p. 17984. 26 Hydref 1992. Retrieved 17 Mehefin 2016.
  7. ↑ Sample, Ian (21 Mai 2009). "European Space Agency recruits test pilot as Britain's first official astronaut". London: The Guardian. Cyrchwyd 27 March 2010.
  8. ↑ London Gazette: (Supplement) no. 53835. p. 15271. 31 October 1994. Retrieved 17 June 2016.
  9. ↑ London Gazette: (Supplement) no. 55051. p. 2161. 23 Chwefror 1998. Retrieved 17 Menefin 2016.
  10. ↑ London Gazette: (Supplement) no. 54893. p. 10459. 15 Medi 1997. Retrieved 17 Menefin 2016.
  11. ↑ "Space ace Tim's early grounding at RAF Shawbury". Shropshire Star. 16 Rhagfyr 2015. t. 1.
  12. ↑ London Gazette: (Supplement) no. 57371. p. 9763. 3 Awst 2004. Retrieved 17 June 2016.
  13. ↑ "Astronaut biography". 5 October 2009. Cyrchwyd 27 March 2010.
  14. ↑ "AgustaWestland Test Pilot Selected For Astronaut Training". AgustaWestland. 20 Mai 2009. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2011-07-07. Cyrchwyd 27 Mawrth 2010.
  15. ↑ Peter Jackson (20 Mai 2009). "It's ground control to Major Tim". BBC News. Cyrchwyd 21 Mai 2009.
  16. ↑ Gray, Richard (31 Mai 2009). "Britain's first official astronaut Tim Peake defends sending humans into space". London: The Daily Telegraph. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2014-03-23. Cyrchwyd 27 Mawrth 2010.
  17. ↑ Sample, Ian (23 Mawrth 2010). "Lift-off for new space agency which aims to rocket UK out of recession". London: The Guardian. Cyrchwyd 27 Mawrth 2010.
  18. ↑ "On This Day: 1991: Sharman becomes first Briton in space". BBC News. Cyrchwyd 15 Rhagfyr 2015.
  19. ↑ Jonathan Amos (20 Mai 2009). "Europe unveils British astronaut". BBC News. Cyrchwyd 20 Mai 2009.
  20. ↑ Mundell, Sam (Chwefror 2015). "Tim Peake ready to become United Kingdom's official ISS resident". RocketSTEM (10): 32. http://www.rocketstem.org/2015/02/16/tim-peake-ready-to-become-united-kingdoms-official-iss-resident/.
  21. ↑ NASA (16 Ebrill 2012). "NASA – NASA Announces 16th Undersea Exploration Mission Dates and Crew". NASA. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2012-11-06. Cyrchwyd 17 Ebrill 2012.
  22. ↑ Peake, Tim (29 Ebrill 2012). "NEEMO 16 – In search of an asteroid". European Space Agency. Cyrchwyd 3 Mai 2012.
  23. ↑ The NEEMO Mission Management and Topside Support Team (11 Mehefin 2012). "NEEMO 16 Mission Day 1 – Status Report" (PDF). NASA. Archifwyd o'r gwreiddiol (PDF) ar 2012-07-11. Cyrchwyd 13 Mehefin 2012.
  24. ↑ The NEEMO Mission Management and Topside Support Team (12 Mehefin 2012). "NEEMO 16 Mission Day 2 – Status Report" (PDF). NASA. Archifwyd o'r gwreiddiol (PDF) ar 2016-06-04. Cyrchwyd 13 Mehefin 2012.
  25. ↑ The NEEMO Mission Management and Topside Support Team (22 Mehefin 2012). "NEEMO 16 Mission Day 12 – Status Report" (PDF). NASA. Archifwyd o'r gwreiddiol (PDF) ar 2016-03-04. Cyrchwyd 11 Gorffennaf 2012.
  26. ↑ "Expedition 44 Backup Crew Members". NASA. 15 Mai 2015. Cyrchwyd 21 Gorffennaf 2015.
  27. ↑ Evans, Ben (21 Gorffennaf 2015). "All-Civilian Soyuz TMA-17M Crew Ready for Wednesday Launch to Space Station (Part 2)". America Space. Cyrchwyd 21 Gorffennaf 2015.
  28. ↑ "Tim Peake passes final Soyuz exam". BBC News. 6 Mai 2015. Cyrchwyd 13 Rhagfyr 2015.
  29. ↑ "Roscosmos Announces New Soyuz/Progress Launch Dates". NASA. 9 Mehefin 2015.
  30. ↑ "Briton Tim Peake blasts off for space". BBC News. 15 Rhagfyr 2015.
  31. ↑ "Principia". principia.org.uk. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2015-11-13.
  32. ↑ "British ISS astronaut Tim Peake reveals blast-off playlist music includes U2, Queen and Coldplay".
  33. ↑ Richardson, Derek (15 Rhagfyr 2015). "Astronaut trio launches to, docks with space station in Soyuz TMA-19M". Spaceflight Insider. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2018-02-22. Cyrchwyd 15 Rhagfyr 2015.
  34. ↑ "Tim Peake: 'Loving every minute' of first days in space". BBC News. Cyrchwyd 18 Rhagfyr 2015.
  35. ↑ "Pig in space: astronaut Tim Peake's first meal in orbit was a bacon sandwich". The Guardian. 18 Rhagfyr 2015. Cyrchwyd 18 Rhagfyr 2015.
  36. ↑ "Tim Peake's New Year message from International Space Station". BBC News. Cyrchwyd 2016-01-01.
  37. ↑ "Astronaut Tim Peake says Happy New Year to 'beautiful planet Earth'". BT.com. Archifwyd o'r gwreiddiol ar 2016-01-25. Cyrchwyd 2016-01-01.
  38. ↑ editor, Paul Rincon Science; website, BBC News. "Tim Peake set for first spacewalk by British astronaut". BBC News. Cyrchwyd 2016-01-06.CS1 maint: extra text: authors list (link)
  39. ↑ Tim Peake 'runs' London Marathon from space
  40. ↑ London Gazette: (Supplement) no. 61608. p. B3. 11 Mehefin 2016.
  41. ↑ UK astronaut Tim Peake returns to Earth
  42. ↑ Andrew Henry (19 Mawrth 2014). "Astronaut Tim Peake Comments on the ISS Partnership and the Nobel Peace Prize". Space Safety Magazine. Cyrchwyd 19 Mawrth 2014.
  43. ↑ "Astronaut Biography: Timothy Peake". Cyrchwyd 17 Ionawr 2015.

Dolenni allanol[golygu | golygu cod]

Wedi dod o "https://cy.wikipedia.org/w/index.php?title=Tim_Peake&oldid=12106564"